Τα γυναικεια Ονοματα στον Ποντο

Από τα «Γλωσσικά Πόντου» του Νίκου Σιδηρόπουλου (1977)

Το παρόν σημείωμα, αφιερώνεται στη σεβαστή μνήμη των αειμνήστων συμπατριωτών μας, Στάθη (προστάτη) Αθανασιάδη, δασκάλου στην Καστανιά Βέροιας και Νίκου Σιδηρόπουλου, συμβολαιογράφου στη Βέροια, που πρώτοι (στη Βέροια) ασχολήθηκαν συστηματικά, με την καταξιωμένη πένα τους, με τα «Γλωσσικά του Πόντου».

Στη λαϊκή γλώσσα, από το πρωτότυπο όνομα των γυναικών και με την προσθήκη της μεσαιωνικής κατάληξης -ίτα- σχηματίστηκαν τα υποκοριστικά (χαϊδευτικά), όπως Ελένη-Ελενίτσα. Ακόμη, από το κύριο όνομα του άντρα ή το οικογενειακό του άντρα σχηματίστηκαν τα λεγόμενα ανδρωνυμικά, όπως Γιαννίνα είναι η γυναίκα του Γιάννε. Επίσης, υπάρχουν και άλλες κατηγορίες, όπως μεγεθυντικά, εθνικά ή πατριδωνυμικά.
Παρατίθεται παρακάτω σχετικός πίνακας, με μερικά γνωστά ονόματα, με κάποια επιφύλαξη για ορισμένα, από πλευράς προέλευσης. Βαφτιστικά ή κύρια υποκοριστικά (χαϊδευτικά) Προέλευση ή ανδρωνυμικά Αγάπη Αγαπίτσα.
 Από την κοινή ελληνική Αγγελική Αγγελίτζα, Αγγέλα Από το Αγγελική. Αθηνά Ανθηνίτσα, Ανθούλα Από το αρχ. Αθηνά. 
Αικατερίνη, Κατίνα, Κατίγκω, 
Αλεξάντρα Αλεξανδρίτζα Από τον Αλέξανδρο Αναστασία,Αναστασίτσα, Ναστασία Από το εκκλ. Αναστασία
Ανατολή Ανατολίτζα, Τόλη Από το εκκλ. Ανατολή
 Ανθή Ανθίτζα Από το μεσ. Ανθούσα 
Άννα Αννίτζα, Αννέτα Από το εκκλ. Άννα
Αργυρώ Αργυρίτζα, Αργυρή, Αργύρα Από το μεσ. Αργύρια
 Αφροδίτη Αφροδίτζα, Άφρω Από το αρχ. Αφροδίτη
 Αυγή Αυγίτζα Από το επιθ. διαυγής
Βαρβάρα Βαρβαρίτζα, Βαρβάρα Από το εκκλ. Βαρβάρα. 
Βασιλική Βασιλίτζα, Βάσω Από την κοινή. 
Γεθσημανή Γεμανή Από το εκκλ. Γεθσημανή 
Δέσποινα Δεσποινή, 
Ποινή, Ποινικά Από το εκκλ. Δέσποινα
Ειρήνη Ειρηνίτζα Από την κοινή
Ελένη Ελενίτζα, Ελένη Από το αρχ. Ελένη
 Ελισάβετ, Λισάφ, Λίτα Από το εκκλ. Ελισάβετ 
Ελπίδα Ελπιδίτζα Από την κοινή

Ευανθία Ευανθίτζα Από το αρχ. Ευανθία 

Ευγενία Ευγενίτζα, Ευγενή Από το εκκλ. Ευγενία

 Ευδοκία Ευδοκίτζα Από το μεσ. Ευδοκία

 Ευσεβία Ευσεβίτζα Από το εκκλ. Ευσεβία

Ευτυχία Ευτυχίτζα, Ευτυχή Από την κοινή

 Ζωή Ζωίτζα Από την κοινή

Θεοφανή Θεοφανίτζα, Φανή Από το μεσαιωνικό Θεοφανώ

 Θεοδοσία Θεοδοσίτζα Από το μεσαιωνικό Θεοδοσία

 Θεοδώρα Θοδωρίτζα, Θοδώρα Από το μεσ. Θεοδώρα

Ευθυμία Θυμίτζα, Θυμία Από το μεσ. Ευθυμία 

Καλλιόπη Καλλιοπίτζα Από το μεσ. Καλλιόπη 

Καρτερή Καρτερίτζα Από το μεσ. Καρτερία

Κυριακή Κερεκίτζα, Κερεκή Από το Κυριακή

 Λητώ Λίτα Από το αρχ. Λητώ

 Μαγδαληνή Μάγδα Από το εκκλ. Μαγδαληνή

 Μαρία Μαρίτζα, Μαρίκα Από το εκκλ. Μαρία 

Μελπομένη Μέλη, Μέλπω Από το αρχ. Μελπομένη

 Μυροφόρα Μυροφορίτζα Από το εκκλ. Μυροφόρα 

Ξανθίππη Ξανθούλα, Ξάνθη Από το αρχ. Ξανθίππη

Ουρανία Ουρανίτζα Από το αρχ. Ουρανία

 Παρασκευή Παρασκευαΐτζα Από το εκκλ. Παρασκευή

Παρθένα Παρθενίτζα Από το εκκλ. Παρθένος

 Πελαγία Πελαγίτζα Από το εκκλ. Πελαγία

Πηνελόπη Πηνελοπίτζα, 

Πηνή Από το αρχ. Πηνελόπη

 Ραχήλ Ραχηλίτζα, Ραχήλα Από το εκκλ. Ραχήλ

 Ρωξάνη Ρωξανίτζα, Ρωξάνη Από το αρχ. Ρωξάνη

 Σουμέλα Σιμέλα Από τη μονή Σουμελά

Σουσάνα Σουσανίτζα Από το μεσ. Σωσάνη

 Σοφία Σοφίτζα, Σόφη, Τσόφα Από την κοινή 

Σώνα Σωνίτζα Από το τοπικό Σιών

Φροσύνη Φροσυνίτζα Από το αρχ. Ευφροσύνη 

Φωτεινή Φωτεινίτζα Από το Φωτεινός

 Χαρίκλεια Χαρικλίτζα, Χαρίκλη Από το αρχ. Χαρίκλεια.

Γιάννης Μελετίδης