Διάσπαρτα, σε ολόκληρο τού Πόντο, διασώζονται μέχρι σήμερα αρκετά κάστρα και καστρόπυργα, που, βεβαίως, σιγά σιγά καταρρέουν, εξαιτίας της αδιαφορίας για τα εθνικά μας μνημεία και του τουρκικού κράτους και του ελληνικού. Κάποιοι ενδιαφέρθηκαν για τη μονή της Παναγίας Σουμελά, η οποία αναπαλαιώνεται από τους Τούρκους, αλλά με στόχο την τουριστική της εκμετάλλευση και όχι τη διατήρηση του μνημείου αυτού, που δεν ανήκει μόνον στον ποντιακό ελληνισμό, αλλά σε όλους τους 'Ελληνες. Για τα άλλα ελληνικά μνημεία, που υπάρχουν στον Πόντο, γίνεται μερικές φορές μια απλή αόριστη αναφορά.
Στη συνέχεια δημοσιεύεται κείμενο του φιλόλογου Νικολάου Εμμανουηλίδη για την ακρόπολη της Νικόπολης, πατρίδας των γονέων του.
Η ακρόπολη της Νικόπολης
Απέναντι από το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονα στο κατάμαυρο βουνό δίπλα στον Μεσσαλά, στη Νικόπολη (Γαράσαρη), βρίσκεται το ύψωμα των Χανακάδων και στη συνέχεια η «Γωνέα τη Γαράσαρης», στους πρόποδες της οποίας βρίσκεται η ακρόπολη. Από εκεί, κάθε βράδυ, μια ορισμένη ώρα κατά τη γιορτή του ραμαζανιού (νηστείας), έριχναν έναν κανονιοβολισμό οι Τούρκοι, για να θυμίσουν σε όλους ότι τελείωσε η καθημερινή νηστεία των μουσουλμάνων. Ο κανονιοβολισμός αυτός ακουγόταν μέχρι και την Άρδασσα και στα γύρω χωριά.
Η σημερινή Νικόπολη είναι η μετοικισμένη του Πομπήιου. Μεταφέρθηκε στο σημείο αυτό για λόγους ασφάλειας. Πάνω στον γιγαντιαίο απόκρημνο βράχο με τα τείχη της, η νέα Νικόπολη αποτελούσε απόρθητο φρούριο για τους επιδρομείς.
Κατά τον ιστορικό Προκόπιο, τα τείχη αυτά, φθαρμένα από την πολυκαιρία, επισκευάστηκαν από τον Ιουστινιανό (484-556 μ. X.).
Ο Άγγλος ιστορικός Ράμσεϊ (Ramsay), στο βιβλίο του «Ιστορία και γεωγραφία της Μικράς Ασίας», επισημαίνει ότι Νικόπολη ήταν η κεντρική πόλη του 21 ου βυζαντινού θέματος της Κολωνίας, κατείχε θέση στρατηγική και αποτελούσε φρούριο προχωρημένο του ελληνικού πολιτισμού στα σύνορα της βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Άργησε να πέσει στους Τούρκους
Το οχυρό της θέσης εξηγεί γιατί άργησε να πέσει στους Τούρκους (μόλις το 1473). δηλαδή είκοσι χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και δώδεκα μετά την πτώση της Τραπεζούντας. Και δεν παραδόθηκε από Έλληνες, αλλά από τον Τούρκο τοπικό άρχοντα, αρχηγό της φυλής των Ασπροπροβατάδων, τον Ουζούν Χασάν, γαμπρό των Κομνηνών, όταν ο στρατός του νικήθηκε από τα στρατεύματα του σουλτάνου.
Οι Τούρκοι ονόμασαν τη Νικόπολη Καρά Χισάρ (Μαύρο Κάστρο) ή απλοποιημένα Γαράσαρη, αλλά την ονόμασαν και Σεπίν Καρά Χισάρ, από τα πλούσια κοιτάσματα στρυπτηρίας (τουρκικά σαπ) της περιοχής. Κατά πληροφορία του Βυζαντινού ιστοριογράφου Μιχαήλ Ατταλειάτη (11ος μ. X. αι.), οι Έλληνες την αποκαλούσαν τότε και Μαυρόκαστρο (εξελληνισμός της τουρκικής ονομασίας Καρά Χισάρ).
Η παλαιά Νικόπολη επεκτάθηκε, άγνωστο πότε, έξω από τα τείχη. Οι Νικοπολίτες αποκαλούσαν την παλαιά πόλη Ακρόπολη (τουρκ. Καλέ).
Στη συνέχεια δημοσιεύεται κείμενο του φιλόλογου Νικολάου Εμμανουηλίδη για την ακρόπολη της Νικόπολης, πατρίδας των γονέων του.
Κάστρο Νικόπολης |
Η ακρόπολη της Νικόπολης
Απέναντι από το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Ελεήμονα στο κατάμαυρο βουνό δίπλα στον Μεσσαλά, στη Νικόπολη (Γαράσαρη), βρίσκεται το ύψωμα των Χανακάδων και στη συνέχεια η «Γωνέα τη Γαράσαρης», στους πρόποδες της οποίας βρίσκεται η ακρόπολη. Από εκεί, κάθε βράδυ, μια ορισμένη ώρα κατά τη γιορτή του ραμαζανιού (νηστείας), έριχναν έναν κανονιοβολισμό οι Τούρκοι, για να θυμίσουν σε όλους ότι τελείωσε η καθημερινή νηστεία των μουσουλμάνων. Ο κανονιοβολισμός αυτός ακουγόταν μέχρι και την Άρδασσα και στα γύρω χωριά.
Η σημερινή Νικόπολη είναι η μετοικισμένη του Πομπήιου. Μεταφέρθηκε στο σημείο αυτό για λόγους ασφάλειας. Πάνω στον γιγαντιαίο απόκρημνο βράχο με τα τείχη της, η νέα Νικόπολη αποτελούσε απόρθητο φρούριο για τους επιδρομείς.
Κατά τον ιστορικό Προκόπιο, τα τείχη αυτά, φθαρμένα από την πολυκαιρία, επισκευάστηκαν από τον Ιουστινιανό (484-556 μ. X.).
Ο Άγγλος ιστορικός Ράμσεϊ (Ramsay), στο βιβλίο του «Ιστορία και γεωγραφία της Μικράς Ασίας», επισημαίνει ότι Νικόπολη ήταν η κεντρική πόλη του 21 ου βυζαντινού θέματος της Κολωνίας, κατείχε θέση στρατηγική και αποτελούσε φρούριο προχωρημένο του ελληνικού πολιτισμού στα σύνορα της βυζαντινής αυτοκρατορίας.
Άργησε να πέσει στους Τούρκους
Το οχυρό της θέσης εξηγεί γιατί άργησε να πέσει στους Τούρκους (μόλις το 1473). δηλαδή είκοσι χρόνια μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης και δώδεκα μετά την πτώση της Τραπεζούντας. Και δεν παραδόθηκε από Έλληνες, αλλά από τον Τούρκο τοπικό άρχοντα, αρχηγό της φυλής των Ασπροπροβατάδων, τον Ουζούν Χασάν, γαμπρό των Κομνηνών, όταν ο στρατός του νικήθηκε από τα στρατεύματα του σουλτάνου.
Οι Τούρκοι ονόμασαν τη Νικόπολη Καρά Χισάρ (Μαύρο Κάστρο) ή απλοποιημένα Γαράσαρη, αλλά την ονόμασαν και Σεπίν Καρά Χισάρ, από τα πλούσια κοιτάσματα στρυπτηρίας (τουρκικά σαπ) της περιοχής. Κατά πληροφορία του Βυζαντινού ιστοριογράφου Μιχαήλ Ατταλειάτη (11ος μ. X. αι.), οι Έλληνες την αποκαλούσαν τότε και Μαυρόκαστρο (εξελληνισμός της τουρκικής ονομασίας Καρά Χισάρ).
Η παλαιά Νικόπολη επεκτάθηκε, άγνωστο πότε, έξω από τα τείχη. Οι Νικοπολίτες αποκαλούσαν την παλαιά πόλη Ακρόπολη (τουρκ. Καλέ).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου