Η ενασχόλησή μου εδώ και αρκετά χρόνια με την καταγραφή των εμπειριών εκείνων που έζησαν τα γεγονότα του διωγμού των Ελλήνων της Μικράς Ασίας, τον Πόντου και της Θράκης, είτε γιατί συμπεριλαμβάνονται στους πρόσφυγες της πρώτης γενιάς είτε στη δεύτερη γενιά που βίωσαν τα ίδια γεγονότα ως απόηχο εκείνων που άκουσαν, με έπεισε για το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι, μέχρις ενός σημείου, είναι πολύ δύσκολο να βγάλεις μέσα από τα κατάβαθα της σκέψης και της καρδιάς αυτών των τόσο ταλαιπωρημένων ανθρώπων τις τραγικές μνήμες εκείνης της ζοφερής περιόδου που έζησε ο Ελληνισμός.
Για να καταγράψω αυτές τις μνήμες, διέτρεξα - οπλισμένος με υπομονή, επιμονή και αγάπη για αυτούς που θα συναντούσα - ολόκληρη τη Μακεδονία και τη Θράκη. Συνομίλησα κυρίως με άγνωστους στους πολλούς πρόσφυγες και εκείνα που αποκόμισα ως ανεκτίμητο θησαυρό, καταγραμμένα στο μαγνητόφωνο, στη φωτογραφική μηχανή και στην τηλεοπτική κάμερα, επιβεβαίωσαν όσα είχα προηγουμένως διαβάσει σε διάφορα έντυπα, αλλά διαπίστωσα, επίσης, - και αυτό είναι το σημαντικότερο — ότι ο κάθε συνομιλητής μου πρόσθετε και κάτι άγνωστο μέχρι εκείνη τη στιγμή, γιατί το άγνωστο αυτό προερχόταν από τη δική του προσωπική εμπειρία.
Οι δυσκολίες οφείλονταν, πρώτα στο ό,τι είχα να κάνω με υπερήλικα άτομα, που δεν άκουγαν, μερικές φορές θυμούνταν λίγα, άλλες φορές κλείνονταν στον εαυτό τους. αρνούμενοι να επιστρέψουν στο επώδυνο παρελθόν, όπου θα έπρεπε να θυμηθούν πρόσωπα πολυαγαπημένα, που χάθηκαν μέσα στη λαίλαπα που προκάλεσαν οι λεγάμενες Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής.
Υπήρξαν, όμως, και άλλες αντικειμενικές δυσκολίες, όπως η άρνηση κάποιων στενών συγγενών να “εκθέσουν” τους δικούς τους σε μια τέτοια δοκιμασία, η αδυναμία ορισμένων συνομιλητών μου να μιλήσουν καθαρά, λόγω ηλικίας κ. ά.
Από το πολύτιμο υλικό που συγκέντρωσα, ένα μέρος δημοσίευσα στο περιοδικό των Φίλων Ιστορικού Αρχείου Προσφυγικού Ελληνισμού “Ο Μικρός Πρόσφυγας” και στο περιοδικό “Ποντιακή Εστία” του Σωματείου “Παναγία Σουμελά”. Το μεγαλύτερο μέρος παραμένει αδημοσίευτο, περιμένοντας τον ιστορικό που θα το μελετήσει και θα το αξιοποιήσει.
Χωρίς ούτε καν τη σκέψη να θέλω να μειώσω την προσφορά εκείνων που έγραψαν και γράφουν την ιστορία των αλησμόνητων πατρίδων της Ανατολής, τους οποίους ίσα - ίσα εκτιμώ βαθύτατα για το έργο τους, πιστεύω ότι έχουν πολύ πιο μεγάλη αξία οι προσωπικές μαρτυρίες των απλών ανθρώπων από την ιστορία των σπουδαίων, που πολλές φορές δεν λένε όλη την αλήθεια.
Από όλα αυτά, πάντως, εκείνο που μένει σαν πίκρα μέσα στην καρδιά μου είναι ότι πολλούς, με τους οποίους συνεννοήθηκα να συνομιλήσω, δεν τους πρόφτασα, γιατί έφυγαν για πάντα από κοντά μας. Αυτό με κάνει να τους σκέφτομαι περισσότερο, ίσως, από εκείνους, τους οποίους ... πρόφτασα, θεωρώντας ότι, επειδή δεν μίλησαν, έφυγαν πολύ πιο αδικαίωτοι από τους άλλους.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου