Ένα από τα στοιχεία, που χαρακτηρίζουν τον πολιτισμό,την ομορφιά, τη φαντασία, την αισθητική των ανθρώπων, είναι η γραφική και αρχιτεκτονική τέχνη.
Ιδιαίτερα η αρχιτεκτονική, γιατί αντιγράφει τις ομορφιές, το μεγαλείο της φύσης και απελευθερώνει τη γόνιμη φαντασία και τις δημιουργικές δυνάμεις του ανθρώπου.
Έχει επιβεβαιωθεί, ότι οι παραγωγικές δυνάμεις ενός έθνους, ενός λαού ή μιας φυλής, που διέπρεψαν στην αρχιτεκτονική έχουν διακριθεί γενικότερα στον πολιτισμό.
Πρώτα οι Ινδοί, μετά οι Αιγύπτιοι και στη συνέχεια οι Έλληνες δόξασαν και λάμπρυναν την οικιστική και μνημειακή αρχιτεκτονική.
Αν θέλουμε να αναζητήσουμε τα χνάρια και την πορεία των πρώτων λαϊκών αρχιτεκτόνων ( λιθοξόων), θα καταλήξουμε στους αρχαίους Έλληνες, που κατασκεύασαν ένα από τα επτά θαύματα της ανθρωπότητας, το ναό της Αρτέμιδας, στην Έφεσο, το 768 π.χ.
Ο ναός αυτός είναι η μεγάλη αφετηρία και το ορόσημο των αρχαίων Ελλήνων λιθοξόων που, αφού λάμπρυναν τα ιωνικά παράλια με πλειάδα αρχιτεκτονικών κοσμημάτων στην Πέργαμο, τη Μίλητο, την Αλικαρνασσό και αλλού, επεκτάθηκαν με την αποικιστική τους εξάπλωση στα γειτονικά παράλια της Παφλαγονίας και στη συνέχεια του ανατολικού Πόντου .
Οι Έλληνες οικιστές μετά το χρυσό αιώνα, μετέφεραν τον αρχιτεκτονικό τους πολιτισμό σ’ όλες τις χώρες του πολιτισμένου κόσμου. Τα πρώτα χνάρια, που άφησε ο ελληνισμός στο παγκόσμιο πολιτιστικό στερέωμα , οριοθετήθηκαν μεταξύ της φιλοσοφίας και της αρχιτεκτονικής. Εξάλλου και οι δύο τομείς δεν έπαψαν ποτέ να είναι οι όψεις του ίδιου νομίσματος.
Οι πρώτες επαφές μεταξύ Ελλήνων και λαών της Μαύρης Θάλασσας ανάγονται στην μυθολογία και την αργοναυτική εκστρατεία, ένα ταξίδι, που έγινε πριν τον Τρωικό πόλεμο.(Huxley 1990 σ. 200).
Ο Χρυσός αθηναϊκός αιώνας, που φτάνει στο αποκορύφωμά του με τον Παρθενώνα, πέρα από τη δημιουργική του μεγαλοσύνη, αποτελεί ταυτόχρονα και ένα μνημείο οικοπλαστικού λόγου, που σμιλεύτηκε απλά στο πεντελικό μάρμαρο.
Οι μεγάλοι τιτάνες της τέχνης, ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης, που είναι η σοφή έκφραση της αρχιτεκτονικής, μαζί με τους απλούς λιθοξόους του Παρθενώνα δεν μπορεί παρά να είναι οι προπάτορες του Ανθέμιου και Ισίδωρου από τη Μίλητο, την πόλη, που έδωσε και τις ποντιακές αποικίες, που σμίλεψαν το ναό της Αγιά -Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη.
Παρόμοια μνημεία ελληνικής τέχνης δημιουργούνται κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο από τα επιδέξια χέρια των Ελλήνων λιθοξόων: εκκλησίες, τεμένη, φρούρια, γέφυρες, υδραγωγεία και λουτρά κοσμούν και λαμπρύνουν τον ανατολικό πολιτισμό.
Ο κοινωνός και δημιουργός αυτής της αρχιτεκτονικής μεγαλοσύνης δεν είναι άλλος από τον ανώνυμο απλό και άοκνο λιθοξόο του λαού μας.
Ο Ρωμιός λιθοξόος είναι ο αρχιμάστορας μιας τέχνης, που μεταλαμπαδεύεται κατ’ αρχήν στους Ρωμαίους κατακτητές και στη συνέχεια διασπείρεται με την ρωμαιοκρατία και την οθωμανική κατάχτηση σε όλο το γνωστό πολιτισμένο κόσμο.
Οι ρίζες αυτής της παράδοσης πρέπει να αναζητηθούν στις ευξείνιες αποικίες των Μεγαρέων και των Μιλησίων, που δεν είναι άλλες από τις αρχαίες ελληνικές πόλεις της Παφλαγονίας.
Η αρχαία Παφλαγονία εκτός από μεταλλευτικό και μεταλλουργικό κέντρο υπήρξε και η ενδιάμεση μεταναστευτική κοιτίδα του ποντιακού ελληνισμού.
Από τα ανατολικά της όρια, όπου δεσπόζει η πρώτη αποικίστρια της Τραπεζούντας, η Σινώπη, μέχρι τα δυτικά της όρια, την ποντική Ηράκλεια των Μεγαρέων Θρακών, αναπτύχθηκε ένας μεγάλος ελληνικός συντεχνιασμός μεταλλουργών και λιθοξόων.
Τα σημερινά γιγάντια τείχη της αρχαίας Σινώπης και της Αμαστρίδας επιβεβαιώνουν την οικιστική και οικονομική άνθιση στην περιοχή αυτή του Εύξεινου Πόντου.
Οι ελληνικές πόλεις του παφλαγονικού τόξου υπήρξαν μεταναστευτικά κέντρα των Μηλησίων κατά τον 8° αιώνα π.χ.
Πόλεις φρούρια, που από το πίσω μέρος είχαν την τριπλή ορεινή οχύρωση των παφλαγονικών βουνών και από το θαλάσσιο μέρος προφυλάσσονταν από χερσονικές πόλεις ,που περιστοιχίζονταν από τεράστια οχυρωματικά τείχη.
Οι πόλεις αυτές ήταν οι: Ηράκλεια η Ποντική, Σήσαμος, Άμαστρις, Κρώμνα, Τίος, Κύτωρος, Σινώπη και στην ενδοχώρα: η Πιμόλισα, Αμάσεια, Κάβειρα, Κόμανα, Αμισσός και ανατολικότερα η Κασταμονή (κάστρα-Κομνηνών) ήταν το διοικητικό φέουδο των μεγάλων Κομνηνών, που έφεραν την καταγωγή τους από τα κοντινή πόλη, τα Κόμανα.
Οι Πόντιοι ηγεμόνες πήραν την εξουσία από τους βυζαντινούς το 1081. Μετά το 1204 ίδρυσαν την αυτοκρατορία της Τραπεζούντας.
Αν δεχθούμε ως παραγωγικό δυναμικό των αρχαίων πόλεων του δυτικού πόντου τους μιλήσιους λιθοξόους, που τον αποίκισαν , μόνο έτσι μπορούμε να διερμηνεύσουμε την οικιστική πανσπερμία των αλυσιδωτών ελληνικών πόλεων του Εύξεινου Πόντου.
Από την αρχαιότητα ακόμα οι προπομποί των μεγάλων μεταναστεύσεων ήταν τα μαστορικά μπουλούκια, που άνοιγαν τους μεταναστευτικούς ορίζοντες και στις άλλες επαγγελματικές ομάδες.
Η συντεχνία των Ελλήνων μαστόρων αποτελούσε τη βασική οικονομική δύναμη της περιόδου αυτής, όπως επίσης και η κατασκευαστική βιομηχανία των πόλεων και των οικισμών του Ευξείνου Πόντου, που άρχισε να μετατρέπεται σταδιακά σε μια κλειστή θάλασσα του ελληνισμού.
Παναγιώτης Μωυσιάδης
Ιδιαίτερα η αρχιτεκτονική, γιατί αντιγράφει τις ομορφιές, το μεγαλείο της φύσης και απελευθερώνει τη γόνιμη φαντασία και τις δημιουργικές δυνάμεις του ανθρώπου.
Έχει επιβεβαιωθεί, ότι οι παραγωγικές δυνάμεις ενός έθνους, ενός λαού ή μιας φυλής, που διέπρεψαν στην αρχιτεκτονική έχουν διακριθεί γενικότερα στον πολιτισμό.
Πρώτα οι Ινδοί, μετά οι Αιγύπτιοι και στη συνέχεια οι Έλληνες δόξασαν και λάμπρυναν την οικιστική και μνημειακή αρχιτεκτονική.
 |
| Ναός της Αρτέμιδος στην Έφεσο |
Ο ναός αυτός είναι η μεγάλη αφετηρία και το ορόσημο των αρχαίων Ελλήνων λιθοξόων που, αφού λάμπρυναν τα ιωνικά παράλια με πλειάδα αρχιτεκτονικών κοσμημάτων στην Πέργαμο, τη Μίλητο, την Αλικαρνασσό και αλλού, επεκτάθηκαν με την αποικιστική τους εξάπλωση στα γειτονικά παράλια της Παφλαγονίας και στη συνέχεια του ανατολικού Πόντου .
Οι Έλληνες οικιστές μετά το χρυσό αιώνα, μετέφεραν τον αρχιτεκτονικό τους πολιτισμό σ’ όλες τις χώρες του πολιτισμένου κόσμου. Τα πρώτα χνάρια, που άφησε ο ελληνισμός στο παγκόσμιο πολιτιστικό στερέωμα , οριοθετήθηκαν μεταξύ της φιλοσοφίας και της αρχιτεκτονικής. Εξάλλου και οι δύο τομείς δεν έπαψαν ποτέ να είναι οι όψεις του ίδιου νομίσματος.
Οι πρώτες επαφές μεταξύ Ελλήνων και λαών της Μαύρης Θάλασσας ανάγονται στην μυθολογία και την αργοναυτική εκστρατεία, ένα ταξίδι, που έγινε πριν τον Τρωικό πόλεμο.(Huxley 1990 σ. 200).
Ο Χρυσός αθηναϊκός αιώνας, που φτάνει στο αποκορύφωμά του με τον Παρθενώνα, πέρα από τη δημιουργική του μεγαλοσύνη, αποτελεί ταυτόχρονα και ένα μνημείο οικοπλαστικού λόγου, που σμιλεύτηκε απλά στο πεντελικό μάρμαρο.
Οι μεγάλοι τιτάνες της τέχνης, ο Ικτίνος και ο Καλλικράτης, που είναι η σοφή έκφραση της αρχιτεκτονικής, μαζί με τους απλούς λιθοξόους του Παρθενώνα δεν μπορεί παρά να είναι οι προπάτορες του Ανθέμιου και Ισίδωρου από τη Μίλητο, την πόλη, που έδωσε και τις ποντιακές αποικίες, που σμίλεψαν το ναό της Αγιά -Σοφιάς στην Κωνσταντινούπολη.
Παρόμοια μνημεία ελληνικής τέχνης δημιουργούνται κατά τη βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο από τα επιδέξια χέρια των Ελλήνων λιθοξόων: εκκλησίες, τεμένη, φρούρια, γέφυρες, υδραγωγεία και λουτρά κοσμούν και λαμπρύνουν τον ανατολικό πολιτισμό.
Ο κοινωνός και δημιουργός αυτής της αρχιτεκτονικής μεγαλοσύνης δεν είναι άλλος από τον ανώνυμο απλό και άοκνο λιθοξόο του λαού μας.
Ο Ρωμιός λιθοξόος είναι ο αρχιμάστορας μιας τέχνης, που μεταλαμπαδεύεται κατ’ αρχήν στους Ρωμαίους κατακτητές και στη συνέχεια διασπείρεται με την ρωμαιοκρατία και την οθωμανική κατάχτηση σε όλο το γνωστό πολιτισμένο κόσμο.
Οι ρίζες αυτής της παράδοσης πρέπει να αναζητηθούν στις ευξείνιες αποικίες των Μεγαρέων και των Μιλησίων, που δεν είναι άλλες από τις αρχαίες ελληνικές πόλεις της Παφλαγονίας.
Η αρχαία Παφλαγονία εκτός από μεταλλευτικό και μεταλλουργικό κέντρο υπήρξε και η ενδιάμεση μεταναστευτική κοιτίδα του ποντιακού ελληνισμού.
Από τα ανατολικά της όρια, όπου δεσπόζει η πρώτη αποικίστρια της Τραπεζούντας, η Σινώπη, μέχρι τα δυτικά της όρια, την ποντική Ηράκλεια των Μεγαρέων Θρακών, αναπτύχθηκε ένας μεγάλος ελληνικός συντεχνιασμός μεταλλουργών και λιθοξόων.
Τα σημερινά γιγάντια τείχη της αρχαίας Σινώπης και της Αμαστρίδας επιβεβαιώνουν την οικιστική και οικονομική άνθιση στην περιοχή αυτή του Εύξεινου Πόντου.
Οι ελληνικές πόλεις του παφλαγονικού τόξου υπήρξαν μεταναστευτικά κέντρα των Μηλησίων κατά τον 8° αιώνα π.χ.
Πόλεις φρούρια, που από το πίσω μέρος είχαν την τριπλή ορεινή οχύρωση των παφλαγονικών βουνών και από το θαλάσσιο μέρος προφυλάσσονταν από χερσονικές πόλεις ,που περιστοιχίζονταν από τεράστια οχυρωματικά τείχη.
 |
| Εξώτειχα Τραπεζούντας |
Οι Πόντιοι ηγεμόνες πήραν την εξουσία από τους βυζαντινούς το 1081. Μετά το 1204 ίδρυσαν την αυτοκρατορία της Τραπεζούντας.
Αν δεχθούμε ως παραγωγικό δυναμικό των αρχαίων πόλεων του δυτικού πόντου τους μιλήσιους λιθοξόους, που τον αποίκισαν , μόνο έτσι μπορούμε να διερμηνεύσουμε την οικιστική πανσπερμία των αλυσιδωτών ελληνικών πόλεων του Εύξεινου Πόντου.
Από την αρχαιότητα ακόμα οι προπομποί των μεγάλων μεταναστεύσεων ήταν τα μαστορικά μπουλούκια, που άνοιγαν τους μεταναστευτικούς ορίζοντες και στις άλλες επαγγελματικές ομάδες.
Η συντεχνία των Ελλήνων μαστόρων αποτελούσε τη βασική οικονομική δύναμη της περιόδου αυτής, όπως επίσης και η κατασκευαστική βιομηχανία των πόλεων και των οικισμών του Ευξείνου Πόντου, που άρχισε να μετατρέπεται σταδιακά σε μια κλειστή θάλασσα του ελληνισμού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου