Καπεταν Ευκλειδης -1887-1937 (Επιμετρο Χρηστου Ανδρεαδη)

Επικροτούμε πάντοτε και θαυμάζουμε τους στρατιωτικούς εκείνους ηγέτες που προσέφεραν πολύτιμες υπηρεσίες στην πατρίδα τους.

Επαινούμε τα χαρίσματα τους και τους προβάλλουμε ως παράδειγμα της ιστορίας προς μιμηση. Μένουμε έκπληκτοι για το τεράστιο έργο τους με την αυτοπειθαρχία τους και την ανόρθωση του φρονήματος των στρατιωτών τους σε κρίσιμες και οδυνηρές στιγμές.

Πολλούς τέτοιους ηγέτες έχει να επιδείξει η ιστορία μας σε όλους τους χρόνους της εθνικής μας ζωής από τα πανάρχαια χρονιά της ως σήμερα.

Ιδιαιτέρως επιμένουμε σ ‘εκείνους που με την οξύνοια και την διορατικότητα τους αποσόβησαν κίνδυνους τρομερούς, που οδηγούσαν στην εξολόθρευση ολόκληρων ομάδων με πλήθος αθώων- αμάχων γυναικόπαιδων, ασθενών και δυστυχών υπάρξεων.

Ένας από αυτούς ήταν ο απλός ,ταπεινός και αφανής αρχηγός των ανταρτών της Σαντάς, καπετάν Ευκλείδης, άνθρωπος χωρίς ιδιαίτερες γραμματικές γνώσεις και διπλώματα στρατιωτικών σχολών και ακαδημιών.

Χωρίς περγαμηνές επίζηλες ,αλλά ευσυνείδητος, μετρημένος και έντιμος, ηθικός στο έπακρο και δίκαιος στις ενέργειες του, όσο αυστηρές και αν ήταν ορισμένες περιπτώσεις, άνθρωπος "καλός καγαθός" με όλη την σημασία των λέξεων στην αρχαιοελληνική μεγαλοπρέπεια.

Άνθρωπος βαθυστόχαστος με εμπειρίες που κατέπληξαν ολόκληρα πολεμικά επιτελεία και αυτόν ακόμη τον Μουσταφά Κεμάλ ,τον αναγεννητή, ανορθωτή και στυλοβάτη της σημερινής Τουρκίας, της μοιραίας αντιπάλου της πατρίδας μας.

Αυτός ήταν ο καπετάν Ευκλείδης, το πρόσωπο εκείνο, που όσες ατέλειες κι αν είχε, διότι τα πάντα "ανθρώπεια",γι αυτόν πρέπει να σεμνύνεται όχι μόνον η Ιστορία, αλλά και όλοι οι Έλληνες για την μεγαλοφυΐα του.

Γιατί υπήρξε ένας αγνός, άδολος και αποφασιστικός στρατιωτικός ηγέτης, ένας πατριώτης Έλληνας μέχρι "μυελού οστέων" και ακραιφνής Πόντιος.

Καμαρωτή η προτομή του στολίζει σήμερα την νέα του πατρίδα τη Νέα Σάντα του Κιλκίς, στην παλιά είσοδο του χωριού και στο πάρκο που έχει δημιουργηθεί.

Τα αποκαλυπτήρια έγιναν στις 25 Σεπτεμβρίου του 1994. Πολύ σπουδαίο είναι το τραγούδι που γράφτηκε γι αυτόν στο δίσκο "Αυθεντικά του Πόντου" με λυράρη τον Κώστα Τσακαλίδη και τραγουδιστή τον Στέφανο Σιδηρόπουλο, το οποίο το παραθέτουμε τους στίχους:

"Σκοτία δείσα έτονε,ο καιρός λιβωμένος

αφκά σο κάρον εκείτουνε Ευκλείδης σκοτωμένος.

Εφτά χρόνια σ' αντάρτικα ση Σαντάς τα ραχία

ατός εν' π' εφοβέριζεν τα τούρκικα τα ψήα.

Ατός πη 'κ' εφογούτανε σπαθία και μαχαίρα

πως έτουνε και -ν-έρουξεν ση χάρονος τα χέρα;

Σ' έναν το χερ'ν ατ' το τουφέγκ,σ' άλλο κρατ'νεν την κάμαν

έρθεν ατώρα η σειρα' τ', να κλα’ιη τ' Ευκλειδ' η μάνα..

Ει, μαύρε καπιτάνιε!...

(το εφύμνιο επαναλαμβάνεται σε κάθε δίστιχο)

Το σημείο που σκοτώθηκε ο Ευκλείδης

Ο καπετάν Ευκλείδης γεννήθηκε το 1887 στις 6 Ιούλη και σκοτώθηκε μεσάνυχτα της 10 προς 11 Φλεβάρη του 1937,πέφτοντας από το καρό πηγαίνοντας στο σπίτι του λίγο έξω από το χωριό (ση Θοδωρη τ'Ασλάν τ' οσπίτ σουμά)