Ούτε και το λόγιο έπος δεν αναφέρει Διγενή.

Ακόμη και στο λόγιο έπος του Ακρίτα, που βρέθηκε στη μονή της Παναγίας Σουμελά το 1873 από τον Σάββα Ιωαννίδη, πουθενά δεν υπάρχει αναφορά στο όνομα Διγενής. Παντού αναφέρεται ο ήρωας ως «Ακρίτης» ή «Ακρίτας» ή «Ακρίτες». Αναφερόμενο το έπος στο γεγονός της οικοδόμησης κτιρίου, όπου θα έμενε ο Ακρίτας στην περιοχή του Ευφράτη ποταμού, κοντά στη σημερινή πόλη Ερζιγκιάν (αρχαία Αρσίγγη), λέει:

Ταύτα, λοιπόν, ο θαυμαστός Ακρίτης εκτελέσας

και πύργον μέγαν τοις αυτοίς κτίσας ωραίον πάνυ,

το ύψος δε αμήχανον, παράδοξος η κτίσις…

                                       Σε πανύψηλο τόπο η κατοικία του

Έχει σημασία και πρέπει να σημειωθεί ότι το Ερζιγκιάν,  είναι χτισμένο σε υψόμετρο 1.300 μέτρων. Προφανώς, μόνον σε ένα τόσο υψηλό τόπο θα μπορούσε να ζει ο θρυλικός Ακρίτας.

Εκεί χτίζει το σπιτικό του, εκεί ψηλά καλλιεργεί τα χωράφια του και ζει με την καλή του, έτοιμος, κάθε στιγμή, να τρέξει να πολεμήσει τους εχθρούς που θα τολμούσαν να περάσουν τα σύνορα.

Και  είναι πάντοτε ο Πόντιος Ακρίτας, ο Έλλενας Ακρίτας, και όχι ο Διγενής των δημοτικών τραγουδιών των άλλων περιοχών του Ελληνισμού, αφού – επιμένουμε σε αυτό – πουθενά δεν αναφέρεται ως Διγενής.

                                                     Και η ομαδοποίηση

Ο Έλληνας Ακρίτας, ο θρύλος του οποίου πλάστηκε, μάλλον, κατά τους μέσους βυζαντινούς χρόνους (σύμφωνα και με την άποψη του Κωνσταντίνου Ρωμαίου), έγινε στην Κρήτη και σε ορισμένα αραβοκρατούμενα ελληνικά νησιά Διγενής.

Και επειδή σε όλους τους τομείς τους ζωής παρατηρείται το φαινόμενο της συσσώρευσης, δηλαδή της ένταξης σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, ομαδοποίηση με ένα κοινό όνομα, οι φιλόλογοι και λαογράφοι, και για την ευκολία τους, πήραν και τον Πόντιο Ακρίτα και τον μνημονεύουν μαζί με τον άσχετο για τους Έλληνες Διγενή των εξισλαμισθέντων Κρητικών του 10^ου αιώνα, ενώ ο Πόντιος Ακρίτας,  και ο Καππαδόκης έλκουν την καταγωγή τους από το Βυζάντιο και όχι από τους Άραβες.

Πάνος  Καϊσίδης
Δημοσιογράφος- Συγγραφέας