Ο ΛΥΚΟΝ-Σανταίϊκο διήγημα

 

Ση κυρούμ τον καιρόν σοι Κοσλαράντων έτον είνας τιαλήγανλης (νέος) τη Γιοκούσσ ο Γιάννες. Είνας τιαλίγανλης, απαδά και απάν, με το λέσιμον' κι γαντουρεύω σας. Το πόιν ατ σσιβάν (ίσιο σαν λαμπάδα), τ'οφρίδια 'τ τσσιατμάδας (φρύδια που σμίγουν), το πουίχν (μουστάκι) ατ σην κοτύλαν (σβέρκο) ατ. Τα κορίτσσια έλεπαν ατον και ελιγούσαν, οι νυφάδες εζέλευαν ατον, και οι μεσοκαιρίτζες και γραιάδες έλεγαν: Να σαν τη μάναν π'έχχει ατον.

Ο Γιάννες πα φαίνεται εγροίξεν ατο και καννάν 'κ επεγιανεύκουτον. Επέγνεν σην Ρουσίαν και έρχουτον, αδά ετέρνεν, ακεί εντούνεν, ξαν εκλώσκουτο κ'επέγνεν σην ξενιτείαν.

Σ'υστερνόν την έλαν ατ επήεν τα Χριστίαννα σ'Ανθεν το χωρίον, σείτ' εχόρευεν είδεν έναν κορίτσ παντέμορφον, έναν κουσούρ ο Θεός απάν ατς 'κ έπλασεν.

Μοναχόν τ'ομμάτια τς εφαίνσαν ολίγον χαλαγμένα, άμον τ'ουλονών τοι Πισστοφάντων.

Ο Γιάννες εψαλάφεσεν ατεν, άμα οι Πιστοφάντ, σσκύλ' παιδία, εσέγκαν σον νουν ατουν να ευτάγν' ατον έναν δουλείαν, πουθέν καμμίαν ντό 'κ εγέντον. Εσέγκαν σον νουν ατουν να δίγν'ατον λόγον για την παντέμορφον και να φορτώνν'ατον την αδελφή ατς, αγράσσκεμον άμον λύκον. Το πόϊν ατς κοντόν, το μυτί ατς άμον σσιαλάχ αγγούρ, ο πρόσωπος ατς άμον μουσμουτιάρ οξέαν, και τα ποδάρια τς κιασσιάπκα. Ατόσον κι άσκεμος έτον, εκόλτσαν ατεν ο Λύκον.

Ο Γιάννες εύκολα επαίρεν το λόγον ατουν. Τα Φώτα εγέντον η χαρά, οι Κοσλαράντ επήγαν σο νυφέπαρμαν, οι Πισστοφάντ ετσσιαρκούλωσαν το Λύκον και εφόρτωσαν ατον το Γιάννεν. Ερθαν σοι Κοσλαράντων εστεφάνωσαν, άμα οι Πισστοφάντ άμον αγρ Τούρκ ωριάζνε, γιαμ οι Κοσλαράντ αποκαμαρώννε τη νύφεν και σπαν το πορτλάχ (σκάνδαλο).

Σο θύμιγμαν απάν οι Πισστοφάντ ελογοπιάσταν ντο θα παίρνε σ'αποκαμάρωμαν, τέι εχολιάσταν κι απ'είνας είνας εσαβούσσεψαν κι 'εφέκαν με τη νύφεν μοναχ'όν την παρανύφσαν.

Οι Κοσλαράντ αραεύνε τοι Πισστοφάντας άμα πουθέν 'κ ευρήκν'ατς. Αποκαμαρώνε τη νύφεν και ντο τερούν; τον Λύκον.

Οι Κοσλαράντ επεκρέθαν, σο Γιάννεν απάν σάγκι κάποιος έξξεν έναν χαλκόν βραστόν νερόν. Τα μερτικά 'τ επαίρεν ( έπαθε ότι χειρότερο), άμα το στόμαν ατ 'κένοιξεν, εστάθεν όσον ντ'εστάθεν και σαμαντό εδέβασαν τ'Αεθοδωρί και οι σουλατζήδες εξενητεύταν, εξενητεύτεν και ο Γιάννες. Εξενητεύτεν και οπίσ νια γράμμαν νια χασσλούχ έστειλεν. Ντ'εγέντον κανείς 'κ έξερεν.

Η γυναίκα τ, ο Λύκον, εστάθεν έναν χρόνον, εστάθεν δύο, τρία, τέσσερα, πέντε, έξ, εφτά και ο Γιάννες νια έρθεν, νια γράμμαν έστειλεν. Τα πεθερικά τς έσαν πολλά ευχαριστημέν. Η κοδεσπενεία τς, η πάστρωση, η οικονομία τς λόγον κ'είχχεν (ήταν άψογη), άμα άλλο 'κ επόρναν να κρατούν ατεν. Εναν ημέραν ο Λύκον ετοπλάεψεν τα πράματα τς κ'επήεν ση κυρού ατς.

Χρόνια και καιρούς εδέβαν. Ογώ εγεννέθα κ'ετράνυνα, κ'εκατήβα σην Τραπεζούνταν, κ'ενοιξα εργαστέρ έναν ημέραν επήγα σο ρούσικον την πόσσταν να παίρω τη Σαντάς την ιστορίαν ντ'ετύπωσεν ο μακαρίτες ο Φίλιππον σ'Αθήνας κι ας σην Αθήναν έρχουτον σην Ατέσαν κι ας σην Ατέσαν έρχουντον σην Τραπεζούνταν σο ρούσικον την πόσσταν, κ'επεκαικά κρυφά επαίρνα το και εστείλνα το αδά κι ακεί.

Σείτια εκλώσκουμ οξξιωκά σην πόσσταν και ενεμένα να ταγουτεύκεται το πλήθος και να παίρω τα πακέτα κρυ­φά, ετέρεσα τα γράμματα ντο 'κ ευρήκαν το σααπήν ατουν κ'εκείσαν χρόνια και χρόνια σα ράφια τη πόσστας ώσνα επουγαλεύκουσαν κ'ετοπλάευαν κ'έκαιαν ατα.

Σείτια εδέβαζα, είδα κ'έναν γράμμαν: Τραπεζούντα, Σαντά, χωρίον Κοσλαράντων, Χαράλαμπον Τοπαλίδην. Τσ' έξερ πόσα χρόνια εκείτον εκαικά τα γράμματα θε, ας σον ήλεν έξξιαν και με το κούτσ (με δυσκολία) εδεβάσκουσαν. Επαίρα, εσέγκα το σην τσέπια μ, επαίρα και τα πακέτα κ'επήγα σ'οσπίτ.

 Ο Τοπάλτς ο Χαράλαμπον έτον σην Ρουσίαν. Ας δεβάζ'ατο κ'επεκεί στείλ'ατο, είπα απέσιμ. Ενοιξα κι'εδέβασα, άμα τιδέν 'κ εγάνεψα:

Χαίρεις από εμένα τον αδελφόν σου Ιωάννην Γιοκούσσωφ εις εσένα, αγαπητή μου αδελφή Λισάφ σε χαιρετώ κατά πολλά...Ογώ τον Γιοκούσσ νια εγνώρτσα νια έξα, ίλιαμ να έτον και Γιοκούσσωφ.

Μάνα, λέγω τη θεία μ  Μυροφόραν τη Μουρατχανίναν, ατότε σην Τραπεζούνταν έστεκεν κι'εστείλνεν τα παιδία τς σο σχολείον και μετ' εκείνεν έστεκα ογώ, μάνα εσύ δεν εγροικάς; Μω σε, Θεόδος, εξέρτς ποίος εν; Γιοκούσσ ο Γιάννες, τη Τοπάλ τη Λισάφς αδελφόν, τη Λύκονος άντρας, και εκάτσεν και εποίκε με νακλ όλεν ατο την ιστορίαν.

Σο γράμμαν έλεεν την αδελφήν ατ ντο έτον ση Συμφερούπολιν, εγυναίξεν, εποίκεν παιδία κι εζήνεν έμορφ κ'επαρακάλνεν να γραφτν'ατον για όλα τα πάνια.

Ογώ έστειλα   το   γράμμαν   τη Λισάφ, άμα εκείνε κάπ' εκρέμψεν κ'εχάσεν τ'άτρες τη Γιανν κι άλλο 'κι ξέρομε τιδέν για το Γιάννεν.

Διήγηση Θ.Χειμωνίδη