Με τον Παναγή Κουταλιανό συνδέθηκαν πολλά αθλητικά κατορθώματα, μερικά από τα οποία ξεπερνούν το πραγματικό και φτάνουν στη σφαίρα του φανταστικού. Ο λαός θέλει - ή τουλάχιστον ήθελε παλαιότερα — να ακούει για κατορθώματα δυνατών ανθρώπων και όταν αυτοί είναι Έλληνες, τότε αισθάνεται μεγάλη περηφάνια. Ο δυνατός αυτός Έλληνας πάλεψε και έδειξε τη σχεδόν υπερφυσική δύναμή του σε όλο τον κόσμο. Και παντού νικούσε.
Ο Παναγής Κουταλιανός γεννήθηκε το 1847 στην Κούταλη της Προποντίδας. Όταν μεγάλωσε, έγινε ναυτικός. Από κάποιο τυχαίο γεγονός, κατάλαβε ότι είχε μεγάλη σωματική δύναμη. Έκτοτε, επιδόθηκε στον επαγγελματικό αθλητισμό.
Σε διάφορα μέρη του κόσμου αντιμετώπισε τους διασημότερους αθλητές της πάλης και της άρσης βαρών και τους νίκησε.
Υπάρχει φήμη ότι στραγγάλισε κάποτε μια τίγρη, που όρμησε από ... αντιζηλία εναντίον του, γιατί ήταν τόσο δυνατός! Από τότε, ο Κουταλιανός, σαν νέος Ηρακλής που φορούσε τη λεοντή, είχε μαζί του πάντα το δέρμα της τίγρης.
Ο Παναγής Κουταλιανός, όμως, δεν ήταν μόνον μεγάλος αθλητής, ήταν και συνειδητοποιημένος εθνικά και πρόσφερε μεγάλο έργο στους αλύτρωτους Έλληνες, αλλά και στον ελληνισμό της διασποράς. Το φρόνημα των Ελλήνων, με τις νίκες του, ανυψωνόταν παντού. Και είχε ανάγκη ο ελληνισμός από κάτι τέτοιο, γιατί ένιωθε πολύ άσχημα μετά τον πόλεμο του 1897, στον οποίο νίκησαν οι Τούρκοι, με τη βοήθεια ευρωπαϊκών δυνάμεων, που δεν ήθελαν να δουν την Ελλάδα να μεγαλώνει.
Η μοίρα του Παναγή Κουταλιανού ήταν ίδια με εκείνων που θυσιάζονται χωρίς ανταλλάγματα. Πέθανε φτωχός το 1916 στο φιλανθρωπικό ίδρυμα του Μπαλουκλί, στην Κωνσταντινούπολη. Ο μεγάλος αθλητής, όπως γράφει ο Ιπποκράτης Κ. Μακρής στο βιβλίο του «Η νήσος Κούταλις», «έτυχε μεγαλοπρεπούς και πανδήμου κηδείας, τα δε οστά αυτού μετά τριετίαν, φροντίδι των εκ Κουτάλεως επίσης αδελφών Κονιόρδου, μετεφέρθησαν και ετάφησαν εις Κούταλιν εις το προαύλιον του ναού της Παναγίας».
Η Κούταλη της Προποντίδας
Για την πατρίδα του Παναγή Κουταλιανού τους συγγενείς και τους συμπατριώτες του, μας μίλησαν ο Δημήτρης Ζαχάρωφ του Τζανή και ο Ευάγγελος Γαρουφάλης από την Κοντιά Λήμνου.
Ο Δημήτρης Ζαχάρωφ είπε: Η οικογένεια Κουταλιανού διώχτηκε το 1914 από το νησί Κούταλη - στη θάλασσα του Μαρμαρά - και πήγε απέναντι, στο Μιχαλίτσι, κοντά στην Αρτάκη. Μετά από δύο χρόνια επέστρεψε στην Κούταλη και από εκεί, το 1922 με την ανταλλαγή των πληθυσμών, όλοι έφυγαν με καΐκια και πήγαν στη Λήμνο.
Εκεί, οι περισσότεροι Κουταλιανοί, ίδρυσαν το χωριό Κούταλη, όπου έχτισαν εκκλησία και σχολείο. Άλλοι, όπως η οικογένεια μας, ήρθαν στη Θεσσαλονίκη, κοντά στον Άγιο Ελευθέριο.
Μερικοί μετανάστευσαν το 1955 στο Κέιπ Τάουν, στη Νότια Αφρική, όπου ασχολήθηκαν με το εμπόριο. Γύρισαν το 1979, για έναν χρόνο, στον Πειραιά και μετά εγκαταστάθηκαν οριστικά στη Λήμνο, στη Μύρινα. Η μάνα μου κατάγεται από την Πλάκα της Λήμνου και λέγεται Αλίκη Κονταρίδου.
Στην Κούταλη, οι γονείς του πατέρα μου ασχολούνταν με την εξαγωγή παστών ψαριών και σφουγγαριών. Την ίδια δουλειά κάνουν όλοι οι κάτοικοι της Κούταλης.
Ο Ευάγγελος Γαρουφάλης είπε: Οι Κουταλιανοί ήταν όλοι ψαράδες και σφουγγαράδες. Πάστωναν ψάρια και τα έκαναν εξαγωγή. Με την ανταλλαγή των πληθυσμών, αρκετοί Κουταλιανοί ήρθαν με τα καΐκια τους και εγκαταστάθηκαν στην Κοντιά της Λήμνου. Εκεί δεν τους δέχτηκαν οι ντόπιοι. Έφυγαν και πήγαν στον Μούδρο, όπου και πάλι δεν τους δέχτηκαν.
Ο Ελευθέριος Βενιζέλος επίταξε, τότε, κτήματα μοναστηριών στην περιοχή του Σωτήρος και τα έδωσε στους πρόσφυγες Κουταλιανούς, που έχτισαν το χωριό Κούταλη της Λήμνου. Έχτισαν την εκκλησία της Αγίας Μαρίνας και πολλά μαγαζιά στην παραλία και εξοχικά.
Ως σφουγγαράδες, έφευγαν ομαδικά, αμέσως μετά το Πάσχα και έφταναν για σφουγγάρια μέχρι τη θάλασσα της Βεγγάζης, στη βόρεια Αφρική.
Αν έβρισκαν σφουγγάρια, έμεναν μέχρι τις αρχές Οκτωβρίου, αν δεν έβρισκαν, γύριζαν τέλη Αυγούστου. Πήγαιναν στο Άγιον Όρος, ψάρευαν εκλεκτά ψάρια, που τα έψηναν πάνω στα καΐκια και τα έτρωγαν με τους φίλους.
Kαι η οικογένεια Κονιόρδου κατάγεται από τους Κουταλιανούς. Αυτοί ασχολήθηκαν με την παραγωγή οινοπνευματωδών ποτών.
Νίκος Τελίδης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου