Ο πατέρας του Γρηγόριος Μαρασλής
(1770-1853) καταγόταν
από τη Φιλιππούπολη. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς ήρθε στη Νότια Ρωσία,
πάντως στα 1792 φέρεται εγκατεστημένος στη Χέρσωνα, την πρώτη εμπορική πόλη που αναπτύχθηκε στην περιφέρεια της Νέας Ρωσίας. Οι εμπορικές επιχειρήσεις του εντοπίζονται στη Χερσώνα και το Ταϊγάνιο. Όμως, η ίδρυση της Οδησσού και οι ευοίωνες οικονομικές προοπτικές της νέας πόλης τον ανάγκασαν να μετακινηθεί.
Στην Οδησσό εγκαταστάθηκε μόνιμα το 1803, όπου παρέμεινε μέχρι το θάνατό του. Υιοθέτησε τη ρωσική υπηκοότητα, για να διευκολύνει τις εμπορικές του δραστηριότητες. Αναδείχθηκε στέλεχος της συνωμοτικής οργάνωσης και διέθεσε το σπίτι του της οδού Κράσνι Περεούλοκ για τις συνεδριάσεις των Φιλικών. Ο Γ. I. Μαρασλής ασχολήθηκε με την αγοραπωλησία οικοπέδων στην Οδησσό και κατόρθωσε να συγκεντρώσει μεγάλη ακίνητη περιουσία, την οποία διαβίβασε στον γιο του.
Ο Γρηγόριος Γρηγορίου Μαρασλής γεννήθηκε στην Οδησσό το 1831. Έλαβε στοιχειώδη εκπαίδευση στην Ελληνοεμπορική Σχολή και, στη συνέχεια, φοίτησε στο Λύκειο Ρισελιέ. Είναι γεγονός, ότι τα δύο εκπαιδευτικά ιδρύματα είχαν υψηλό επίπεδο μόρφωσης, παρά το ότι δεν παρείχαν επιστημονική και επαγγελματική ειδίκευση. Έτσι ο Μαρασλής διέθετε ευρύτατη γενική παιδεία, όπως έμμεσα αποδεικνύεται από τον πολυσχιδή χαρακτήρα των πολιτιστικών δραστηριοτήτων που ανέπτυξε στη διάρκεια της δημαρχίας του στην Οδησσό. Είναι επίσης σαφές, ότι ο Γ. Γ. Μαρασλής μεγάλωσε σε αστικό περιβάλλον, δεδομένο που αναμφισβήτητα επηρέασε κατ’ ανάλογο τρόπο τα ήθη και τη συμπεριφορά του. Το μαρτυρεί ο δύσκολος σε ευνοϊκούς χαρακτηρισμούς προς τρίτους Ανδρέας Συγγρός, που γνώρισε τον Γ. Γ. Μαρασλή σε κάποιο από τα ταξίδια του στο Παρίσι. Φιλία που αναπτύχθηκε στα πλούσια ρεστοράν της Champs Elysees, όσο και κατά την περιήγηση της Αγγλίας και της Σκωτίας, ειλικρινής φιλία που τίμησαν και οι δυο τους επί πολλά χρόνια.
Να μεταφέρουμε πιστά τις αναμνήσεις του Χιώτη μεγαλοτραπεζίτη Συγγρού: «Ο Γρηγόριος Μαρασλής, ομήλικός μου σχεδόν, διέτρεχε τότε {1862} το 32ον έτος της ηλικίας του. Είχε γεννηθή και ανατραφή εν Ρωσία· δεν είχε σπουδάση ειδικώς επιστήμην τινά, αλλ’ είχε παίδευσιν και μόρφωσιν ου την τυχούσαν, κοινωνικώς δε ήτο άνευ υπερβολής τέλειος. Ευγενέστατος την συμπεριφοράν, λεπτός και προσέχων πολύ μη καταστή κατ’ ελάχιστον δυσάρεστος και τω πολύ υποδεεστέρω του ως προς την κοινωνικήν θέσιν, φιλόφρων και φιλόξενος εις άκρον, γενναιόδωρος και κατά τινας περιστάσεις μέχρις υπερβολής, συν τούτοις πάσιν, εννοείται, πολύ πλούσιος και δυνάμενος συνεπώς κατά τον βίον του να ακολουθή τα αγαθάς ορμάς του, έστιν ότε δε και κάπως να υπερβαίνη τα όρια του δέοντος κατά τας δαπάνας, αλλ’ ευτυχώς και τούτου ποτέ συμβαίνοντος να έχη την δύναμιν να σταματά, ούτως ώστε να μην επέρχηται η καταστροφή.
Ήτο πλούσιος εκ πατρικής κληρονομιάς, κατά τον χρόνον δε εκείνον διετήρει ακόμη κατοικίαν εν Παρισίοις εκτός του εν Οδησσώ επισήμου οίκου του. Εν τη ανεπισήμω δε εκείνη κατοικία διήρχετο μέγα μέρος του έτους, κάποτε και ολόκληρον γνωστός γενόμενος εν Παρισίοις παρ’ απάσαις σχεδόν ταις κοινωνικαίς τάξεσι ταις αριστοκρατικαίς γνησίαις και τοιαύτοις, φερούσαις όμως την αριστοκρατικήν επιφάνειαν της αμέτρου πολυτελείας».
Η επαγγελματική σταδιοδρομία του νεαρού Μαρασλή άρχισε από το Δημόσιο, αλλά δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς προσλήφθηκε στην υπηρεσία. Φέρεται ότι υπήρξε διευθυντής της Γενικής Διοίκησης της περιφέρειας του Καυκάσου. Την ίδια θέση ανέλαβε κατόπιν στην Οδησσό, μάλλον στην περίοδο 1867-1873. Είναι βέβαιο, όμως, ότι με τον θάνατο του πατέρα του εγκατέλειψε το Δημόσιο και ασχολήθηκε αποκλειστικά με τις οικογενειακές επιχειρήσεις, προσανατολιζόμενος, κυρίως, στην κτηματική περιουσία και την εκμετάλλευση της πληθώρας των ακινήτων που κληρονόμησε από τον πατέρα του. Βεβαίως, δεν αρκέστηκε στην πατρική περιουσία, αλλά φρόντισε να την επεκτείνει επενδύοντας κεφάλαια στην οικοδόμηση κτιρίων και στην εν συνεχεία πώλησή τους. Μάλιστα, το 1889 συνεργάστηκε με άλλους επενδυτές και επέκτειναν τις επιχειρήσεις ακινήτων στη Χέρσωνα, τη Βεσσαραβία, το Εκατερίνοσλαβ και την Κριμαία.
Το 1879 εξελέγη δήμαρχος Οδησσού. Ήδη από το 1873 είχε χρηματίσει δημοτικός σύμβουλος. Την τιμητική αυτή θέση κράτησε ι6 ολόκληρα χρόνια, καθώς επανεξελέγη 4 τετραετίες. Σίγουρα η ψήφος των εκλεκτόρων στον Έλληνα ομογενή, αποδεικνύει ευκρινώς την εμπιστοσύνη του κοινού της πόλης στον Μαρασλή και γενικότερα στην ελληνική παροικία. Η δράση του ως δημάρχου ήταν πράγματι ζηλευτή. Η Οδησσός απέκτησε την εικόνα μιας δυτικής μεγαλούπολης χάρη στα κοινωφελή έργα που κόσμησαν τους δρόμους και τις συνοικίες της. Αξίζει να αναφέρουμε ορισμένα που και σήμερα ακόμη ξεχωρίζουν στα μάτια του επισκέπτη. Τα παρακάτω ιδρύματα ανεγέρθηκαν με δαπάνες του ιδίου του Γ. Γ. Μαρασλή και είναι ορισμένα μόνο από ένα σύνολο.
-Δημοτική Βιβλιοθήκη: Συνολικού κόστους 30.000 ρουβλίων ανεγέρθη το 1880.
-Δημοτικό Μουσείο: Το γνωστό ως Μουσείο των Καλών Τεχνών και των Πειραματικών Γνώσεων.
-Δημοτικό Αναγνωστήριο με δημοτικό σχολείο 2 τάξεων.
-Δημοτικό Μικροβιολογικό εργαστήριο στο δυτικό τμήμα της πόλης.
-Δημοτικό Τεχνουργείο: Το γνωστό ως Μέγαρο των Βιομηχάνων και των Τεχνών, όπου οι νέοι εκπαιδεύονταν στην ξυλουργική, τη σιδηρουργική και τη ζωγραφική.
-Δημοτικά σχολεία. Ολόκληρο κτιριακό συγκρότημα με την παρακείμενη εκκλησία του Αγίου Γρηγορίου. Το 1881 κτίσθηκε σχολείο θηλέων, το 1892 μεικτό δημοτικό σχολείο και το 1894 παρθεναγωγείο.
-Δημοτικό Γηροκομείο, Άσυλο Ύπνου για τους απόρους, Εστιατόριο των Ορφανών Παιδιών.
Αλλά και σε όλα, σχεδόν, τα δημοτικά έργα ο Μαρασλής συνήθιζε να καλύπτει ένα σημαντικό μέρος των εξόδων κατασκευής. Ιδού μερικά:
-Δημοτικό Πτωχοκομείο, κατάλληλο να στεγάσει 78ο άτομα σε 780 δωμάτια, ενώ διέθετε και αίθουσες βιβλιοθήκης και αναγνωστηρίου.
-Δημοτικό Θεραπευτήριο (Ψυχιατρείο).
-Δημοτικό Θέατρο (1884-1887), η περίφημη Όπερα της Οδησσού.
-Άγαλμα του αυτοκράτορα Αλέξανδρου και του ποιητή Πούσκιν.
-Δημοτικό Πάρκο στα εγκαίνια του οποίου παραβρέθηκε ο αυτοκράτορας Αλέξανδρος το 1881.
-Σχολή Κηπευτικής για την οποία ο Μαρασλής διέθεσε ένα μεγάλο τμήμα της
εξοχικής κατοικίας του στα δυτικά της πόλης, στο Φραντσούσκι μπουλβάρ.
-Δημοτική αγορά, δημοτικό ταχυδρομείο, τροχιοδρόμους, καταλύματα, εστιατόρια, υδραγωγείο.
Ο Μαρασλής έδειξε, όπως ήταν φυσικό, ανάλογη φιλανθρωπική ευαισθησία προς την ελληνική κοινότητα της Οδησσού. Τα έργα του συνεισέφεραν στην ομαλή διαβίωση πολλών ομογενών στην Οδησσό.
-Ελληνικό Γηροκομείο που κτίστηκε το 1895·
-Ελληνικό Πτωχοκομείο.
-Ένα ακίνητο, οι πρόσοδοι του οποίου (5ο.οοο ρούβλια ετησίως) αποδίδονταν στην Ελληνική κοινότητα.
-Την οικία του πατέρα του, το γνωστό «σπίτι των Φιλικών» επί της οδού Κράσνι Περεούλοκ.
-Σημαντικές ήταν οι δωρεές του στην εκκλησία της Αγίας Τριάδας.
Τέλος, σε σχέση με τη φιλανθρωπική δραστηριότητα του Γ. Γ. Μαρασλή χρειάζεται να προσθέσουμε τις δωρεές που πραγματοποίησε προς την Ελλάδα και γενικότερα στον ελληνισμό.
-Ίδρυσε το 1897 τη Βιβλιοθήκη Μαρασλή, με εκδοτική δραστηριότητα που συνέδραμε στον εμπλουτισμό της ελληνόγλωσσης βιβλιογραφίας. Όπως αναφερόταν σε κάθε έκδοση επρόκειτο για “Συλλογή εγκρίτων επιστημονικών ξένων τε εν ελληνική μεταφράσει και πρωτοτύπων συγγραμμάτων”. Διευθυντής του οργανισμού ανέλαβε ο Λύσσανδρος Χατζηκώνστας, συγχρόνως διευθυντής της Ελληνεμπορικής Σχολής. Η τύπωση των βιβλίων γινόταν από το τυπογραφείο των Αδελφών Σακελλαρίου στην Αθήνα. Η Βιβλιοθήκη Μαρασλή χάρισε γύρω στους 80 τίτλους έργων, μια πληθώρα θεματικής σε όλα τα πεδία των επιστημών, αλλά με βαρύνουσα θέση στις εκδόσεις έργων ιστορίας και λογοτεχνίας.
-Ίδρυσε το Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης στην Αθήνα. Ο Μαρασλής ανέλαβε τη δαπάνη της ανέγερσης του κτιρίου.
-Ίδρυσε το Μαράσλειο Ορφανοτροφείο Κερκύρας το 1906 κόστους 18ο.οοο δραχμών.
-Ίδρυσε τη Μαράσλειο σχολή στη Φιλιππούπολη.
-Δώρισε τον ανδριάντα του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε' στη γενέτειρά του Δημητσάνα.
Όλα τα παραπάνω είναι ορισμένα μόνο από τα πάμπολλα φιλανθρωπικά έργα με τα οποία ευεργέτησε τους Έλληνες και την Οδησσό ο Μαρασλής. Ίχνη ασθένειας τον ανάγκασαν να παραιτηθεί από δήμαρχος τον Ιανουάριο του 1895.
Νωρίτερα τον Σεπτέμβριο 1893 εορτάσθηκε η 15ετηρίδα της παραμονής του Γ. Γ. Μαρασλή στην ανώτατη θέση της δημαρχίας. Κατά τον εορτασμό με τη λαμπρότητα που καλούσαν οι περιστάσεις, ο Μαρασλής ανακηρύχθηκε επίτιμος πολίτης της Οδησσού. Ο αντιδήμρχος Liegin τον προσφώνησε με μεγάλη τιμή. Ανέφερε ότι ιδρύθηκαν υποτροφίες με το όνομα Μαρασλή, δεν απέφυγε να υπομνήσει τις ενέργειες του Μαρασλή για αύξηση των δημοτικών προσόδων, εξέφρασε την πεποίθηση, ότι η Οδησσός ήταν πλέον μία από τις ωραιότερες και πλουσιότερες πόλεις του κράτους, και τελείωσε με τιμητική αναφορά στην κοινωφελή προσφορά του Μαρασλή: «Η υμετέρα πρόθυμος συνδρομή προς παν ό,τι καλόν και αγαθόν κατέστησε το υμέτερον όνομα συνώνυμον τη αγαθοεργία και δεν υπάρχει δημόσιον ίδρυμα, όπερ ούτως ή άλλως δεν συνεδράμετε. Η Οδησσός επαίρεται, και δικαίως, έχουσα τοιούτον δήμαρχον...»
Δεν ήταν η μόνη τιμητική διάκριση για τον Μαρασλή. Ο αυτοκράτορας τον έχρισε μυστικοσύμβουλο Γ' τάξεως, διάκριση που απονέμονταν σε ελάχιστους και επιφανείς κρατικούς λειτουργούς. Παράλληλα, του απονεμήθηκαν εκατοντάδες τιμητικά διπλώματα και παράσημα. Ο Μαρασλής διετέλεσε και πρόεδρος της Ελληνικής Αγαθοεργού Κοινότητας της Οδησσού, έλαβε, μάλιστα, τον τίτλο του ισόβιου προέδρου.
Παντρεύτηκε σε μεγάλη ηλικία μια Ρωσίδα ευγενή. Ύστερα από 2 χρόνια, την 1η Μαΐου 1907, ο Γρηγόριος Γ. Μαρασλής πέθανε στην Οδησσό. Μοναδικός κληρονόμος μιας τεράστιας περιουσίας ο ανιψιός του Αλέξανδρος Σαφόνωφ, γιος της αδελφής του. Παρέλαβε 1ο.οοο ντεσσιατίνες γης στη Βεσσαραβία, ακίνητα στην Οδησσό και χρηματικά κεφάλαια ύψους 2 εκατομμυρίων ρουβλίων.
Βασίλης Κάρδασης
Στην Οδησσό εγκαταστάθηκε μόνιμα το 1803, όπου παρέμεινε μέχρι το θάνατό του. Υιοθέτησε τη ρωσική υπηκοότητα, για να διευκολύνει τις εμπορικές του δραστηριότητες. Αναδείχθηκε στέλεχος της συνωμοτικής οργάνωσης και διέθεσε το σπίτι του της οδού Κράσνι Περεούλοκ για τις συνεδριάσεις των Φιλικών. Ο Γ. I. Μαρασλής ασχολήθηκε με την αγοραπωλησία οικοπέδων στην Οδησσό και κατόρθωσε να συγκεντρώσει μεγάλη ακίνητη περιουσία, την οποία διαβίβασε στον γιο του.
 |
| Γρηγόριος Μαρασλής |
Να μεταφέρουμε πιστά τις αναμνήσεις του Χιώτη μεγαλοτραπεζίτη Συγγρού: «Ο Γρηγόριος Μαρασλής, ομήλικός μου σχεδόν, διέτρεχε τότε {1862} το 32ον έτος της ηλικίας του. Είχε γεννηθή και ανατραφή εν Ρωσία· δεν είχε σπουδάση ειδικώς επιστήμην τινά, αλλ’ είχε παίδευσιν και μόρφωσιν ου την τυχούσαν, κοινωνικώς δε ήτο άνευ υπερβολής τέλειος. Ευγενέστατος την συμπεριφοράν, λεπτός και προσέχων πολύ μη καταστή κατ’ ελάχιστον δυσάρεστος και τω πολύ υποδεεστέρω του ως προς την κοινωνικήν θέσιν, φιλόφρων και φιλόξενος εις άκρον, γενναιόδωρος και κατά τινας περιστάσεις μέχρις υπερβολής, συν τούτοις πάσιν, εννοείται, πολύ πλούσιος και δυνάμενος συνεπώς κατά τον βίον του να ακολουθή τα αγαθάς ορμάς του, έστιν ότε δε και κάπως να υπερβαίνη τα όρια του δέοντος κατά τας δαπάνας, αλλ’ ευτυχώς και τούτου ποτέ συμβαίνοντος να έχη την δύναμιν να σταματά, ούτως ώστε να μην επέρχηται η καταστροφή.
Ήτο πλούσιος εκ πατρικής κληρονομιάς, κατά τον χρόνον δε εκείνον διετήρει ακόμη κατοικίαν εν Παρισίοις εκτός του εν Οδησσώ επισήμου οίκου του. Εν τη ανεπισήμω δε εκείνη κατοικία διήρχετο μέγα μέρος του έτους, κάποτε και ολόκληρον γνωστός γενόμενος εν Παρισίοις παρ’ απάσαις σχεδόν ταις κοινωνικαίς τάξεσι ταις αριστοκρατικαίς γνησίαις και τοιαύτοις, φερούσαις όμως την αριστοκρατικήν επιφάνειαν της αμέτρου πολυτελείας».
Η επαγγελματική σταδιοδρομία του νεαρού Μαρασλή άρχισε από το Δημόσιο, αλλά δεν γνωρίζουμε πότε ακριβώς προσλήφθηκε στην υπηρεσία. Φέρεται ότι υπήρξε διευθυντής της Γενικής Διοίκησης της περιφέρειας του Καυκάσου. Την ίδια θέση ανέλαβε κατόπιν στην Οδησσό, μάλλον στην περίοδο 1867-1873. Είναι βέβαιο, όμως, ότι με τον θάνατο του πατέρα του εγκατέλειψε το Δημόσιο και ασχολήθηκε αποκλειστικά με τις οικογενειακές επιχειρήσεις, προσανατολιζόμενος, κυρίως, στην κτηματική περιουσία και την εκμετάλλευση της πληθώρας των ακινήτων που κληρονόμησε από τον πατέρα του. Βεβαίως, δεν αρκέστηκε στην πατρική περιουσία, αλλά φρόντισε να την επεκτείνει επενδύοντας κεφάλαια στην οικοδόμηση κτιρίων και στην εν συνεχεία πώλησή τους. Μάλιστα, το 1889 συνεργάστηκε με άλλους επενδυτές και επέκτειναν τις επιχειρήσεις ακινήτων στη Χέρσωνα, τη Βεσσαραβία, το Εκατερίνοσλαβ και την Κριμαία.
 |
| Πλακέτα προς τιμή του |
-Δημοτική Βιβλιοθήκη: Συνολικού κόστους 30.000 ρουβλίων ανεγέρθη το 1880.
-Δημοτικό Μουσείο: Το γνωστό ως Μουσείο των Καλών Τεχνών και των Πειραματικών Γνώσεων.
-Δημοτικό Αναγνωστήριο με δημοτικό σχολείο 2 τάξεων.
-Δημοτικό Μικροβιολογικό εργαστήριο στο δυτικό τμήμα της πόλης.
-Δημοτικό Τεχνουργείο: Το γνωστό ως Μέγαρο των Βιομηχάνων και των Τεχνών, όπου οι νέοι εκπαιδεύονταν στην ξυλουργική, τη σιδηρουργική και τη ζωγραφική.
-Δημοτικά σχολεία. Ολόκληρο κτιριακό συγκρότημα με την παρακείμενη εκκλησία του Αγίου Γρηγορίου. Το 1881 κτίσθηκε σχολείο θηλέων, το 1892 μεικτό δημοτικό σχολείο και το 1894 παρθεναγωγείο.
-Δημοτικό Γηροκομείο, Άσυλο Ύπνου για τους απόρους, Εστιατόριο των Ορφανών Παιδιών.
Αλλά και σε όλα, σχεδόν, τα δημοτικά έργα ο Μαρασλής συνήθιζε να καλύπτει ένα σημαντικό μέρος των εξόδων κατασκευής. Ιδού μερικά:
-Δημοτικό Πτωχοκομείο, κατάλληλο να στεγάσει 78ο άτομα σε 780 δωμάτια, ενώ διέθετε και αίθουσες βιβλιοθήκης και αναγνωστηρίου.
-Δημοτικό Θεραπευτήριο (Ψυχιατρείο).
-Δημοτικό Θέατρο (1884-1887), η περίφημη Όπερα της Οδησσού.
-Άγαλμα του αυτοκράτορα Αλέξανδρου και του ποιητή Πούσκιν.
-Δημοτικό Πάρκο στα εγκαίνια του οποίου παραβρέθηκε ο αυτοκράτορας Αλέξανδρος το 1881.
-Σχολή Κηπευτικής για την οποία ο Μαρασλής διέθεσε ένα μεγάλο τμήμα της
εξοχικής κατοικίας του στα δυτικά της πόλης, στο Φραντσούσκι μπουλβάρ.
-Δημοτική αγορά, δημοτικό ταχυδρομείο, τροχιοδρόμους, καταλύματα, εστιατόρια, υδραγωγείο.
Ο Μαρασλής έδειξε, όπως ήταν φυσικό, ανάλογη φιλανθρωπική ευαισθησία προς την ελληνική κοινότητα της Οδησσού. Τα έργα του συνεισέφεραν στην ομαλή διαβίωση πολλών ομογενών στην Οδησσό.
-Ελληνικό Γηροκομείο που κτίστηκε το 1895·
-Ελληνικό Πτωχοκομείο.
-Ένα ακίνητο, οι πρόσοδοι του οποίου (5ο.οοο ρούβλια ετησίως) αποδίδονταν στην Ελληνική κοινότητα.
-Την οικία του πατέρα του, το γνωστό «σπίτι των Φιλικών» επί της οδού Κράσνι Περεούλοκ.
-Σημαντικές ήταν οι δωρεές του στην εκκλησία της Αγίας Τριάδας.
Τέλος, σε σχέση με τη φιλανθρωπική δραστηριότητα του Γ. Γ. Μαρασλή χρειάζεται να προσθέσουμε τις δωρεές που πραγματοποίησε προς την Ελλάδα και γενικότερα στον ελληνισμό.
-Ίδρυσε το 1897 τη Βιβλιοθήκη Μαρασλή, με εκδοτική δραστηριότητα που συνέδραμε στον εμπλουτισμό της ελληνόγλωσσης βιβλιογραφίας. Όπως αναφερόταν σε κάθε έκδοση επρόκειτο για “Συλλογή εγκρίτων επιστημονικών ξένων τε εν ελληνική μεταφράσει και πρωτοτύπων συγγραμμάτων”. Διευθυντής του οργανισμού ανέλαβε ο Λύσσανδρος Χατζηκώνστας, συγχρόνως διευθυντής της Ελληνεμπορικής Σχολής. Η τύπωση των βιβλίων γινόταν από το τυπογραφείο των Αδελφών Σακελλαρίου στην Αθήνα. Η Βιβλιοθήκη Μαρασλή χάρισε γύρω στους 80 τίτλους έργων, μια πληθώρα θεματικής σε όλα τα πεδία των επιστημών, αλλά με βαρύνουσα θέση στις εκδόσεις έργων ιστορίας και λογοτεχνίας.
-Ίδρυσε το Μαράσλειο Διδασκαλείο Δημοτικής Εκπαίδευσης στην Αθήνα. Ο Μαρασλής ανέλαβε τη δαπάνη της ανέγερσης του κτιρίου.
-Ίδρυσε το Μαράσλειο Ορφανοτροφείο Κερκύρας το 1906 κόστους 18ο.οοο δραχμών.
-Ίδρυσε τη Μαράσλειο σχολή στη Φιλιππούπολη.
-Δώρισε τον ανδριάντα του Πατριάρχη Γρηγορίου Ε' στη γενέτειρά του Δημητσάνα.
Όλα τα παραπάνω είναι ορισμένα μόνο από τα πάμπολλα φιλανθρωπικά έργα με τα οποία ευεργέτησε τους Έλληνες και την Οδησσό ο Μαρασλής. Ίχνη ασθένειας τον ανάγκασαν να παραιτηθεί από δήμαρχος τον Ιανουάριο του 1895.
 |
| Το αρχαιολογικό Μουσείο. Δεν δώρισε μόνο το κτίριο, αλλά και το άγαλμα του Λαοκόδοντα, που συμπεριλαμβανόταν στη γλυπτοθήκη της ντάτσας του. |
Νωρίτερα τον Σεπτέμβριο 1893 εορτάσθηκε η 15ετηρίδα της παραμονής του Γ. Γ. Μαρασλή στην ανώτατη θέση της δημαρχίας. Κατά τον εορτασμό με τη λαμπρότητα που καλούσαν οι περιστάσεις, ο Μαρασλής ανακηρύχθηκε επίτιμος πολίτης της Οδησσού. Ο αντιδήμρχος Liegin τον προσφώνησε με μεγάλη τιμή. Ανέφερε ότι ιδρύθηκαν υποτροφίες με το όνομα Μαρασλή, δεν απέφυγε να υπομνήσει τις ενέργειες του Μαρασλή για αύξηση των δημοτικών προσόδων, εξέφρασε την πεποίθηση, ότι η Οδησσός ήταν πλέον μία από τις ωραιότερες και πλουσιότερες πόλεις του κράτους, και τελείωσε με τιμητική αναφορά στην κοινωφελή προσφορά του Μαρασλή: «Η υμετέρα πρόθυμος συνδρομή προς παν ό,τι καλόν και αγαθόν κατέστησε το υμέτερον όνομα συνώνυμον τη αγαθοεργία και δεν υπάρχει δημόσιον ίδρυμα, όπερ ούτως ή άλλως δεν συνεδράμετε. Η Οδησσός επαίρεται, και δικαίως, έχουσα τοιούτον δήμαρχον...»
Δεν ήταν η μόνη τιμητική διάκριση για τον Μαρασλή. Ο αυτοκράτορας τον έχρισε μυστικοσύμβουλο Γ' τάξεως, διάκριση που απονέμονταν σε ελάχιστους και επιφανείς κρατικούς λειτουργούς. Παράλληλα, του απονεμήθηκαν εκατοντάδες τιμητικά διπλώματα και παράσημα. Ο Μαρασλής διετέλεσε και πρόεδρος της Ελληνικής Αγαθοεργού Κοινότητας της Οδησσού, έλαβε, μάλιστα, τον τίτλο του ισόβιου προέδρου.
Παντρεύτηκε σε μεγάλη ηλικία μια Ρωσίδα ευγενή. Ύστερα από 2 χρόνια, την 1η Μαΐου 1907, ο Γρηγόριος Γ. Μαρασλής πέθανε στην Οδησσό. Μοναδικός κληρονόμος μιας τεράστιας περιουσίας ο ανιψιός του Αλέξανδρος Σαφόνωφ, γιος της αδελφής του. Παρέλαβε 1ο.οοο ντεσσιατίνες γης στη Βεσσαραβία, ακίνητα στην Οδησσό και χρηματικά κεφάλαια ύψους 2 εκατομμυρίων ρουβλίων.
Βασίλης Κάρδασης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου