ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΣ ΙΩΣΗΦΙΔΗΣ

Χριστόφορος Παν. Ιωσηφίδης
(1897-1994)

Ο Ιωσηφίδης Χριστόφορος γεννήθηκε το 1897 στον Πόντο, στην ενορία Πιστοφάντων της Επτάκωμης Σάντας. Οι γονείς του ήταν ο Παναγιώτης και η Κυριακή ,κι είχε άλλα δυο αδέρφια τον Ιωσήφ και την Ελένη .

Στοιχειώδη εκπαίδευση πήρε στο χωριό του και αμέσως μετά συνέχισε τις σπουδές του στο περίφημο φροντιστήριο Τραπεζούντας . Το 1915 σε ηλικία 18 χρονών αποφοίτησε και δίδαξε στο δημοτικό σχολείο της γενέτειράς του, από το 1915 μέχρι το 1921.

Τον Σεπτέμβριο του 1921 οι Τούρκοι κατέστρεψαν την Σάντα και εξόρισαν τον πληθυσμό της στα ενδότερα του Τουρκικού κράτους . Τον ανδρικό πληθυσμό από 18 μέχρι 48 χρόνων, τον επιστράτευσαν στα τάγματα εργασίας ("Αμελέ Ταμπουρού" ). Την ίδια τύχη είχει και ο Χριστόφορος Ιωσηφίδης και ο αδερφός του Ιωσήφ .

Στα τάγματα αυτά αναγκάζονταν να εργάζονται άνδρες σε βαριές εργασίες κάτω από απάνθρωπες συνθήκες. Η εξάντληση των ανδρών, το λιγοστό φαγητό και οι αρρώστιες αποδεκάτισαν τους Έλληνες και Αρμένιους εργάτες . Έτσι μια νύχτα ο Ιωσηφίδης Χριστόφορος, ο αδερφός του Ιωσήφ και μερικοί άλλοι Σανταίοι(5-6 άτομα), κατόρθωσαν να δραπετεύσουν δωροδοκώντας έναν φρουρό.

Αποφασίζουν να πάνε στο Βατούμ για να σωθούν.

Τάγματα εργασίας (Αμελέ Ταμπουρού)

Τους χωρίζουν 270 χιλιόμετρα μέχρι τον τελικό προορισμό τους. Ο δρόμος που έπρεπε να διανύσουν ήταν μακρύς ανηφορικός και δύσβατος, μέσα στα χιόνια, περνώντας τα πανύψηλα βουνά του Πόντου χωρίς φαγητό, νερό και την κατάλληλη ενδυμασία.

Στην πορεία τους αυτή είχαν και μια απώλεια, ήταν ο αδερφός του Χριστόφορου ο Ιωσήφ, ο οποίος παραπατάει σε μια στροφή του στενού μονοπατιού και κατακρημνίζεται στον γκρεμό. Μετά την αρχική σαστιμάρα τους οι συνοδοιπόροι αποφασίζουν να τον ψάξουν αλλά μάταια, ο σύντροφός τους είχε χαθεί για πάντα . Στεναχωρημένος και βαθιά πληγωμένος από την απώλεια του αδερφού του ο Ιωσηφίδης Χριστόφορος με βαριά καρδιά συνεχίζει την πορεία του και μετά από αρκετές μέρες κατορθώνει να φτάσει επιτέλους στο Βατούμ της Ρωσίας .

Εκεί για να επιζήσει δουλεύει ως εργάτης σε βυρσοδεψείο. Το 1923-24 με την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας πηγαίνει στην Τραπεζούντα και από εκεί με πλοίο μέσω Κωνσταντινούπολης στην Ελλάδα. Το καράβι θα τους αφήσει στην Θεσσαλονίκη. Στην Θεσσαλονίκη θα παραμείνει για λίγους μήνες στους προσφυγικούς οικισμούς αρχικά της Καλαμαριάς και κατόπιν στο Χαρμάνκοϊ. Εκεί θα βρει την αδερφή του Ελένη και τα ορφανά ανίψια του που είχαν επιζήσει από την εξορία τα οποία και τα παίρνει μαζί του .

Τον Μάιο του 1924 μαζί με αρκετούς πρόσφυγες από τον Πόντο θα εγκατασταθούν μόνιμα πλέον στις Μπάρμπες και τις Κούτλες, την μετέπειτα Βεργίνα . Μετά την πρόχειρη εγκατάστασή τους, οι πόντιοι πρόσφυγες δημιουργούν έναν σύλλογο για την καλύτερη οργάνωσή τους. Στις 13 Ιουλίου του 1924 ο Ιωσηφίδης Χριστόφορος αναλαμβάνει καθήκοντα συμβούλου και γραμματέα με μισθό 500 δραχμές.

Μαθητές του χωριού Μπάρμπες-Κούτλες κατά τη σχολική χρονιά 1926-27 με τους δασκάλους τους.
Αριστερά διακρίνεται ο Τριαντάφυλλος Τριανταφυλλίδης και δεξιά ο Χριστόφορος Ιωσηφίδης

Εκείνα τα χρόνια στους οικισμούς Μπάρμπες -Κούτλες δεν υπήρχε σχολείο και τα παιδιά αναγκάζονταν να διανύσουν μια απόσταση δυο χιλιομέτρων μέχρι το γειτονικό χωριό Παλατίτσια για να μορφωθούν. Τον Σεπτέμβριο του 1924 ο δάσκαλος Ιωσηφίδης Χριστόφορος μαζί με τον επίσης πρόσφυγα δάσκαλο Τριαντάφυλλο Τριανταφυλλίδη αποφασίζουν να διδάξουν τα παιδιά του χωριού, ντόπια και προσφυγόπουλα. Μια που δεν υπήρχε σχολείο στο χωριό, αναγκάστηκαν για την πρώτη σχολική χρονιά (Σεπτέμβριος 1924 ) να εγκατασταθούν στην Εκκλησία της Παναγίας του οικισμού Κούτλες.

Μετά από ένα μήνα επειδή οι μαθητές αυξήθηκαν, αναγκάστηκαν να μετακομίσουν στον νάρθηκα της εκκλησίας της Αγ. Παρασκευής που ήταν πιο μεγάλος και πιο φωτεινός. Αυτός ήταν στον άλλο μικρό οικισμό στις Μπάρμπες.

Την δεύτερη σχολική χρονιά για σχολικό κτίριο χρησιμοποιήθηκε το σπίτι του Αλέξανδρου Ιωσηφίδη κοντά στην μεγάλη τούμπα.

Στη Βεργίνα ( Μπάρμπες-Κούτλες) στις 27/3/1925 δημιουργείται ο εξωραϊστικός σύλλογος "ΕΛΠΙΣ" ο οποίος θα παίξει καθοριστικό ρόλο στην δημιουργία του σχολείου στο χωριό . Ανάμεσα στα ιδρυτικά μέλη του συλλόγου ήταν και ο δάσκαλος Ιωσηφίδης Χριστόφορος καθώς επίσης και ο έτερος συνάδελφός του Τριαντάφυλλος Τριανταφυλλίδης .Το 1926 το σχολείο θα λειτουργήσει για πρώτη φορά. Εκεί θα διδάξει ο Χριστόφορος Ιωσηφίδης μέχρι και την συνταξιοδότησή του το 1955. Επίσης θα διδάξει και στα σχολεία Τριλοφιάς, Μετοχίου και κατά τον εμφύλιο πόλεμο για δυο χρονιές στην Βέροια .

Το 1926 θα παντρευτεί την Αμαραντίδου Ελένη η οποία ήταν μαθήτρια του, όταν δίδασκε στην ιδιαίτερή του πατρίδα στην Σάντα. Μαζί της θα αποκτήσει τέσσερα παιδιά.

Το πτυχίο του Χρ. Ιωσηφίδη
(30 Ιούνη 1930)

Το 1929 προκειμένου να λάβει ευρύτερη παιδαγωγική μόρφωση και να εξομοιωθεί παράλληλα βαθμολογικά και μισθολογικά με τους γηγενείς συναδέλφους του , μετεκπαιδεύτηκε στο Διδασκαλείο Θεσσαλονίκης ( μετέπειτα Παιδαγωγική Ακαδημία) όπου φοίτησε για έναν χρόνο.

Η εξωσχολική του δράση ήταν πολύ σημαντική . Παράλληλα με τα σχολικά καθήκοντά του στο χωριό του την Βεργίνα, δίδαξε επί σειρά ετών και σε νυχτερινό σχολείο δωρεάν σε ενήλικες αναλφάβητους. Δημιούργησε μαζί με τα παιδιά έναν πρότυπο σχολικό κήπο, ο οποίος βραβεύτηκε και από το Υπουργείο Παιδείας .

Συμμετείχε στα εκάστοτε εκκλησιαστικά συμβούλια , σε ερανικές επιτροπές , σε επιτροπές διανομής τροφίμων στην διάρκεια της Γερμανικής κατοχής, μέσω του Ερυθρού Σταυρού και σε επιτροπές διανομής ρούχων και τροφίμων μετά την απελευθέρωση μέσω της Αμερικανικής οργάνωσης "UNRA" . Εξελέγη Πρόεδρος της Κοινότητας Βεργίνας στις Δημοτικές και Κοινοτικές εκλογές του 1965 αλλά παραιτήθηκε από το αξίωμά του μετά το πραξικόπημα των συνταγματαρχών τον Απρίλιο του 1967. Μόρφωσε και διαπαιδαγώγησε στην Βεργίνα πολλές γενιές μαθητών υπηρετώντας πιστά το καθήκον του .

Συνταξιοδοτήθηκε το 1955 και έζησε το υπόλοιπο της ζωής του στο αγαπημένο του χωριό μέχρι το 1994 όπου και έφυγε από την ζωή. Ας είναι ελαφρύ το χώμα που τον σκεπάζει, αιωνία του η μνήμη..

Χρήστος Αηδονίδης

Περισσότερες φωτογραφίες:

1.Στην εθνική γιορτή της 28ης Οκτωβρίου ο δάσκαλος Χριστόφορος Ιωσηφίδης με τις δασκάλες: Χρυσούλα Κωστή και Ελένη Καρακάση.