Εν αρχή ...ο άνθρωπος!!

Μένανδρος

Σε έργο του Αθηναίου ποιητή-εκπροσώπου της Νέας Κωμωδίας Μένανδρου (342-291 π.Χ.) υπάρχει η φράση «ήν χαρίειν έστ’ άνθρωπος, αν άνθρωπος ή», δηλαδή «είναι, πράγματι, πολύ χαριτωμένο  πλάσμα ο άνθρωπος, αν είναι άνθρωπος!».
Πώς, όμως, ένας άνθρωπος γίνεται  Ανθρωπος; Πώς θα δικαιολογήσει την  ετυμολογία της λέξης άνθρωπος, ως Άνω- θρώσκων οργανισμός, αυτός, δηλαδή,  που ξεκινώντας από τα χαμηλά, ατενίζει (θρώσκει) τα υψηλά;
Πώς θα εδραιωθεί σε αυτόν η έννοια του ανθρωπισμού, της ανθρωπιάς, όπως την εκφράζει ο λαός;
Και τι σημαίνει ανθρωπιά;
Πολύ απλά, ανθρωπιά ή ανθρωπισμός σημαίνει αίσθηση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, σεβασμός της ελευθερίας, της δραστηριότητας και των δικαιωμάτων των άλλων, παραδοχή της ισότητας όλων, σεβασμός στο περιβάλλον, με λίγα λόγια, το σύνολο των αρχών και αξιών, όπως ορίστηκαν από την κλασική αρχαιότητα.
Και εδώ γεννάται το μεγάλο ερώτημα: πώς μπορεί, αλήθεια, να εμφυσήσουμε στον άνθρωπo αυτές τις αξίες, ώστε ακόμη και έμφυτες κακές τάσεις να περιοριστούν στο ελάχιστο;
Ο άνθρωπος είναι δημιούργημα της κληρονομικότητάς του, των γονιδίων, όπως λέγεται σήμερα, αλλά και του περιβάλλοντος του. Eφόσον, όμως, τα γονίδια, προς το παρόν τουλάχιστον, δεν μπορούμε να τα επηρεάσουμε, τι απομένει; Φυσικά το περιβάλλον. Και λέγοντας περιβάλλον, δεν εννοούμε, βέβαια, το καλό κλίμα, την καθαρή ατμόσφαιρα, την ωραία φύση, τον φιλικό περίγυρο. Από εδώ θα αντλήσει ο διαμορφούμενος νηπιακός οργανισμός τις καλές ή κακές παρορμήσεις και συνήθειες. Από εδώ το λεπτό και εύπλαστο βλασταράκι θα μεταμορφωθεί σε ένα γεροδεμένο δεντρί, ριζωμένο στη γη, που θα αναζητά όλο και ψηλότερα να απλώνει τα κλαδιά του.
Εκείνο που παίζει πρωτεύοντα ρόλο στη διαμόρφωση του χαρακτήρα, είναι το παράδειγμα. Αν, όμως, το παράδειγμα και η νουθεσία εκ μέρους των γονέων αποτελούσε κάποτε κανόνα για την ψυχική και πνευματική διάπλαση των παιδιών, σύμφωνα με την κλασική παιδεία και την ανθρωποκεντρική αντίληψη της Αναγέννησης, αλλά και των μετέπειτα χρόνων, κανείς, δυστυχώς, σήμερα, δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι το ευεργετικό εκείνο κλίμα εξακολουθεί να υπάρχει.
Είναι η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας που επιδρά αρνητικά στη συνοχή της οικογένειας, είτε τα ξένα ψυχοφθόρα πρότυπα, είτε η μανία του καταναλωτισμού, είτε, τέλος, η συνέργεια όλων αυτών συνέτεινε, ώστε πέρα από το «φάγωμεν και πίωμεν»...» να μη μας ενδιαφέρει τίποτε άλλο. Οι απόψεις των αρμοδίων για την ανάγκη μεγαλύτερης επικοινωνίας των γονέων με τα παιδιά και μεγαλύτερης νουθέτησής τους πέφτουν κυριολεκτικά στο κενό, γιατί και οι γονείς των τελευταίων δεκαετιών μεγάλωσαν με τα ίδια λανθασμένα πρότυπα, με το ίδιο πνεύμα του ατομικισμού, του γρήγορου πλουτισμού και της μοναδικής φροντίδας για την υλική και μόνον εξασφάλιση των παιδιών.
Ο κανόνας, βέβαια, στην περίπτωση αυτή έχει, ευτυχώς, αρκετές φωτεινές εξαιρέσεις, που δεν μπορούν, όμως, να αντιστρέφουν το δυσάρεστο ρεύμα.
Παρενθετικά, αναφέρουμε μια τέτοια εξαίρεση, κάτι που μας έκανε να χαρούμε και να συγκινηθούμε, ακούγοντάς το στην τηλεόραση, ευθύς μετά την επιτυχή κατάταξη της Ελλάδας στον διαγωνισμό της Γιουροβίζιον. Σε συνέντευξη του  εκπροσώπου της Ελλάδας, του Σαρμπέλ, σε δημοσιογράφο της NET και στην ερώτηση: «Τι θα θεωρούσατε, μελλοντικά, ως αποτυχία στην καλλιτεχνική σας πορεία:», ο νέος και συμπαθής τραγουδιστής, παραμερίζοντας το γεγονός της επιτυχίας του και της περηφάνιας, που δικαιούταν να έχει, απάντησε: «Τίποτε δεν θα θεωρούσα μεγαλύτερη αποτυχία, από το αν ένιωθα ότι άρχισε να αλλοιώνεται ο χαρακτήρας μου, ο ανθρωπισμός μου και να με κυριεύει ο εγωισμός, που τον θεωρώ ότι χειρότερο!» Αυτό τον κατατάσσει στην πρώτη θέση στη συνείδησή μας, θεωρώντας την έβδομη θέση της Γιουροβίζιον μικρότερης σημασίας!
Επανερχόμαστε, λοιπόν, στους σημερινούς γονείς, που, όντας «Ακατάλληλοι» στον ρόλο της ψυχικής και πνευματικής διαμόρφωσης των παιδιών τους, δεν μπορούν παρά μια ακατάλληλη γενιά και πάλι να δημιουργήσουν. Πού πάει, επομένως, και πώς μπορεί να αντιστραφεί αυτή η λανθασμένη πορεία; Κατά τη γνώμη μας, θα μπορούσαμε να έχουμε επιθυμητά αποτελέσματα, αρχίζοντας από την άλλη πηγή διαπαιδαγώγησης, που είναι το σχολείο.
Υπάρχει, ναι υπάρχει αυτή η μοναδική λύση, για να επιτύχει ο απώτερος στόχος και αυτή εστιάζεται στο ενδιαφέρον του κράτους να καταρτίσει ειδικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα διαπαιδαγώγησης, από τη νηπιακή ηλικία μέχρι και την τελευταία τάξη του δημοτικού, στο οποίο να ενημερώνονται οι διδάσκοντες νηπιαγωγοί και δάσκαλοι σε ειδικά σεμινάρια για τον ορθό παιδοψυχολογικό τρόπο μετάδοσης των αρχών αυτών. Παράλληλα με αυτό, θα πρέπει να λειτουργούν σχολές γονέων προς την ίδια κατεύθυνση.
Έτσι, αρχίζοντας από το σχολείο και μόνον από αυτό, με τη συνεργασία των γονέων, θα μπορούμε να ελπίζουμε ότι σε δύο τρεις γενιές, έστω, θα έχουμε τις μητέρες και τους πατέρες με την κατάλληλη αγωγή, που θα μπορούν, με τη σειρά τους να νουθετήσουν και διαπαιδαγωγήσουν τα παιδιά τους, θα μπορούμε να ελπίζουμε, τότε, σε σωστούς εκπαιδευτικούς, σωστούς επιχειρηματίες, σωστούς πολίτες, πρώτα, σωστούς πολιτικούς, μετά, για μια σωστή διακυβέρνηση της χώρας.
Αν αυτό δεν γίνει αντιληπτό από την Πολιτεία, θα είναι, μάλλον, φρούδες οι ελπίδες μας για ένα καλύτερο μέλλον.

Βασίλης Γρηγοριάδης
Κτηνίατρος-Συγγραφέας





Ο Βασίλης Χρ. Γρηγοριάδης γεννήθηκε στον Καταχά Πιερίας. Σπούδασε Κτηνιατρική στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης και από νωρίς δραστηριοποιήθηκε στη συγγραφή και την αρθρογραφία. Ποιήματά του δημοσιεύτηκαν και συμπεριλήφθηκαν στην «Ποιητική Συλλογή» που εξέδωσε η Ένωση Λογοτεχνών Βορ. Ελλάδος στην οποία αποτελεί τακτικό μέλος από το 1995. Το 2006 εκδίδει την ποιητική του συλλογή «ΛΙΧΝΙΣΜΑΤΑ» και το βιβλίο «ΡΟΔΟΥΛΑ, ένα κορίτσι στον εμφύλιο».
Κατόπιν πανελληνίου διαγωνισμού από την Ένωση Συγγραφέων Λογοτεχνών Ευρώπης του απονεμήθηκε το Α΄ βραβείο ποίησης.