Τις πρώτες, συγκεντρωμένες, πληροφορίες για τα έντυπα των Ποντίων δημοσίευσε το 1940 ο Χρυσόστομος Μυρίδης στο ετήσιο περιοδικό Αρχείον Πόντου. Ολόκληρος ο 10ος τόμος, του 1940, είναι αφιερωμένος στη μελέτη του Μυρίδη Συμβολή εις την βιβλιογραφίαν του Πόντου. Τα στοιχεία βρίσκονται στη βιβλιογραφία, με τίτλο: Εφημερίδες, περιοδικά και ημερολόγια, εις τα οποία γίνονται συνήθως παραπομπαί, με την επεξήγηση ότι: Ενταύθα κατεγράφησαν απλώς εκ καθήκοντος βιβλιογραφικού και περιοδικά του Πόντου, εκ των οποίων ουδέν ελήφθη εν τη βιβλιογραφία.
Ο Μυρίδης αναφέρει και άλλα, ελληνικά και ξένα, έντυπα, γιαυτό εδώ γίνεται αλφαβητική αναφορά στα έντυπα των Ποντίων. Είναι τα πρώτα στοιχεία που δίνονται στην Ελλάδα και από αυτά ξεκίνησε και σε αυτά στηρίχθηκε η παρούσα μελέτη.
Καταγράφονται τα έντυπα: «Άγκυρα», εφημερίς εβδομαδιαία υπό ιατρού Χρυσοστόμου Συμβουλίδου εν Αμισώ 1909-1912.
«Ανεξάρτητος», εφημερίς εβδομαδιαία υπό X. Μηλοπούλου ιατρού εν Τραπεζούντι 1908, (εξεδόθη επί τρίμηνον μόνον).
«Αργοναύτης», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Σταύρου Γαληνού εν Βατούμ από Ιουνίου 1912 μέχρι Φεβρουαρίου 1918.
«Αρητιάς», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Γεωργ. Βαλαβάνη εν Κερασούντι 1910-1915.
«Αρχείον Πόντου», σύγγραμμα περιοδικόν εκδιδόμενον υπό της εν Αθήναις Επιτροπής Ποντιακών Μελετών.
«Αστήρ του Πόντου (Νέος)». Ιδέ «Νέος Αστήρ του Πόντου», «Αστήρ του Πόντου», περιοδικόν σύγγραμμα υπό Θ. Γραμματικοπούλου εν Τραπεζούντι έτ. 1-2 (1885-1886). (Το Ιο τεύχος του περιοδικού Αστήρ του Πόντου κυκλοφόρησε στο τέλος Δεκεμβρίου 1884. Αυτό το παραλείπει ο Χρυσ. Μυρίδης και αναφέρει το 1885 ως πρώτο έτος έκδοσης του περιοδικού. Το ίδιο λάθος κάνει και ο Κων. Παπαμιχαλόπουλος, (βλ. λίγο πιο πάνω. Έτσι, το ίδιο λάθος κάνουν όσοι έγραψαν κατόπιν για τα έντυπα των Ποντίων).
«Διογένης», εβδομαδιαία σατυρική εφημερίς υπό Βασ. Παπαδοπούλου εν Αμισώ 1918-1919.
«Δράσις», εφημερίς (Εξεδίδετο δις της εβδομάδας υπό Φιλ Φιλιππίδου εν Τραπεζούντι επί ένα και ήμισυ έτος 1908-1909).
«Εθνική Δράσις», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Φιλ Φιλιππίδου. (Η εφημερίς αύτη εξεδόθη επί εξάμηνον εν Τραπεζούντι, κατόπιν μετεφέρθη τον Οκτώβριον του 1909 εις Βατούμ, όπου το πρώτον ιδρύθη Ελληνικόν τυπογραφείον υπό του ιδίου Φιλιπ. Φιλιππίδου).
«Ελεύθερος Πόντος», εφημερίς, όργανον των Ποντίων Ελλήνων υπό Θ. Κ. Θεοφυλάκτου ιατρού εν Βατούμ 1920.
«Εμπορικός Αγγελιοφόρος», όργανον του Εμπορικού Επιμελητηρίου Τραπεζούντος κατά το 1916. Διευθυντής και αρχισυντάκτης Ξενοκράτ. Στρατηγόπουλος.
«Εποχή», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Ν. Καπετανίδου εν Τραπεζούντι από 27 Οκτωβρίου 1918 μέχρι 5 Μαρτίου 1921.
«Εύξεινος Πόντος», σύγγραμμα περιοδικόν εβδομαδιαίον υπό Δ. Ξιφιλίνου εν Τραπεζούντι.
«Η Αυγή του Πόντου», ημερολόγιον εικονογραφημένον υπό Νικ. Λουκά εν Αθήναις. «Ημερολόγιον του Πόντου και οδηγός της Τραπεζούντος και των περιχώρων» υπό I. Ιωαννίδου εν Τραπεζούντι.
«Ηχώ του Πόντου», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Γ. Μιχαηλίδου και Κ. Συμεωνίδου εν Τραπεζούντι.
«Ηχώ του Πόντου», ημερολόγιον εικονογραφημένον της Φιλοπτώχου Αδελφότητος «Ορθοδοξία» Αμισού, έτος 1 εν Αθήναις 1901.
«Λόγος», εφημερίς εκδιδομένη δις της εβδομάδος υπό Ν. Λεοντίδου εν Τραπεζούντι από Οκτωβρίου 1916 μέχρις Ιανουαρίου 1918.
«Μπάχρη - Σιγιάχ», εφημερίς τουρκιστί εκδιδομένη εν Τραπεζούντι υπό των αδελφών Σεράση.
«Νέος Αστήρ του Πόντου», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Θεοδ. Γραμματικοπούλου εν Τραπεζούντι 1909.
«Ξενοφάνης», σύγγραμμα περιοδικόν του συλλόγου των Μικρασιατών «Ανατολή» εν Αθήναις.
"Οι Κομνηνοοί" εβδομαδιαίον περιοδικόν υπό του μητροπολίτου Τραπεζούντος Χρυ-σάνθου εν Τραπεζούντι επί έν έτος, από της 29 Μαϊου 1916 μέχρι της 28 Μαϊου 1917.
«Ο Πόντος», μηνιαίον περιοδικόν όργανον του μαθητικού συλλόγου «Πόντος» του εν Μερζιφούντι Αμερικανικού Κολλεγίου. Διευθυντής I. Στατηρόπουλος.
«Ποντιακά Φύλλα», μηνιαίον περιοδικόν εκδιδόμενον υπό ομάδος Ποντίων εν Αθήναις. «Ποντικός», σατυρική εφημερίς εβδομαδιαία υπό Γ. Κουτσούρη και I. Σινάρου εν Τραπεζούντι.
«Φάρος της Ανατολής», εφημερίς πολιτική, φιλολογική και εμπορική. (Εξεδίδετο δις της εβδομάδος κατά Τετάρτην και Σάββατον υπό των αδελφών Δημ. και Γεωργ. X. Σεράση εν Τραπεζούντι από της 3 Σεπτεμβρίου 1908 μέχρι της 1Ιανουαρίου 1923).
«Φως», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Χρ. Συμεωνίδου και Στ. Συμεωνίδου εν Αμισώ [επί έν έτος μόνον 1909].
Ο Μυρίδης δεν αναφέρει το ημερολόγιο Ακτίς εκ Πόντου του Βατούμ, τις εφημερίδες Αναγέννηση Οδησσού, Βελζεβούλ Κοτυώρων, Ηχώ Βατούμ, Κόσμος Οδησσού, Κόκκινος Καπνός Σοχούμ, Κομμουνιστής Ροστόβ του Δον, Κομμουνιστής Βατούμ, Κολεχτιβιστής Μαριούπολης, Νέα Ζωή Σοχούμ, Νέος Κόσμος Οδησσού, Περικλής Αμισού, Σόλπιγξ Τραπεζούντας, Σπάρτακος Νοβοροσίσκι, Φωνή των Ελλήνων Αντικαυκάσου (ρωσόφωνη) Τιφλίδας, Φωνή των Σουρμένων, Φως Οδησσού, και τα περιοδικά Επιθεώρησις Τραπεζούντας, Πιονέρος και Νέος Μαχητής Μαριούπολης.
Πάνος Καϊσίδης
Δημοσιογράφος- Συγγραφέας
Ο Μυρίδης αναφέρει και άλλα, ελληνικά και ξένα, έντυπα, γιαυτό εδώ γίνεται αλφαβητική αναφορά στα έντυπα των Ποντίων. Είναι τα πρώτα στοιχεία που δίνονται στην Ελλάδα και από αυτά ξεκίνησε και σε αυτά στηρίχθηκε η παρούσα μελέτη.
Καταγράφονται τα έντυπα: «Άγκυρα», εφημερίς εβδομαδιαία υπό ιατρού Χρυσοστόμου Συμβουλίδου εν Αμισώ 1909-1912.
«Ανεξάρτητος», εφημερίς εβδομαδιαία υπό X. Μηλοπούλου ιατρού εν Τραπεζούντι 1908, (εξεδόθη επί τρίμηνον μόνον).
«Αργοναύτης», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Σταύρου Γαληνού εν Βατούμ από Ιουνίου 1912 μέχρι Φεβρουαρίου 1918.
«Αρητιάς», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Γεωργ. Βαλαβάνη εν Κερασούντι 1910-1915.
«Αρχείον Πόντου», σύγγραμμα περιοδικόν εκδιδόμενον υπό της εν Αθήναις Επιτροπής Ποντιακών Μελετών.
«Αστήρ του Πόντου (Νέος)». Ιδέ «Νέος Αστήρ του Πόντου», «Αστήρ του Πόντου», περιοδικόν σύγγραμμα υπό Θ. Γραμματικοπούλου εν Τραπεζούντι έτ. 1-2 (1885-1886). (Το Ιο τεύχος του περιοδικού Αστήρ του Πόντου κυκλοφόρησε στο τέλος Δεκεμβρίου 1884. Αυτό το παραλείπει ο Χρυσ. Μυρίδης και αναφέρει το 1885 ως πρώτο έτος έκδοσης του περιοδικού. Το ίδιο λάθος κάνει και ο Κων. Παπαμιχαλόπουλος, (βλ. λίγο πιο πάνω. Έτσι, το ίδιο λάθος κάνουν όσοι έγραψαν κατόπιν για τα έντυπα των Ποντίων).
«Διογένης», εβδομαδιαία σατυρική εφημερίς υπό Βασ. Παπαδοπούλου εν Αμισώ 1918-1919.
«Δράσις», εφημερίς (Εξεδίδετο δις της εβδομάδας υπό Φιλ Φιλιππίδου εν Τραπεζούντι επί ένα και ήμισυ έτος 1908-1909).
«Εθνική Δράσις», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Φιλ Φιλιππίδου. (Η εφημερίς αύτη εξεδόθη επί εξάμηνον εν Τραπεζούντι, κατόπιν μετεφέρθη τον Οκτώβριον του 1909 εις Βατούμ, όπου το πρώτον ιδρύθη Ελληνικόν τυπογραφείον υπό του ιδίου Φιλιπ. Φιλιππίδου).
«Ελεύθερος Πόντος», εφημερίς, όργανον των Ποντίων Ελλήνων υπό Θ. Κ. Θεοφυλάκτου ιατρού εν Βατούμ 1920.
«Εμπορικός Αγγελιοφόρος», όργανον του Εμπορικού Επιμελητηρίου Τραπεζούντος κατά το 1916. Διευθυντής και αρχισυντάκτης Ξενοκράτ. Στρατηγόπουλος.
«Εποχή», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Ν. Καπετανίδου εν Τραπεζούντι από 27 Οκτωβρίου 1918 μέχρι 5 Μαρτίου 1921.
«Εύξεινος Πόντος», σύγγραμμα περιοδικόν εβδομαδιαίον υπό Δ. Ξιφιλίνου εν Τραπεζούντι.
«Η Αυγή του Πόντου», ημερολόγιον εικονογραφημένον υπό Νικ. Λουκά εν Αθήναις. «Ημερολόγιον του Πόντου και οδηγός της Τραπεζούντος και των περιχώρων» υπό I. Ιωαννίδου εν Τραπεζούντι.
«Ηχώ του Πόντου», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Γ. Μιχαηλίδου και Κ. Συμεωνίδου εν Τραπεζούντι.
«Ηχώ του Πόντου», ημερολόγιον εικονογραφημένον της Φιλοπτώχου Αδελφότητος «Ορθοδοξία» Αμισού, έτος 1 εν Αθήναις 1901.
«Λόγος», εφημερίς εκδιδομένη δις της εβδομάδος υπό Ν. Λεοντίδου εν Τραπεζούντι από Οκτωβρίου 1916 μέχρις Ιανουαρίου 1918.
«Μπάχρη - Σιγιάχ», εφημερίς τουρκιστί εκδιδομένη εν Τραπεζούντι υπό των αδελφών Σεράση.
«Νέος Αστήρ του Πόντου», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Θεοδ. Γραμματικοπούλου εν Τραπεζούντι 1909.
«Ξενοφάνης», σύγγραμμα περιοδικόν του συλλόγου των Μικρασιατών «Ανατολή» εν Αθήναις.
"Οι Κομνηνοοί" εβδομαδιαίον περιοδικόν υπό του μητροπολίτου Τραπεζούντος Χρυ-σάνθου εν Τραπεζούντι επί έν έτος, από της 29 Μαϊου 1916 μέχρι της 28 Μαϊου 1917.
«Ο Πόντος», μηνιαίον περιοδικόν όργανον του μαθητικού συλλόγου «Πόντος» του εν Μερζιφούντι Αμερικανικού Κολλεγίου. Διευθυντής I. Στατηρόπουλος.
«Ποντιακά Φύλλα», μηνιαίον περιοδικόν εκδιδόμενον υπό ομάδος Ποντίων εν Αθήναις. «Ποντικός», σατυρική εφημερίς εβδομαδιαία υπό Γ. Κουτσούρη και I. Σινάρου εν Τραπεζούντι.
«Φάρος της Ανατολής», εφημερίς πολιτική, φιλολογική και εμπορική. (Εξεδίδετο δις της εβδομάδος κατά Τετάρτην και Σάββατον υπό των αδελφών Δημ. και Γεωργ. X. Σεράση εν Τραπεζούντι από της 3 Σεπτεμβρίου 1908 μέχρι της 1Ιανουαρίου 1923).
«Φως», εφημερίς εβδομαδιαία υπό Χρ. Συμεωνίδου και Στ. Συμεωνίδου εν Αμισώ [επί έν έτος μόνον 1909].
Ο Μυρίδης δεν αναφέρει το ημερολόγιο Ακτίς εκ Πόντου του Βατούμ, τις εφημερίδες Αναγέννηση Οδησσού, Βελζεβούλ Κοτυώρων, Ηχώ Βατούμ, Κόσμος Οδησσού, Κόκκινος Καπνός Σοχούμ, Κομμουνιστής Ροστόβ του Δον, Κομμουνιστής Βατούμ, Κολεχτιβιστής Μαριούπολης, Νέα Ζωή Σοχούμ, Νέος Κόσμος Οδησσού, Περικλής Αμισού, Σόλπιγξ Τραπεζούντας, Σπάρτακος Νοβοροσίσκι, Φωνή των Ελλήνων Αντικαυκάσου (ρωσόφωνη) Τιφλίδας, Φωνή των Σουρμένων, Φως Οδησσού, και τα περιοδικά Επιθεώρησις Τραπεζούντας, Πιονέρος και Νέος Μαχητής Μαριούπολης.
Πάνος Καϊσίδης
Δημοσιογράφος- Συγγραφέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου