«Οι μητέρες της αύριον»

Η κατάσταση  των νέων γυναικών έκανε τον μαρτυρικό δημοσιογράφο Νίκο Καπετανίδη να γράψει στις αρχές Σεπτέμβρη 1921 στην εφημερίδα  «Εποχή» της Τραπεζούντας άρθρο με τίτλο «Οι μητέρες της αύριον», στο οποίο κατήγγειλε:

«Το διηγείτο τελευταία αξιόπιστος φίλος ποίον θλιβερόν θέαμα αντικρύζει ο περιοδεύων εις τας ελληνικάς Κοινότητας του εσωτερικού, όπου εκτός της δυστυχίας που μαστίζει τον λαόν, επιβλητικά και θλιβερά επιζούν τα συντρίμμια των απελάσεων, των διωγμών, των εξοριών και όλων των άλλων κακου­χιών εις τας οποίας υπεβλήθησαν τα πολυάριθμα και πολύκλαυστα θύματα του Νεοτουρκισμού.

Εις τας πόλεις, εις κάθε πολίχνην και εις κάθε χωρίον, περιφέρονται άστεγα, απροστάτευτα και έρημα τα φαντάσματα εκείνα των ανθρωπίνων υπάρξεων, που εδεκατίσθησαν και έχασαν πατέρα ή μητέρα ή αδελφούς, και φέρουν το βάρος της ζωής ως βάρος αβάστακτον.

Και μεταξύ όλων αυτών συχνότατα θα ίδης ορφα­νά και απροστάτευτα κορίτσια, να ξενοδουλεύουν ή να ψωμοζητούν ή να κείνται άρρωστα, μέσα εις καλύβας ή κάτω εις αχυρώνας. Και τα κορίτσια αυτά, των οποίων οι πατέρες και οι αδελφοί ή ετουφεκίσθησαν ή απέθαναν από την πείναν ή ετάφησαν κάτω από χιόνια κατά τας απελάσεις ή ευρίσκονται εις άλλα μέρη, όπου εξεδιώχθησαν δια να συντρι­βούν και να αφανισθούν ευκολώτερον, τα κορίτσια αυτά, εις την φυσιογνωμίαν των οποίων θ' ανεύρης πάντοτε τον εθνικόν χαρακτήρα που παρέμεινεν ασάλευτος και ανόθευτος, είναι τα πλέον συγκινη­τικά, τα πλέον πονετικά θύματα, δια τα οποία και η μέριμνα και η εθνική αρωγή δεν εκοπίασαν όσον θα έπρεπε και όσον επιβάλλεται.

Τα ορφανοτροφεία του εσωτερικού, με τα φτωχι­κά των μέσα δεν ημπορούν να δέχωνται τα κορίτσια αυτά των 18, των 20 και των 25 χρόνων. Αι Επιτροπαί Προσφύγων δεν προκάνουν παντού. Δουλειά δεν υπάρχει για να δουλέψουν. Η φιλανθρωπία, ωσάν σταγόνα εις τον ωκεανόν, είναι η χλωμή φι­λανθρωπία της φτώχειας. Και είτε εδώ, είτε εκεί, τα παντέρημα κορίτσια βλέπουν το βάραθρον εμπρός - και πόσα και πόσα δεν έπεσαν εις το ηθικόν αυτό βάραθρον!

Τα κορίτσια αυτά είναι αι μητέρες της αύριον  θα δημιουργήσουν αυτά την γενεάν του ελληνικού μέλ­λοντος. Ιδέτε τα: Εις το πρόσωπον των διαλάμπει ακόμη - μ' όλην την τρικυμίαν που τα πλήττει - η ομορφιά που δεν εξεφυλίσθη και που ροδοκοκκίνισε κάποτε πάνω εις τα βουνά και κάτω εις τους κάμπους.

Έχουν την παρθένον εκείνην αγνότητα την οποί­αν ονειροπολούν οι σύγχρονοι οραματισταί και την οποίαν δεν εμόλυνε καμμία κοινωνική πληγή. Λεβέντισσες που μας ενθυμίζουν τους παλαιούς θρύλους, ωραία οράματα δι' όσους ζητούν ν' ανεύρουν την δυνατήν ζωήν.

Και αυτός ο πολύτιμος εθνικός θησαυρός έγινε σύντριμμα τώρα και επετάχθη και εχάθη. Σέρνεται εις τους δρόμους, εις τα σοκάκια, κάμνει πορείας από χώρας εις χώραν, γίνεται και ο περίγελως και η ειρωνία, αλλά και το θύμα. Και είτε πεθαίνει εις μίαν κώχην, είτε περισώζεται - αργά και μόλις - είτε αλλαξοπιστεί και χάνεται για πάντα.

Δεν θα διαλάμψη τάχα και δια τα κορίτσια αυτά - δια τας μητέρας της αύριον - πλούσια και γενναία και εμπνευσμένη η εθνική αρωγή, ενόσω είναι και­ρός;

 

Νίκος  Καπετανίδης

Η γεμάτη πόνο καταγγελία του Νίκου Καπετανίδη, που έγινε με το άρθρο αυτό στην εφημερίδα «Εποχή» της Τραπεζούντας, σε ημέρες πολύ επικίν­δυνες για τη ζωή και του ίδιου, δείχνει το μέγεθος της θυσίας του γυναικείου πληθυσμού του Πόντου στον βωμό του ανθρώπινου μίσους, που στην περί­πτωση αυτή το εκπροσωπούσε ο μουσουλμανικός πληθυσμός της Τουρκίας.