Το κατά Κοραή άγιο φως

Άγιο φως: θαύμα ή τέχνασμα;

Κάθε χρόνο, τέτοια εποχή, ξεκινούν εκ νέου οι συζητήσεις για το κατά πόσο υπάρχει θαύμα πίσω από την αφή του αγίου φωτός από τον Πανάγιο Τάφο, στην Ιερουσαλήμ, ενώ δεν λείπουν οι σχολιασμοί σχετικά με τον τρόπο μεταφοράς του στην Ελλάδα -με αεροσκάφος μισθωμένο από το ελληνικό κράτος, και κατά συνέπεια από τον Έλληνα φορολογούμενο. με τιμές αρχηγού κράτους,
Σε αυτή τη συγκυρία, η Σειρά Lux Orbis των Εκδόσεων iWrite παρουσιάζει τη θρησκειολογική μελέτη "Το κατά Κοραή άγιο φως", που αποτελεί την πιστή μεταγραφή συγγράμματος του δημοφιλέστερου Έλληνα Διαφωτιστή, του Αδαμάντιου Κοραή.
Το βιβλίο, η έκδοση του οποίου προέκυψε σε συνεργασία με την Ένωση Αθέων, συστήνει στο αναγνωστικό κοινό το κείμενο "Περί του εν Ιεροσολύμοις αγίου φωτός" του 1826, όπου ο Κοραής παρουσιάζει τον διάλογο ανάμεσα σε δυο φανταστικά πρόσωπα, τον Φώτιο και τον Καλλίμαχο. Μέσα από αυτή τη διαλεκτική ζύμωση εξάγονται συμπεράσματα σχετικά με το ιστορικό του θαύματος, την πολιτική που ακολουθεί το ιερατείο σε σχέση με την ετήσια εκμετάλλευση του γεγονότος, αλλά και τη δεισιδαιμονία των προσκυνητών, κι όχι μόνο.

Από το οπισθόφυλλο
Στην παρούσα μελέτη, ο δημοφιλέστερος Έλληνας Διαφωτιστής, Αδαμάντιος Κοραής, καταπιάνεται με τη θαυματοπλασία του “αγίου φωτός” της Ιερουσαλήμ. Συγγράφοντας το έργο του στα 1826, προσδιορίζει με θεολογικά κριτήρια την έννοια του θαύματος, τεκμηριώνει με αξιοθαύμαστο τρόπο το ομιχλώδες ιστορικό της εμφάνισης του “αγίου φωτός”, αναδεικνύοντας, παράλληλα, τις ποικίλες πολιτικές, θρησκειολογικές και ανθρωπολογικές πτυχές του ζητήματος.

Η χώρα μας έχει στις μέρες μας ανάγκη, ενδεχομένως περισσότερο από ποτέ, τον ερχομό ενός νέου Διαφωτισμού. Ίσως γιατί οι κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες του 19ου αιώνα δεν ευνόησαν την εγκαθίδρυση των όποιων ιδεών εκφράστηκαν εκείνη την εποχή σχετικά με την απόπειρα επαναφοράς του Ορθού Λόγου στη νεοελληνική ιδιοσυγκρασία. Ως εκ τούτου, η επαναφορά ριζοσπαστικών θέσεων και απόψεων εκπροσώπων του Νεοελληνικού Διαφωτισμού στη Δημόσια Σφαίρα θα μπορούσε να λειτουργήσει ως ο κατάλληλος πυροκροτητής για αυτόν τον σκοπό. Όλα αυτά, σε ένα περιβάλλον όπου η εκμετάλλευση της άγνοιας και της ψυχοσυναισθηματικής καθήλωσης των θεοσεβών εντείνεται από “επαγγελματίες” που προέρχονται τόσο από τον χώρο της θρησκείας, όσο και από εκείνον της πολιτικής.

Το κατά Κοραή άγιο φως είναι ένα ανάγνωσμα που απευθύνεται σχεδόν σε κάθε συμπατριώτη μας. Είτε πρόκειται για τους αναγνώστες εκείνους που διαμαρτύρονται για την κρατική θρησκοληψία και την επιρροή της επικρατούσας θρησκείας σε κοσμικά ζητήματα, είτε για ανθρώπους περισσότερο κοντά στη θρησκευτική πίστη, που δεν δέχονται, παρ’ όλα αυτά, να ατιμάζεται η κοσμοθεωρητική τους αντίληψη, μεταχειριζόμενοι ως αφελείς.

Ο συγγραφέας

Ο Αδαμάντιος Κοραής (1748-1833) ήταν Έλληνας γιατρός και φιλόλογος. Από το 1788  έως  και  το τέλος της ζωής του έζησε στο Παρίσι,  βιώνοντας  από κοντά τα γεγονότα της  Γαλλικής  Επανάστασης,  τα οποία  επηρέασαν καθοριστικά τη σκέψη του. Μέλος της Εταιρείας των Παρατηρητών του Ανθρώπου, μετέφρασε τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και άλλα νομικά και πολιτικά κείμενα. Εξελίχθηκε σε κεντρική μορφή του Νεοελληνικού Διαφωτισμού.  Επηρεασμένος από τις φιλελεύθερες ιδέες του  Ευρωπαϊκού  Διαφωτισμού,  έδωσε μάχη  με τα γραπτά του υπέρ της πνευματικής αναγέννησης της Ελλάδας·  ένα γεγονός  που θεωρούσε απαραίτητη προϋπόθεση για την  ανεξαρτησία  της.  Η διδασκαλία του αποτέλεσε σταθμό στη διαμόρφωση του  μετέπειτα  πνευματικού και πολιτικού στοχασμού του Έθνους. Οι 66 τόμοι βιβλίων που εξέδωσε  προκάλεσαν  τον θαυμασμό των ξένων φιλολόγων και συγχρόνως γαλούχησαν τους νεοέλληνες  με τα νάματα της προγονικής σοφίας.

Η παρουσίαση του ενδιαφέροντος βιβλίου -το οποίο αναμένεται να συζητηθεί-  θα γίνει το Σάββατο, 24 Μάρτη, στις 19.00, στο Polis Art Cafe.

Ανάμεσα στους εκλεκτούς ομιλητές είναι και ο καθηγητής Κοινωνιολογίας και Κοινωνιολογίας της θρησκείας του Πάντειου Πανεπιστήμιου, Αντώνης Παπαρίζος, ο οποίος υπογράφει την εισαγωγή της έκδοσης "Το κατά Κοραή άγιο φως".