Το τι έγινε στην Κρώμνη κατά τον εκτοπισμό των Σανταίων μας το λέει ο Ζαχ. Μουσικίδης, του οποίου το σχετικό άρθρο δημοσιεύτηκε στο 88ο τεύχος της «Ποντιακής Εστίας». Από το άρθρο προέρχονται τα παρακάτω:
«Την 10ην Σεπτεμβρίου κατά το απόγευμα έφθασεν εις Κρώμνην προερχόμενος εκ Σαντάς ο αποσπασματάρχης Μπαχρή εφέντης και ανήγγειλεν ότι ακολουθεί ο στρατός συνοδεύων τα γυναικόπαιδα της Σαντάς....
Αμέσως συνήλθον οι πρόκριτοι της Κρώμνης και απεφάσισαν την συλλογήν τροφίμων και εξεύρεσιν χώρου προς καταυλισμόν των γυναικόπαιδων και όσον αφορά το ζήτημα της στεγάσεως τούτο δεν απησχόλησε πολύ την επιτροπήν, δοθέντος ότι υπήρχον πολλά σπίτια και καταστήματα άδεια, δυνάμενα να στεγάσουν ανέτως όλα τα γυναικόπαιδα.
Το ζήτημα όμως της τροφοδοσίας ανέκυψεν οξύτατον άφ’ ενός λόγω της κατ' επανάληψιν διελεύσεως αποσπασμάτων στρατού ως και της γενομένης λεηλασίας και αφ' ετέρου λόγω του γεγονότος ότι όλοι προκειμένου να κατέλθουν εις Τραπεζούντα κατά Σεπτέμβριον ως πάντοτε, δεν εμερίμνησαν πλέον δια προμήθειαν σίτου. Βεβαίως από τας συνθήκας αυτάς δεν ήτο εύκολη η αντιμετώπισις της τροφοδοσίας 300 - 400 στρατιωτών και 800 περίπου γυναικόπαιδων....
Όμως συνεκεντρώθησαν διάφορα είδη τροφίμων, αλλά κάποιος συνταγματάρχης εδήλωσεν ότι προηγείται η τροφοδοσία του στρατού και για την τροφοδοσία των γυναικόπαιδων ούτε συζήτηση μπορεί να γίνη διότι πρόκειται περί ομήρων.... Εγώ και ο μουτίρης στον μύλο Φουντοπούλου συνηντήσαμε τα γυναικόπαιδα, των οποίων προεπορεύετο ένας αιμοχαρής επιλοχίας.Αμέσως ο μουτίρης του είπε ότι κατά διαταγήν του συνταγματάρχου πρέπει να γυρίσουν πίσω διότι θα στεγαστούν εις την ύπερθεν του Σχολείου συνοικίαν. Ο ελεεινός αυτός συνοδός των γυναικόπαιδων, άγνωστον διατί, ήρχισε να χτυπά εις τα κεφάλια των γυναικόπαιδων μια γερή βέργα που είχε.
Ο μουτίρης εσύστησε ψυχραιμίαν στον κακούργο επιλοχία για να προλάβη τα χειρότερα. Πλην όμως το κτήνος στραφέν προς αυτόν του κατέφερε ένα ισχυρόν ράπισμα. Εις διαμαρτυρίαν του και παρατήρησή του ότι είναι ο μουτίρης της περιφερείας, εδέχθη και δεύτερον ισχυρότερον του πρώτου ράπισμα, εξ ου υποστάς νευρικόν κλονισμόν έπεσε εις τα χέρια μου τρέμων και συνήλθε μετά την μετ’ ολίγον άφιξιν και των υπολοίπων. Όσοι επέζησαν εκ των γυναικόπαιδων εκείνων θα ενθυμούνται ασφαλώς την απαισίαν εκείνην σκηνήν, διότι το κτήνος και μετά τα ραπίσματα εξηκολούθει τους ραβδισμούς επί των κεφαλών των αθώων γυναικοπαίδων. Μετά την απομάκρυνσιν παρά τον ανήφορον του σχολείου των γυναικόπαιδων εφάνη κατερχομένη εκ του σχολείου η συνοδεία των εκτοπιζομένων ανδρών....
Τους μέτρησα, ήσαν 54 και τους φύλαγαν 24 στρατιώται φέροντες εκτός του όπλου των και χειροβομβίδα. Ούτοι μετεφέρθησαν εις την εν τη ενορία Σιαμανάντων οικίαν των Φελεκίδων φρουρούμενοι αυστηρώς.... Τα ψωμιά έγιναν ανάρπαστα από τους στρατιώτας οι οποίοι πραγματικά πεινούσαν και έτσι δεν κατορθώσαμε να δώσουμε ούτε ένα ψωμί στα γυναικόπαιδα. Εκεί έμαθα ότι μεταξύ των ανδρών ευρίσκετο και ο φίλος μου Ευριπίδης Χειμωνίδης... εις τον οποίον κατόρθωσα να δώσω ψωμί, καπνόν και τσιγαρόχαρτα.....
Και έτσι οι Σανταίοι πεινασμένοι και υπό ραγδαίαν βροχήν πήραν την άγουσαν προς εξορίαν οδόν»
 |
| Οικισμός Σαμανάντων Κρώμνης |
Αμέσως συνήλθον οι πρόκριτοι της Κρώμνης και απεφάσισαν την συλλογήν τροφίμων και εξεύρεσιν χώρου προς καταυλισμόν των γυναικόπαιδων και όσον αφορά το ζήτημα της στεγάσεως τούτο δεν απησχόλησε πολύ την επιτροπήν, δοθέντος ότι υπήρχον πολλά σπίτια και καταστήματα άδεια, δυνάμενα να στεγάσουν ανέτως όλα τα γυναικόπαιδα.
Το ζήτημα όμως της τροφοδοσίας ανέκυψεν οξύτατον άφ’ ενός λόγω της κατ' επανάληψιν διελεύσεως αποσπασμάτων στρατού ως και της γενομένης λεηλασίας και αφ' ετέρου λόγω του γεγονότος ότι όλοι προκειμένου να κατέλθουν εις Τραπεζούντα κατά Σεπτέμβριον ως πάντοτε, δεν εμερίμνησαν πλέον δια προμήθειαν σίτου. Βεβαίως από τας συνθήκας αυτάς δεν ήτο εύκολη η αντιμετώπισις της τροφοδοσίας 300 - 400 στρατιωτών και 800 περίπου γυναικόπαιδων....
Όμως συνεκεντρώθησαν διάφορα είδη τροφίμων, αλλά κάποιος συνταγματάρχης εδήλωσεν ότι προηγείται η τροφοδοσία του στρατού και για την τροφοδοσία των γυναικόπαιδων ούτε συζήτηση μπορεί να γίνη διότι πρόκειται περί ομήρων.... Εγώ και ο μουτίρης στον μύλο Φουντοπούλου συνηντήσαμε τα γυναικόπαιδα, των οποίων προεπορεύετο ένας αιμοχαρής επιλοχίας.Αμέσως ο μουτίρης του είπε ότι κατά διαταγήν του συνταγματάρχου πρέπει να γυρίσουν πίσω διότι θα στεγαστούν εις την ύπερθεν του Σχολείου συνοικίαν. Ο ελεεινός αυτός συνοδός των γυναικόπαιδων, άγνωστον διατί, ήρχισε να χτυπά εις τα κεφάλια των γυναικόπαιδων μια γερή βέργα που είχε.
Ο μουτίρης εσύστησε ψυχραιμίαν στον κακούργο επιλοχία για να προλάβη τα χειρότερα. Πλην όμως το κτήνος στραφέν προς αυτόν του κατέφερε ένα ισχυρόν ράπισμα. Εις διαμαρτυρίαν του και παρατήρησή του ότι είναι ο μουτίρης της περιφερείας, εδέχθη και δεύτερον ισχυρότερον του πρώτου ράπισμα, εξ ου υποστάς νευρικόν κλονισμόν έπεσε εις τα χέρια μου τρέμων και συνήλθε μετά την μετ’ ολίγον άφιξιν και των υπολοίπων. Όσοι επέζησαν εκ των γυναικόπαιδων εκείνων θα ενθυμούνται ασφαλώς την απαισίαν εκείνην σκηνήν, διότι το κτήνος και μετά τα ραπίσματα εξηκολούθει τους ραβδισμούς επί των κεφαλών των αθώων γυναικοπαίδων. Μετά την απομάκρυνσιν παρά τον ανήφορον του σχολείου των γυναικόπαιδων εφάνη κατερχομένη εκ του σχολείου η συνοδεία των εκτοπιζομένων ανδρών....
Και έτσι οι Σανταίοι πεινασμένοι και υπό ραγδαίαν βροχήν πήραν την άγουσαν προς εξορίαν οδόν»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου