Ο πληθυσμός της περιοχής Περγάμου ανερχόταν κατά το 1920 σε περίπου 76.000 κατοίκους, κατά τον Μ. Νοταρά, απ τους οποίους, Έλληνες περίπου 14.000, Τούρκοι 60.000, Αρμένιοι, Ισραηλίτες περί τους 2.000.
Ο πληθυσμός της Περγάμου ήταν κατά πλειοψηφία αγροτικός και την προκοπή του και την οικονομική του ευεξία την όφειλε, κατά κύριο λόγο στην καλλιέργεια της πλούσιας Τευθρανικης πεδιάδας, το «Κάϊκειον πεδίον», που περιβρέχεται από τον Καΐκιο ποταμό και από άλλους ένδεκα παραπόταμους του. Η πεδιάδα αυτή ήταν πασίγνωστη για την εξαιρετική γονιμότητα του εδάφους της.
Εξακόσιες χιλιάδες στρέμματα καλλιεργήσιμα, που τα όργωναν 7.000 άροτρα, περιέβαλαν την επαρχία. Από αυτά τα στρέμματα, οι διακόσιες χιλιάδες ανήκαν σε Έλληνες, αλλά και των υπόλοιπων τετρακοσίων χιλιάδων στρεμ. την εσοδεία την εκμεταλλεύονταν οι Έλληνες εμπορευόμενοι, που ασχολούνταν με εξαγωγές κουκιών, κριθαριού, ρεβυθιών στην Αγγλία και Γαλλία και βαμβακιού στην Ελλάδα. Η εξαγωγή των προϊόντων, που ανερχόταν σε 20.000 τόν. το χρόνο, πραγματοποιούνταν από το λιμάνι του Δικελίου, με 15-20 μεγάλα εμπορικά πλοία, με προορισμό, κατευθείαν για την Ευρώπη και άλλα μικρότερα για τα νησιά του Αιγαίου και για τη Σμύρνη, όπου μεταφέρονταν φορτία και με τον σιδηρόδρομο, μέσω Σόμα.
«Τα όρη τα οποία την περιέβαλλαν ήσαν κατάφυτα από βελανιδιές, κουκουναριές, καστανιές και από άλλα καρποφόρα δένδρα. Υπήρχε εξαγωγικό εμπόριο βελανιδιών και κουκουναριών δια τα Βαλκάνια και την Δυτική Ευρώπην, το οποίον διενεργείτο υπό Ελλήνων εμπορευομένων, αν και αι δασικαί εκτάσεις της Περγάμου ανήκον, κατά κατοχήν, νομήν και κυριότητα εις το Τουρκικόν Δημόσιον ή εις Τούρκους ιδιώτας».
»Το υποανάπτυκτον πνεύμα των Τούρκων με την στενήν νοοτροπίαν ενισχυομένην με την μοιρολατρίαν, την δεισιδαιμονίαν και τα άλλα σύνδρομα του υποαναπτύκτου χαρακτήρος των, έφερον την πλάστιγγα του εμπορίου να κλείνη προς το μέρος των Ελλήνων, οι οποίοι εξεπροσώπουν την οικονομικήν και πνευματικήν υπεροχήν με όλας τας αποφασιστικάς επιπτώσεις. Όλα τα εμπορικά καταστήματα των αποικιακών νημάτων, ψιλικών, μπαχαρικών, σιδηρικών, χαρτικών, υαλικών, κ.ά., τα οποία επεκτείνοντο δεσπόζοντα κατά μήκος του «τσαρσιού» (αγορά), ανήκον εις Έλληνας, αντιθέτως με τα τουρκικά τα οποία ήσαν στριμωγμένα εις παρόδους...»
Στέφανος Ντόρτκιοζλου
"Ο Ελληνισμός της Περγάμου"
Αθήνα 1956
σελ. 232-234
Ο πληθυσμός της Περγάμου ήταν κατά πλειοψηφία αγροτικός και την προκοπή του και την οικονομική του ευεξία την όφειλε, κατά κύριο λόγο στην καλλιέργεια της πλούσιας Τευθρανικης πεδιάδας, το «Κάϊκειον πεδίον», που περιβρέχεται από τον Καΐκιο ποταμό και από άλλους ένδεκα παραπόταμους του. Η πεδιάδα αυτή ήταν πασίγνωστη για την εξαιρετική γονιμότητα του εδάφους της.
Εξακόσιες χιλιάδες στρέμματα καλλιεργήσιμα, που τα όργωναν 7.000 άροτρα, περιέβαλαν την επαρχία. Από αυτά τα στρέμματα, οι διακόσιες χιλιάδες ανήκαν σε Έλληνες, αλλά και των υπόλοιπων τετρακοσίων χιλιάδων στρεμ. την εσοδεία την εκμεταλλεύονταν οι Έλληνες εμπορευόμενοι, που ασχολούνταν με εξαγωγές κουκιών, κριθαριού, ρεβυθιών στην Αγγλία και Γαλλία και βαμβακιού στην Ελλάδα. Η εξαγωγή των προϊόντων, που ανερχόταν σε 20.000 τόν. το χρόνο, πραγματοποιούνταν από το λιμάνι του Δικελίου, με 15-20 μεγάλα εμπορικά πλοία, με προορισμό, κατευθείαν για την Ευρώπη και άλλα μικρότερα για τα νησιά του Αιγαίου και για τη Σμύρνη, όπου μεταφέρονταν φορτία και με τον σιδηρόδρομο, μέσω Σόμα.
«Τα όρη τα οποία την περιέβαλλαν ήσαν κατάφυτα από βελανιδιές, κουκουναριές, καστανιές και από άλλα καρποφόρα δένδρα. Υπήρχε εξαγωγικό εμπόριο βελανιδιών και κουκουναριών δια τα Βαλκάνια και την Δυτική Ευρώπην, το οποίον διενεργείτο υπό Ελλήνων εμπορευομένων, αν και αι δασικαί εκτάσεις της Περγάμου ανήκον, κατά κατοχήν, νομήν και κυριότητα εις το Τουρκικόν Δημόσιον ή εις Τούρκους ιδιώτας».
»Το υποανάπτυκτον πνεύμα των Τούρκων με την στενήν νοοτροπίαν ενισχυομένην με την μοιρολατρίαν, την δεισιδαιμονίαν και τα άλλα σύνδρομα του υποαναπτύκτου χαρακτήρος των, έφερον την πλάστιγγα του εμπορίου να κλείνη προς το μέρος των Ελλήνων, οι οποίοι εξεπροσώπουν την οικονομικήν και πνευματικήν υπεροχήν με όλας τας αποφασιστικάς επιπτώσεις. Όλα τα εμπορικά καταστήματα των αποικιακών νημάτων, ψιλικών, μπαχαρικών, σιδηρικών, χαρτικών, υαλικών, κ.ά., τα οποία επεκτείνοντο δεσπόζοντα κατά μήκος του «τσαρσιού» (αγορά), ανήκον εις Έλληνας, αντιθέτως με τα τουρκικά τα οποία ήσαν στριμωγμένα εις παρόδους...»
Στέφανος Ντόρτκιοζλου
"Ο Ελληνισμός της Περγάμου"
Αθήνα 1956
σελ. 232-234
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου