Ο Πόντος, η περιοχή των νότιων παραλίων της Μαύρης
Θάλασσας στη βορειοανατολική Μικρά Ασία, ξεκινά ανατολικά λίγο νοτιότερα από
το Βατούμ της Γεωργίας και σχηματίζοντας ένα τόξο, φτάνει στα δυτικά παράλια
μέχρι τη Σινώπη. Στο εσωτερικό ορίζεται από τις Ποντιακές Άλπεις.
Ψηλά βουνά, άλλοτε γυμνά και άλλοτε με μεγάλα δάση
και απότομες χαράδρες. πολλά ποτάμια και καταρράκτες, η μορφολογία του Πόντου
έχει μια άγρια ομορφιά. Ο ίδιος ο πόντος, σχεδόν πάντοτε αγριεμένος, με
ρεύματα και συχνότατα ναυάγια, δικαιώνει την τουρκική ονομασία του: Μαύρη
Θάλασσα. Οι Έλληνες, πιο διπλωμάτες, τον είπαν Εύξεινο.
Το όνομα της περιοχής καθιερώνεται κατά τους Ελληνιστικούς
χρόνους, αλλά η παρουσία των Ελλήνων εκεί ξεκινά πολλούς αιώνες πριν.
Ο Πόντος μια από τις χαμένες μικρασιατικές πατρίδες |
Ο μύθος του Φρίξου και της Έλλης, των πρώτων ταξιδιωτών
που διέσχισαν την Προποντίδα με
προορισμό την πλούσια και εύφορη Κολχίδα στα ανατολικά της Μαύρης Θάλασσας,
σηματοδοτεί την πρώτη επαφή του ελληνικού κόσμου με τα παράλια του Εύξεινου
Πόντου. Συνέχεια του ο μύθος των Αργοναυτών, που επίσης ταξίδεψαν στην Κολχίδα
για να φέρουν πίσω το χρυσόμαλλο δέρας. Συμβολίζουν τους πρώτους παράτολμους
θαλασσοπόρους και εμπόρους που τόλμησαν να περάσουν τα Στενά και να ριψοκινδυνεύσουν
σε μια θάλασσα αφιλόξενη και επικίνδυνη, σ' έναν τόπο διαφορετικό από τον δικό
τους, σκοτεινό και μυστηριώδη.
Οι τελευταίες αρχαιολογικές ανασκαφές επιβεβαιώνουν
την ύπαρξη μιας πλούσιας πόλης στην περιοχή ακριβώς της αρχαίας Κολχίδας. Οι
μύθοι λένε συνήθως την αλήθεια. Πολλοί από τους ήρωες του Τρωικού πολέμου κατάγονται
από τους Αργοναύτες και οι τάφοι δύο εξ αυτών, ένθεν κακείθεν του Ελλησπόντου,
φυλάνε τα Στενά από τα οποία ο βασιλιάς της Τροίας είχε απαγορεύσει να διέρχονται
ελληνικά πλοία.
Μετά τις εξερευνητικές και εμπορικές αποστολές, η
εγκατάσταση. Οι αποικίες, κυρίως από ιωνικές πόλεις με πρώτη τη Σινώπη, αποικία της Μιλήτου, χρονολογούνται
γύρω ο τον 8ο αιώνα π.Χ., ακολουθούν η Αμισός (Σαμψούντα), τα Κοτύωρα, η
Κερασούντα και η Τραπεζούντα. Στους αιώνες που ακολουθούν, η ελληνική παρουσία
στον Πόντο είναι συνεχής. Ανθεί επί Μιθριδάτη στους Ελληνιστικούς χρόνους,
αλλά και στο Βυζάντιο.
Στις τελευταίες μέρες της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, η
«Αυτοκρατορία της Τραπεζούντας» του Αλεξίου Κομνηνού, που δημιουργήθηκε αμέσως
μετά την άλωση της Πόλης, αντιστάθηκε στους Τούρκους για οκτώ ακόμη χρόνια και
έπεσε το 1461. Από τον 18ο αιώνα και μετά, και κυρίως από τα μέσα του 19ου,
στη χρυσή 50ετία του μικρασιατικού ελληνισμού, οι παράλιες πόλεις
ξαναζωντανεύουν ως εμπορικά και πνευματικά κέντρα.
Τα πρώτα σύννεφα εμφανίζονται ήδη από την εποχή του
Αβδούλ Χαμίτ, που διατάζει τον εκτόπισμα των Αρμενίων. Από το 1909, με την
επικράτηση των Νεοτούρκων, στο απόγειο του τουρκικού εθνικισμού και της
αντίληψης «ένα κράτος, ένα έθνος, μία γλώσσα», οι διωγμοί όλων των μη Τούρκων
της αυτοκρατορίας εντείνονται.
Με την έναρξη του A’ Παγκοσμίου Πολέμου, το
1914 και την τραγική για τους Έλληνες κατάληξη της Μικρασιατικής εκστρατείας,
ολοκληρώνεται η καταστροφή του μικρασιατικού
ελληνισμού, συμπεριλαμβανομένων των Ποντίων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου