Παροιμιακές εκφράσεις της Σαντάς (1)

1. Τη μάννας -ιμ το γάλαν, έρθεν με ας σα ρωθώνα 'μ

     Της Μάνας μου το γάλα μου ήρθε από τα ρουθούνια.

      Ξέρασα τις μάνας μου το γάλα.

      Βασανίστηκα δοκιμάστηκα πολύ.

2. Να έστεκα έστεκα ση μάννας -ιμ την κοιλίαν

       Να έμενα έμενα στις μάνας μου την κοιλιά

     Για τον βιαστικό.

Ακόμα αετ'ς κουβαλούν τα χορτάρια (φωτο: Θεόφιλος Τεμερτζόγλου)

3.Μάννας παιδίν.

 Παιδί που μοιάζει την μάνα του.

4.Έχασεν η μάννα το παιδίν και το παιδίν την μάνναν

Έγινε μεγάλη σύγχυση.

5.Επέκοψεν το μωρόν

Απογαλάκτισε το μωρό.

6.Τ' απάν 'ατ'ς π' ελέπ το φαείν άτ'ς κι τρώει.

Το πάνω της που βλέπει το φαγητό της δεν τρώει.

Για την ατημέλητη και λερωμένη γυναίκα.

7. Γυναίκα και άλογο κι δανείσκεται.

Γυναίκα και άλογο δεν δανείζονται!!!

8.Τσί θα φορεί κι' αντρίζ.

 Ποιος ντύνεται τώρα για να παντρευτεί;

Δείχνει τεμπελιά και προσποιητή αδιαφορία.

9.Τσ' είδεν απρόκοφτον κορίτσ' και προκομένσαν νύφεν;

 Ποιος είδε κόρη απρόκοφτη και προκομμένη νύφη;

Τα κορίτσια κρύβουν τα ελαττώματα τους ώσπου να παντρευ­τούν. Μετά την παντρειά δείχνουν τον αληθινό εαυτό τους. 

10.Τρυπεμένον ζινίχ' ς σην γην κι ' απομέν! 

Τρύπια χάντρα στη γη δε μένει. Όλες παντρεύονται. 

 11. Το σώβρακον να θέκ'ς απάν' άτ'ς, βαράσκεται

Για τη γυναίκα που μένει εύκολα έγκυος

12. Το παιδίν ας σήν μάνναν ορφανίεται

 Ο θάνατος της μάνας είναι πιο οδυνηρός.

13.Τ' οσπιτόπο μ' καφουλόπον κι άντρας -ιμ παλληκαρόπον

 Το σπιτάκι μου θάμνος και ο άντρας μου παλικάρι.

Ας είναι γερός - δυνατός ο άντρας μου κι ας είναι φτωχός.

14.Το κορίτσ' ς' σο κουνίν και το τζεΐζ ς' σο σαντούχ' .

 Το κοριτσάκι στην κούνια και τα προικιά στο μπαούλο.

Μόλις γεννιέται το κορίτσι πρέπει να φροντίζουν τα προικιά του.

15.Το βελόν' κρατεί τ' οσπίτ. 

 Η νοικοκυροσύνη διατηρεί την καλή οικονομική κατάσταση της οικογένειας.

16.Τη πιπής-ιμ, η πιπή 

Της θείας μου, η θεία.

 Για μακρινή συγγένεια.

17.Την ημέραν π'ελέπ' ατέν, τη νύχταν πάει χάται. 

Όποιος την δει τη μέρα, τη νύχτα γίνεται καπνός.

Για την άσχημη γυναίκα.

18.Την μάϊσσαν όσον το φοάσ' ατεν παιδίν κι στέ'σε

 Όσο φοβάσαι τις μάγισσες, παιδί δεν κάνεις.

 Πρέπει να είναι κανείς τολμηρός, αποφασιστικός

19.Την έμορφον π'εγάπεσεν , την φούρκαν κι εφοέθεν 

Όμορφη όποιος αγάπησε, την κρεμάλα δεν φοβήθηκε.

Εκείνος που αγαπάει, δεν υπολογίζει τίποτε. 

20. Τ'έμορφον το κορίτσ' ίνεται έμορφος νύφε. 

Τ' όμορφο το κοριτσι γινεται και όμορφη νύφη

  Τα προτερήματα διατηρούνται εσαεί.