Υπάρχουν φορές που αναρωτιέται κανείς, πόσο πολύ απλό είναι να υπάρξει συναισθηματική έλξη μεταξύ λαών, που πολιτικές φιλοδοξίες τους έκαναν να αισθάνονται εχθρικά, ή και επιθετικά για άλλους λαούς.
Πολύ συγκεκριμένα θα αναφερθώ στις ιδιόρρυθμες «σχέσεις» μεταξύ των Τούρκων γειτόνων μας και στην πλειονότητα των Ελλήνων.
Σε καιρούς που απουσιάζει η έξαρση των εθνικών μας διαφορών, έχουμε διαπιστώσει, ότι υπάρχει μία λανθάνουσα αίσθηση φιλίας, μεταξύ των απλών ανθρώπων που τυχαίνει να έρθουμε σε επαφή.
Για τους Έλληνες υπάρχουν σοβαροί λόγοι να επιθυμούμε, και να πραγματοποιούμε την επίσκεψη στην γη των προγόνων μας, κοντινών αλλά και αυτών που στο βάθος των αιώνων, που έζησαν και άφησαν κληρονομιά στους επερχόμενους, συνήθειες, στον τρόπο ζωής τους και που αυτοί άφησαν τα δικά τους αχνάρια από το πέρασμα της ζωής τους.
Έτσι, βλέπουμε πολλά έθιμα να βιώνουν κυρίως από τους απλούς ανθρώπους που ίσως να μην γνωρίζουν το συμβολισμό τους.
Για μένα, ίσως και για πολλούς, υπήρχε η απορία, γιατί να συμβαίνει μερικά έθιμα να έχουν κοινές εκδηλώσεις, όχι συνδιοργανώσεις αλλά συνέχισης ενός εθίμου που καμία σχέση δεν έχει με το πέρασμά του, μέσα από την «κρισάρα» της αντοχής του στις επιρροές των επερχομένων.
Αφορμή για να κάνω αυτές τις σκέψεις, στάθηκε μια πρόσκληση από την Αδελφότητα Κρωμναίων Καλαμαριάς. Κορμός της εκδήλωσης ήταν η «αναβίωση» του εθίμου, τιμή στη μνήμη των αγαπημένων μας που δεν είναι πια μαζί μας.
Τη γιορτή, τη λένε «ημέρα των χύτρων». Η «καταγωγή» της έλκει από την προσπάθεια αποδοχής και συνύπαρξης των «εθνικών» και των πρωτοχριστιανών με τα γνωστά των όσων μας παρέδωσαν η ιστορία και η παράδοση.
Μερικά από όλα αυτά επέζησαν έως σήμερα. Ο σεβασμός στους νεκρούς μας γίνεται γνωστός και από την Αντιγόνη, που αψήφησε το θάνατο, προκειμένου να σκεπάσει με λίγο χώμα - σημάδι ταφής - τη σωρό του αδελφού της. Το έθιμο της ημέρας των χύτρων δε χάθηκε έως τις ημέρες μας.
Οι πρώτοι Πόντιοι πρόσφυγες έφεραν το έθιμο, το οποίο κρατά μέχρι σήμερα. Ο ερχομός των «παλλινοστούντων» Ποντίων έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση.
Βλέπει κανείς, την Κυριακή του Θωμά να γεμίζουν τα κοιμητήρια από τους συγγενείς των όσων αναπαύονται εκεί. Πηγαίνουν φορτωμένοι με διάφορα φαγητά, τα απλώνουν επάνω στους τάφους, και τρωγοπίνουν, όπως θα γίνονταν σε ένα εορταστικό γεύμα. Υπάρχει η πεποίθηση ότι οι αγαπημένοι τους, βρίσκονται ανάμεσά μας. Έως της Αναλήψεως.
Το έθιμο, έρχεται από αρχαιοτάτων χρόνων όταν γιορτάζονταν την εποχή της Άνοιξης (σύμβολο της αναγέννησης της φύσης).
Στο διάστημα αυτό, σε ένα σκεύος (πιθανόν πήλινο) έβραζαν διάφορους σπόρους σαν να ήταν κάποια σούπα. Το σκεύος αυτό λεγόταν χύτρος, και το χρησιμοποιούσαν μόνο σε αυτές τις γιορτές.
Ακόμη και σήμερα το έθιμο κρατάει σε μερικές περιοχές της Τουρκίας. Πώς και γιατί; Μα τόσα χρόνια που έζησαν μαζί και ζούσαν από κοινού όλες τις χαρές και λύπες.
Όταν «υιοθετούσαν» το έθιμο δεν φαντάζονταν ότι ακολουθούν την παράδοση που έλεγε πως με «το σκάσιμο» των σπόρων, ξανάρχιζε ο κύκλος της ζωής.
Αυτό είναι το νόημα για τα κόλλυβα των χριστιανών, που συμβολίζουν το θάνατο και την ανάσταση του ανθρώπου. Και μεις πιστεύουμε, ότι μέχρι την Ανάληψη η ψυχή των αγαπημένων μας βρίσκεται ανάμεσα σε αυτούς που αγαπούν. Πάλι βλέπουμε τη σχέση δεσμών μερικών εθίμων
Σε καιρούς που απουσιάζει η έξαρση των εθνικών μας διαφορών, έχουμε διαπιστώσει, ότι υπάρχει μία λανθάνουσα αίσθηση φιλίας, μεταξύ των απλών ανθρώπων που τυχαίνει να έρθουμε σε επαφή.
Για τους Έλληνες υπάρχουν σοβαροί λόγοι να επιθυμούμε, και να πραγματοποιούμε την επίσκεψη στην γη των προγόνων μας, κοντινών αλλά και αυτών που στο βάθος των αιώνων, που έζησαν και άφησαν κληρονομιά στους επερχόμενους, συνήθειες, στον τρόπο ζωής τους και που αυτοί άφησαν τα δικά τους αχνάρια από το πέρασμα της ζωής τους.
Έτσι, βλέπουμε πολλά έθιμα να βιώνουν κυρίως από τους απλούς ανθρώπους που ίσως να μην γνωρίζουν το συμβολισμό τους.
Για μένα, ίσως και για πολλούς, υπήρχε η απορία, γιατί να συμβαίνει μερικά έθιμα να έχουν κοινές εκδηλώσεις, όχι συνδιοργανώσεις αλλά συνέχισης ενός εθίμου που καμία σχέση δεν έχει με το πέρασμά του, μέσα από την «κρισάρα» της αντοχής του στις επιρροές των επερχομένων.
Αφορμή για να κάνω αυτές τις σκέψεις, στάθηκε μια πρόσκληση από την Αδελφότητα Κρωμναίων Καλαμαριάς. Κορμός της εκδήλωσης ήταν η «αναβίωση» του εθίμου, τιμή στη μνήμη των αγαπημένων μας που δεν είναι πια μαζί μας.
Τη γιορτή, τη λένε «ημέρα των χύτρων». Η «καταγωγή» της έλκει από την προσπάθεια αποδοχής και συνύπαρξης των «εθνικών» και των πρωτοχριστιανών με τα γνωστά των όσων μας παρέδωσαν η ιστορία και η παράδοση.
Μερικά από όλα αυτά επέζησαν έως σήμερα. Ο σεβασμός στους νεκρούς μας γίνεται γνωστός και από την Αντιγόνη, που αψήφησε το θάνατο, προκειμένου να σκεπάσει με λίγο χώμα - σημάδι ταφής - τη σωρό του αδελφού της. Το έθιμο της ημέρας των χύτρων δε χάθηκε έως τις ημέρες μας.
Οι πρώτοι Πόντιοι πρόσφυγες έφεραν το έθιμο, το οποίο κρατά μέχρι σήμερα. Ο ερχομός των «παλλινοστούντων» Ποντίων έχει δώσει ιδιαίτερη έμφαση.
Βλέπει κανείς, την Κυριακή του Θωμά να γεμίζουν τα κοιμητήρια από τους συγγενείς των όσων αναπαύονται εκεί. Πηγαίνουν φορτωμένοι με διάφορα φαγητά, τα απλώνουν επάνω στους τάφους, και τρωγοπίνουν, όπως θα γίνονταν σε ένα εορταστικό γεύμα. Υπάρχει η πεποίθηση ότι οι αγαπημένοι τους, βρίσκονται ανάμεσά μας. Έως της Αναλήψεως.
Το έθιμο, έρχεται από αρχαιοτάτων χρόνων όταν γιορτάζονταν την εποχή της Άνοιξης (σύμβολο της αναγέννησης της φύσης).
Στο διάστημα αυτό, σε ένα σκεύος (πιθανόν πήλινο) έβραζαν διάφορους σπόρους σαν να ήταν κάποια σούπα. Το σκεύος αυτό λεγόταν χύτρος, και το χρησιμοποιούσαν μόνο σε αυτές τις γιορτές.
Ακόμη και σήμερα το έθιμο κρατάει σε μερικές περιοχές της Τουρκίας. Πώς και γιατί; Μα τόσα χρόνια που έζησαν μαζί και ζούσαν από κοινού όλες τις χαρές και λύπες.
Όταν «υιοθετούσαν» το έθιμο δεν φαντάζονταν ότι ακολουθούν την παράδοση που έλεγε πως με «το σκάσιμο» των σπόρων, ξανάρχιζε ο κύκλος της ζωής.
Αυτό είναι το νόημα για τα κόλλυβα των χριστιανών, που συμβολίζουν το θάνατο και την ανάσταση του ανθρώπου. Και μεις πιστεύουμε, ότι μέχρι την Ανάληψη η ψυχή των αγαπημένων μας βρίσκεται ανάμεσα σε αυτούς που αγαπούν. Πάλι βλέπουμε τη σχέση δεσμών μερικών εθίμων
Αφροδίτη Τελίδου
Εκπαιδευτικός
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου