 |
| Γεώργιος Σκληρός |
Μερικοί από τους νεωτέρους κοινωνιολογούντας, πιο μορφωμένοι και νεωτερίζοντες, ακολούθησαν άλλη μέθοδο, λιγώτερο ηθικολογική και ιδεαλιστική, αλλά πάντοτε αυθαίρετη και υποκειμενική. Νομίζοντες ότι η κοινωνία δεν έχει δικούς της νόμους, αλλά βαδίζει έτσι στα τυφλά και μπορεί ο καθένας να διορθώση τα λάθη της, έπλαθαν διάφορα συστήματα και έγραφαν διάφορες συνταγές για να φέρουν την κοινωνία στον ίσιο της δρόμο.
Ο ένας έβρισκε πως πρέπει να αναστήσωμε τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό για να γίνωμε σωστοί άνθρωποι, ο άλλος τουναντίον επέμεινε να προσκολληθούμε φανατικά μόνον στον νεοελληνικό πολιτισμό και να χτυπήσωμε κάθε ολέθρια δήθεν επίδραση του ευρωπαϊκού πολιτισμού, ο τρίτος επρότεινε φαντασιώδη φυλετικά πειράματα για να καλυτερέψη τη ράτσα μας, ο τέταρτος χτυπούσε την ιδέα του κράτους, ως αιτία όλων των κακών, και ούτω καθεξής.
Όλοι αυτοί ούτε καν υποψιάζοντο πως η κοινωνία έχει δικούς της σιδερένιους νόμους, σύμφωνα με τους οποίους κινείται και εξελίσσεται, πως λάθη δεν κάνει καθόλου και πως δεν επιτρέπεται σε κανένα να πλάθη δικά του κοινωνικά συστήματα, για να αντικαταστήση την ιστορική πραγματικότητα.
Η αιστηματική (σ. σ. αισθηματική), ηθικολογική και υποκειμενική μέθοδος, που μετεχειρίζοντο οι ώς τα τώρα κοινωνιολογούντες κριτικοί μας, απαντάται σε όλες τις αμόρφωτες κοινωνίες, οργίαζε προ εκατό ετών και στην Ευρώπη και είναι γνωστή σήμερα στην επιστήμη με το όνομα υποκειμενική ή ουτοπικιστική κοινωνιολογία.
Τουναντίον, η αντίθετη μέθοδος, που στηρίζεται στην προϋπόθεση ότι η κοινωνία έχει δικούς της νόμους, σύμφωνα με τους οποίους εξελίσσεται και δεν επιτρέπεται σε κανένα να φαντάζεται την ιστορική κίνηση σαν ένα αυθαίρετο πράμα, που κάνει δήθεν λάθη, που μπορούμε να τα διορθώσουμε, η αντίληψη αυτή ονομάζεται από την επιστήμη αντικειμενική κοινωνιολογία.
Αδιάφορον, πού βρίσκει ο καθένας τους κοινωνικούς αυτούς νόμους, που κινούν τον τροχό της ιστορίας, αρκεί ότι έθεσε ως βάση απαράβατη, πως ό,τι γίνεται στην ιστορία είναι καλώς καμωμένο, πως μέσα σ’ αυτήν πρέπει να ζητηθούν οι νόμοι της και όχι στα αιστήματα και στη φαντασία του κρίνοντος, και πως είναι ματαιοπονία κάθε ηθικολογική έκκληση, αντίθετη με τη φορά της εξελίξεως.
Το σχηματισμό των φυλετικών ιδιοτήτων μας, έτσι όπως εκφαίνονται σήμερα, το χρωστούμε κατ’ εμάς ιδίως στη μεσαιωνική Βυζαντινή ιστορία μας και στη νεώτερη περίοδο της τουρκοκρατίας. Και αν ακόμα παραδεχθούμε μερικές κοινές μας ιδιότητες με τους αρχαίους Έλληνας, αυτές βέβαια είναι ασήμαντες μπροστά στον όγκο της ομοιότητας που έχουμε με το Βυζαντινό και μεταβυζαντινό ασιατικό πολιτισμό.
Βρίσκεται δυστυχώς πολύ μακριά από μας ο ανοιχτόκαρδος, φυσιολατρικός, καλλιτεχνικός, φιλοσοφικός, δημιουργικός εκείνος λαός όπως ήσαν οι αρχαίοι Έλληνες και ιδίως οι αρχαίοι Αθηναίοι. Σε μας βαρύνει ολότελα το κλειστό, ασκητικό, ακαλαίσθητο, σχολαστικό, στείρο και δεσποτικό, πατριαρχικό πνεύμα του Βυζαντίου και της Ανατολής.
Είναι δύσκολο να απαρίθμηση κανείς όλες τις σημερινές φυλετικές ιδιότητές μας, στις οποίες δυστυχώς οι αρνητικές υπερτερούν πολύ τις θετικές. Θα περιοριστούμε κατ’ ανάγκην σε μερικές και θα τις εκθέσωμε κατά σειράν σπουδαιότητος.
Οι θετικές ιδιότητες της φυλής μας κατ’ εμάς είναι οι εξής:
Μια μεγάλη ζωτικότης στη βιοπάλη και σε κάθε πραχτικό ζήτημα που έχει σχέση με την κοινωνική καριέρα του ατόμου.
Μια μεγάλη ευκινησία πνεύματος και ευφυΐας σπάνια, που άμα χειραγωγηθούν καλά μπορούν να δώσουν εξαίρετα αποτελέσματα σε ωρισμένο κύκλο δράσεως.
Μια έμφυτη φιλοδοξία, φιλοτιμία και τάση σε ανώτερη δράση που άμα λάβουν μια κατάλληλη παιδαγώγηση μπορούν να οδηγήσουν σε μεγάλα έργα, ενώ τώρα δυστυχώς χάνονται σε κατώτερα πράγματα, ματαιοδόξου συνήθως φύσεως.
Μια αρκετά μεγάλη πειθαρχία χαρακτήρος, υπομονή και επιμονή όταν πρόκειται να επιτευχθή ένα πρόγραμμα ατομικής επιτυχίας.
Μια σπάνια λιτότης, νηφαλιότης και εγκράτεια στις υλικές απολαύσεις, οι οποίες σπανίως μπορούν να καταστρέψουν τον Έλληνα και να τον απομακρύνουν από το ηθικό πρόγραμμα της ζωής του, όπως συμβαίνει σε άλλους λαούς.
Ένα πνεύμα νοικοκυρίστικο, μετρημένο και οικονόμο, χωρίς η οικονομία να φθάνη σε ρυπαρά φυλαργυρία και να μολύνη το ηθικό εγώ του Έλληνος χάριν της ύλης.
Μια έμφυτη αξιοπρέπεια, τήρησης των υποχρεώσεων και της ατομικής τιμής και μια διαρκής φιλότιμη προσπάθεια να μη κηλιδωθή ηθικώς το όνομά του.
Οι αρετές αυτές βέβαια είναι καλές, αλλά όλες σχεδόν είναι ατομικιστικές, περιορίζονται δηλαδή στην εξυπηρέτηση και ανάδειξη του ατόμου και το πολύ της οικογενείας του. Θα ήταν βέβαια πολύ σπουδαιότερες και θα έφερναν καλύτερα κοινωνικά αποτελέσματα εάν είχαν ευρύτερο χαρακτήρα, ευγενέστερα ελατήρια και απώτερο σκοπό ανώτερα κοινωνικά και ανθρωπιστικά ιδεώδη. Και εδώ ακριβώς, στην κοινωνική, κολλεκτιβιστική ηθική και στα κοινωνικά ανθρωπιστικά ιδανικά θα δούμε ότι χωλαίνει τρομερά η φυλή μας και γι’ αυτό έμεινε πίσω στην πολιτιστική κίνηση της Ευρώπης.
Είναι αποδεδειγμένο ότι εκείνο που αποτελεί το ηθικό μεγαλείο ενός ανθρώπου επομένως και της φυλής του, δεν είναι το αποκλειστικό ενδιαφέρον του για το άτομό του, αλλά η ικα-νότης του να αναγνώριση καθήκοντα κοινωνικά, να αποκτήση ανώτερα ανθρωπιστικά ιδεώδη και να υποτάξη το εγώ του σε υψηλότερες ηθικές αρχές.
Μόνον από ανθρώπους με γενικά κοινωνικά και ανθρωπιστικά ιδανικά μπορεί στην εποχή μας τουλάχιστο, να ωφεληθή η κοινωνία και μόνον από αυτούς μπορούν να βγούν οι ανώτεροι ηθικοί ανθρώπινοι τύποι, οι οποίοι με την ενθουσιώδη ανιδιοτελή εργασία τους μπορούν να προαγάγουν τις επιστήμες, τις τέχνες και τα κοινωνικά εκπολιτιστικά προβλήματα. Αυτό ακριβώς που έλειπε ολότελα ως τα σήμερα από μας.
 |
| Από αριστερά, ο Αλέξανδρος Δελμούζος, ο Γεώργιος Σκληρός και ο Μανόλης Τριανταφυλλίδης στην Ιένα το 1907 |
Ας δούμε τώρα τα ελαττώματα της φυλής μας.
Το μεγαλύτερο και ολεθριώτερο είναι βέβαια ο ατελείωτος και κυριολεκτικώς σατανικός ατομικισμός, που μόνον ηθικό νόμο αναγνωρίζει την κοινωνική επιτυχία του ατόμου και της οικογένειας του, τσαλαπατώντας αμείλιχτα όλες τις λοιπές εκφάνσεις της ζωής. Ο ατομικισμός αυτός άρχισε φαίνεται από την εποχή της καταπτώσεως και υποδουλώσεως της αρχαίας Ελλάδος στους ξένους κατακτητάς πράγμα που κατέστρεψε τα παλιά κοινωνικά ιδανικά, και διέφθειρε αρκετά τους χαρακτήρας των πολιτών.
Στην εποχή του Βυζαντίου το κακό, εννοείται, μεγάλωσε πολύ. Κράτος φεουδαρχικό, που φρόντιζε μόνο για τα δυναστικά, αριστοκρατικά και κρατικά του συμφέροντα, χωρίς ελεύθερη κοινωνική ζωή και αστικά ιδανικά δεν μπορούσε παρά να διαφθείρη τους πολίτας και να τους κάνη ατομικιστάς, φροντίζοντας μόνο για τον εαυτό τους και την οικογένειά τους.
Η τουρκοκρατία εκορύφωσε σε μεγάλο βαθμό το κακό με τις ασιατικές αντιλήψεις της, γιατί είναι γνωστό πόσον ο μικροσυμφεροντολογικός ατομικισμός, που δεν ανγανωρίζει κανένα κοινωνικό καθήκον και κανέναν ηθικό χαλινό, οργιάζει στις ασιατικές κοινωνίες. Στον ατομικισμό μας αυτό μόλις τώρα τελευταία με την τελειωτική αστική μας αφύπνιση και τον βαθμιαίο εξευρωπαϊσμό μας αρχίζομε να δημιουργούμε ευτυχώς κάποια αντίδραση.
Άλλο σπουδαίο και ολέθριό ελάττωμα της φυλής μας είναι η μεγάλη σημασία που δίνομε στην ευστροφία και ικανότητα του πνεύματος και η αδιαφορία μας για την ηθική υπόσταση του ανθρώπου, εφόσον μάλιστα αυτή δεν συντείνει στην κοινωνική καριέρα του ανθρώπου. Την υπερτίμηση αυτήν του νοητικού παράγοντος απέναντι του ηθικού, την είχαν ίσως εν μέρει και οι αρχαίοι Έλληνες, ιδίως οι ευφάνταστοι και πνευματώδεις Αθηναίοι και σήμερα την δείχνουν λίγο πολύ, όλοι σχεδόν οι νότιοι και λατινικοί λαοί, ενώ, ως γνωστόν, οι βόρειες γερμανο-αγγλικές φυλές δίνουν πρωτεύουσα σημασία στη διάπλαση του ήθους και αυτός βέβαια είναι ένας σπουδαίος λόγος της φυλετικής υπεροχής τους.
Ο Γεώργιος Σκληρός — Κωνσταντινίδης (1878 — 1919), καταγόταν από την Τραπεζούντα. Σπούδασε ιατρική και κοινωνιολογία και εργάστηκε ως γιατρός στο Κάιρο της Αιγύπτου. Ήταν σοσιαλιστής, οπαδός των απόψεων του Ρώσου θεωρητικού Γεωργίου Πλεχάνωφ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου