Θεραπευτικά μέσα στη Ματσούκα

Το κυριότερο θεραπευτικό μέσον ήταν η θρησκεία, τα «θεοτικά» όπως τα έλεγαν. Όταν ο άρρωστος δεν ανελάμβανε σε 3-4 μέρες, καλούσαν τον παπά και τον διάβαζε "τ' απόρκισμαν". Σε πολλές περιπτώσεις ο άρρωστος πράγματι ανελάμβανε. Τ' "απόρκισμαν"

μάλιστα πολλών παπάδων ήταν θαυματουργό. 

Τέτοιο θαυματουργικό "απόρκισμαν" είχεν ο "παπά Πάνου" της Μούντας, τον οποίον καλούσαν συχνά και στην Πόλη της Τραπεζούντας, αλλά και εις πιο απομακρυσμένα χωριά, μέχρι την Σαντά (Σάντα), που απείχε περί της 15-20 ώρας. Πολλές φορές για απόρκισμαν καλούσαν τους παπάδες και οι Τούρκοι, και πράγμα παράδοξον εθεραπεύοντον, όπως είδα ο ίδιος με τα μάτια μου στην Παναγία του Σουμελά. 

Ο διάσημος ιατρός και σοφός Αλεξανδρος  Καρέλ στο σύγγραμά του "ο άνθρωπος αυτός ο άγνωστος" ομολογεί ότι και ο ίδιος διεπίστωσε ότι πολλές φορές άρρωστοι εθεραπεύθησαν τελείως. Διά της προσευχής όχι του ιδίου αρρώστου αλλά άλλου προσώπου, αδυνατεί όμως να εξηγήση πως.

Στις τροφικές δηλητηριάσεις, πολύ σπάνιες αυτές, μετεχειρίζοντο το "παντζεχίρ". Ήτο δε το "παντζεχίρ" ένα κόκκαλο αγνώστου για μένα ζώου, του το έξυναν, έριχναν τη σκόνη σε ένα ποτήρι νερό και έδιναν στον άρρωστο. Έλεγαν ότι αμέσως ο άρρωστος εθεραπεύετο. Ήταν ένα είδος πανάκειας.

Για κρυολογήματα σοβαρά χρησιμοποιούσαν την εξής θεραπευτική. Εζέσταιναν ένα τενεκέ νερό, και εκεί έβαζε ο κρυολογημένος τα πόδια του. Κατόπιν του έδιναν λαχανόσουπα με άφθονο καυτερό πιπέρι και ο άρρωστος εγίνονταν καλά. Εφήρμοζαν δηλ. την θεραπεία της εφιδρώσεως.

Για τους πόνους της κοιλίας ή στομάχου, εζέσταιναν και έβαζαν στην κοιλιά ένα κομμάτι κεραμίδας ή απλώς πέτρας και ανεκούφιζαν τον πόνο.

Επίσης για στομαχικές διαταραχές στράγγιζαν λίγη στάχτη σε ένα ποτήρι νερό και έπινε ο πάσχων. Το νερό εκείνο προκαλούσε εμετό και ανεκουφίζετο ο άνθρωπος. Αυτό το έλεγαν «ανεμοφάρμακον» και το εφήρμοζαν κυρίως στους οξείς πόνους του στομάχου, την «σαντσίν» που νομίζω πως είναι ο κωλικόπονος.

Η πιο παράξενη και ανεξήγητη για μένα ήταν η θεραπεία του πόνου του ομφαλού όταν «ερούζνεν», έπεφτεν «η τσίπατ», ο αφαλός του. Όταν ρώτησα κάποτε τον ιατρό Χ'' Νίταν για το πέσιμον του ομφαλού με κατειρωνεύτηκε . Και όμως υπήρχε. Όταν κανένας σήκωνε απότομα κανένα βάρος ή και εξορίζονταν πολύ αισθάνονταν έναν οξύτατον και ανυπόφορον πόνον στο μέρος του αφαλού. Η θεραπεία του σύντομη και ασφαλής εγίνετο κατά δύο τρόπους.

1.   Έβαζαν τον άνθρωπο μπρούμυτα μ' ένα κουβάρι ακριβώς στον αφαλό και συνήθως μια γυναίκα συγχρόνως με την παλάμη της, μάλαζε την κοιλιά από την περιφέρεια προς το κέντρον. Κατόπιν τον γύριζε ανάσκελα και αφού έβαζε τον δείκτη του δεξιού χεριού στον αφαλό και στριφογύριζε τον δείχτην, συγχρόνως με την αριστερή παλάμη μάλαζε απαλά πάλιν την κοιλιά, από την περιφέρεια στο κέντρο. Η διαδικασία δεν διαρκούσε παραπάνω από 5-6 λεπτά και ο άρρωστος εγίνετο τελείως καλά.

2.   Έβαζαν τον άρρωστον μπρούμυτα μ' ένα κουβάρι στον αφαλό. Κατόπιν έπαιρναν τρεις-τέσσαρες φορές εναλλάξ το δεξί χέρι του αρρώστου να πιάνη το αριστερό πόδι από το πέλμα και σε συνέχεια το αριστερό χέρι το αριστερό πέλμα. Σε λίγα λεπτά ο άρρωστος ήτο εντελώς καλά. Δεν ξέρω τι θα πουν εκείνοι που θα διαβάσουν τις γραμμές αυτές ούτε τι θα πουν οι γιατροί. Εγώ βεβαιώνω πως είδα πολλές φορές να άμεσο και τέλειο σταμάτημα του πόνου. Συνέβη και σε μένα τον ίδιον όταν έφηβος ύστερα από μια ελεύθερη πάλη με ένα συνομήλικο μου, ησθάνθη οξείς και ανυπόφορους πόνους στο μέρος του αφαλού και έμεινα ακίνητος και ανίκανος να σταθώ όρθιος και με τον δεύτερον τρόπον από έναν άλλον συνομήλικον μου σε λίγα λεπτά σηκώθηκα χωρίς να αισθανθώ κανένα πόνον. Δεν ξέρω ποίος μου εξήγησε ότι την ώρα του ζορίσματος μετακινείται κάποια φλέβα του αφαλού η οποία με την θεραπεία, που ανέφερα επανέρχεται στη θέση της.

Περικλής  Τριανταφυλλίδης

Εκπαιδευτικός

Σ.Σ. Προσπαθήσαμε να μην κάνουμε επεμβάσεις στο αρχικό κείμενο , αφού πρόκειται για ένα είδος απομνημονευμάτων, τα οποία δεν μεταβάλλονται "επ' ουδενί λόγω"