Ζαννής Στέφανος Ράλλης και οι Αδελφοί Ράλλη

Οι ΡΑΛΛΗΔΕΣ ήταν , μια μεγάλη αρχοντική οικογέ­νεια της Χίου. Με το ίδιο όνομα υπήρχαν μεγαλέμποροι σε όλα τα σημαντικά λιμάνια της Μεσογείου και στις εμπορικές πόλεις της Αγγλίας. 
Ο Ζαννής μεγαλέμπορος της Οδησσού, που ήταν μεγαλύτερος γιος του Στέφανου Ράλλη, γεννήθηκε  στη Χίο το 1785. Αυ­τός και τα αδέλφια του δημιούργησαν τη μεγαλύτερη, την πιο ισχυρή και την πιο διάσημη εμπορική εταιρεία που ανήκε ποτέ σε Έλληνες ομογενείς, τον περίφη­μο οίκο «Αδελφοί Ράλλη».
 

Παντιάς Ράλλης

Ο αδελφός του Παντιάς, ικανότατος και με ηγετικά προσόντα, έγινε αποδεκτός από τα άλλα μέλη της οικογένειας να αναλάβει τη διαχείρηση του κεντρικού καταστήματος της εταιρείας στο Λονδίνο. 
Η εταιρεία συ­νέστησε κλάδους στα μεγάλα εμπορικά κέντρα της εποχής, στη Μεσόγειο, στην Αγγλία, στον Εύξεινο και βαθμιαία ακόμη παραπέρα στην Περσία, στην Ινδία, στη Νότια Αμερική και στη Νέα Υόρκη. Επί­κεντρο των αγοραπωλησιών της εταιρεί­ας ήταν καταρχάς το σιτάρι της Ρωσίας, αργότερα τα βαμβακερά υφάσματα της βρετανικής βιομηχανίας.

Ο Ζαννής εγκαταστάθηκε στην Οδησσό το 1822. Παντρεύτηκε την lucia Storni, μια Ιταλίδα ευγενικής καταγωγής από την Πίζα, η οποία αργότερα ασπάστηκε την ορθόδοξη πίστη. Ο Ζαννής, κοσμοπολίτης καθώς ήταν, συνήθιζε να  κάνει ταξίδια, να συναντάει τα αδέλφια του και να ανταλλάσσει πληροφορίες, να προβαίνει σε κοινωνικές εκδηλώσεις (κουμπαριές σε γάμους και βαφτίσια) που τον έφερναν πλησιέστερα στο χιώ­τικο στοιχείο της διασποράς. Είχε μεγάλη φήμη στην κοινωνία της Οδησσού, ήταν σεβαστός στον κύκλο των επιχειρηματι­ών και των πολιτικών αρχών. Το 1832 το State Department των Ηνωμένων Πολι­τειών του ανέθεσε καθήκοντα προξένου. Τον είχε προτείνει ένας Αμερικανός δι­πλωμάτης λέγοντας: «Πρόκειται για τα­λαντούχο, πλούσιο και σεβαστό άτομο». Οι αμερικανικές αρχές πρέπει να ήταν πολύ ικανοποιημένες από τον τρόπο που ο Ζαννής χειρίστηκε τις αρμοδιότητές του, το επιβεβαιώνει εμμέσως το γεγο­νός, ότι στη θέση αυτή τον διατήρησαν  έως το θάνατό του το 1859· Οι εκθέσεις του προς το αμερικανικό υπουργείο των Εξωτερικών ήταν κατατοπιστικές της εμπορικής κίνησης της Οδησσού, αλλά και της εγχώριας παραγωγής των αγροτι­κών προϊόντων. Ενημέρωνε τακτικά στην αλληλογραφία του με πληροφορίες για τιμές και προϊόντα προσπαθώντας να προσελκύσει το ενδιαφέρον Αμερικανών επιχειρηματιών.

Ο Ράλλης ήταν φιλόξενος και περι­ποιητικός στους επισκέπτες του, το ίδιο και η Lucia Storni. Οι σχέσεις του με τα αδέλφια του δεν διαταράχθηκαν στο ελά­χιστο σε όλη τη διάρκεια της εμπορικής συνεργασίας τους. Το 1859 σε κάποιο από τα ταξίδια του στην Ευρώπη τον βρήκε ο θάνατος στο Παρίσι. Η γυναίκα του πέθανε στο Λιβόρνο το 1873· Είχαν μόλις έναν γιο, τον Στέφανο (1820-1901), ο οποίος πα­ντρεύτηκε την Ελένη Γιαννοπούλου σε ηλικία 21 ετών. Ο ξαφνικός θάνατος της συζύγου άφησε ορφανά τα δύο παιδιά τους Ζαννή (1843-1870) και Αλέξανδρο (1844-1874). Ο Στέφανος ήρθε σε δεύτε­ρο γάμο με τη Γαλλίδα marie Epites, με την οποία έκανε επτά παιδιά.

Ο Στέφανος συνέχισε τις επιχειρήσεις της οικογένειάς στην Οδησσό αλλάζοντας όμως προσανατολισμό. Από το εμπόριο των σιτηρών και των βιομηχανικών αγα­θών μεταστράφηκε στη σιδηρουργική βιομηχανία και την εκμετάλλευση ακι­νήτων. Έχαιρε γενικής αναγνώρισης για τον πλούτο του· έτσι η επιλογή του στη θέση του δημοτικού συμβούλου συνάδει με την εκτίμηση που έτρεφαν γι' αυτόν στη πόλη. Οι ρωσικές αρχές του απένειμαν πάμπολλους τίτλους ανάμεσα στους οποίους του επίτιμου ειρηνοδίκη. Η παράδοση τον φέρνει να διαθέτει σε κρυψώνες του πολυτελούς σπιτιού του ράβδους από χρυσάφι και ασήμι. Τον πλούτο και την κοινωνική υπόληψη του Στέφανου Ράλλη μαρτυρούν οι γάμοι, αλλά και η σταδιοδρομία των παιδιών του.

Ο δευτερότοκος γιος του Πέτρος έγινε αρχηγός της αυτοκρατορικής φρουράς. Η στερνή κόρη του Ελισάβετ παντρεύτηκε τον πρίγκιπα Alexis Loubanov-Rostovski,, σύμβουλο του  κράτους και γερουσιαστή. Μόνο η κόρη του Λουκία, τέταρτο παιδί στη σειρά, παντρεύτηκε ομογενή, τον Αχιλλέα Κουμπάρη, γόνο της παλαιάς και πλούσιας οικογένειας των Κουμπάρηδων με τη μεγάλη προσφορά στην οργάνωση της Φιλικής Εταιρείας. Αυτή η διαπίστωση δείχνει σε ορισμένο βαθμό τη σταδιακή αποξένωση των απογόνων των παλαιών οικογενειών από το σώμα των Ελλήνων ομογενών, υποδηλώνει δηλαδή τη βαθμιαία συσσωμάτωση των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων της διασποράς στην κοινωνική ιεραρχία της Ρωσίας. 

Τα ίχνη των Ράλληδων στην Οδησσό - μετά τον θάνατο του Στέφανου το 1901 - εντοπίζονται στο πρόσωπο του Παύλου, που έγινε αρχηγός της οικογένειας στην Οδησσό. Η αγάπη του για τα ζώα έμεινε παροιμιώδης, αφού οργάνωσε την Εταιρεία Προστασίας των Ζώων.

 Παράλληλα, υπήρξε πρόεδρος της Τράπεζας Προεξοφλήσεων, ωστόσο είχε εγκαταλείψει εντελώς το εμπόριο και εξασφάλιζε τα εισοδήματά του από τις πλούσιες ιδιοκτησίες του σε ακίνητα και σε γαίες. Κατά γενική ομολογία, υπήρξε φιλάνθρωπος προς τους φτωχούς ανθρώπους.

 Ίδρυσε νοσοκομείο ειδικά για τους ανήμπορους και μεγάλης ηλικίας άπορους. Είναι, επίσης, χαρακτηριστικό της γενναιόδωρης συμπεριφοράς του, ότι το εργοστάσιο επεξεργασίας ζάχαρης που κατείχε εφάρμοσε την 8ωρη απασχόληση, γεγονός πέρα για πέρα νεωτερικό στην προεπαναστατική Ρωσία. 

Με το θάνατό του το 1911 στην Πετρούπολη τερματίστηκε η παρουσία του οίκου του Ζαννή Ράλλη στην Οδησσό, αφού ο Παύλος δεν απέκτησε γιο. Από τις αδελφές του, μόνον η Ελένη έζησε μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση στην Οδησσό, όπου και πέθανε το 1923.

Βασίλης Κάρδασης