Αν εξαιρέσουμε μερικούς διαπληκτισμούς με τους Γαλλιανίτες και Κολοσιαλήδες, η κατάσταση της Σαντάς στα πρώτα 200 χρόνια δεν ήταν δυσάρεστη. Οι κάτοικοι καταγίνονταν στη χώνευση σιδηρούχου μεταλλεύματος, και έβγαζαν σίδερο άριστης ποιότητας· άλλοι έκαναν τον κτίστη στα Σούρμενα, στη Γεμουρά και αλλού και πολλοί δούλευαν στα μεταλλεία της Αργυρούπολης. Καταγίνονταν και στη γεωργία, αλλά η απόδοση δεν ήταν ανάλογη με τους κόπους τους.
Σχολεία έλειπαν ολότελα, ελάχιστοι ήξεραν σκέτη ανάγνωση, και αυτοί ήσαν από τους νέους πρόσφυγες.
Ναό είχαν ένα μόνο στην πρώτη ενορία Γιαννάντων, δεν είχαν όμως μόνιμο παπά και μόνο στην ανάγκη καλούσαν άπ’ έξω.
Κατά τα τελευταία χρόνια της περιόδου αυτής επισκέπτονταν τη Σαντά και μοναχοί, προπάντων από τη Μονή Σουμελά και εφημέρευαν μερικούς μήνες· απ’ αυτό κάποια σχέση δημιουργήθηκε μεταξύ Σαντάς και Σουμελά, μόνο όμως μετά ένα αιώνα στον καιρό του Χαλδίας Διονυσίου Σουμελιώτη προσαρτήθηκε στη Σουμελά.
Από το χωριό Παπαδάντων της Μούζαινας κάποιος Παπα Γιάννης είχε σταλεί από τη Μονή Σουμελά να εφημερεύει στη Σάντα που δεν είχε παπά. Ο παπα Γιάννης αφού έμεινε τρεις μήνες θέλησε να φύγει αλλά οι κάτοικοι δεν τον άφησαν και τον παρακάλεσαν να εγκατασταθεί και να ζήσει μαζί τους.
Ο παπα Γιάννης δέχθηκε, με τη συμφωνία να φέρουν από τη Μούζαινα την οικογένεια του και την οικογένεια του αδελφού του Παύλου, που οι Σανταίοι με ευχαρίστηση το δέχθηκαν , μαζί μ’ αυτές ήρθαν και πολλές άλλες οικογένειες από τη Μούζαινα και κατοίκησαν στην ενορία Θοδωράντων. Υστερα όμως από μερικά χρόνια (γύρω στο 1630), χώρισαν με μερικούς άλλους και σύστησαν την ενορία Ζουρνατσάντων.
Επειδή όμως το πέραν του ποταμού μέρος ήταν διαφιλονικούμενο, γι αυτό ο Παύλος, πριν να φύγει από το Θοδωράντων, πήγε στο Πενταμύλ' της Παϊτέρτης όπου ήταν περίφημος φετβατζής (νομομαθής), από τον οποίο έλαβε φετβάν πού έλεγε ότι:
Αν ένα χωριό κερδίσει δικαστικώς ένα διαφιλονικούμενο μέρος και το κατέχει περισσότερο από 40 χρόνια, δε μπορεί το δεύτερο χωριό να καταγγείλει το πρώτο, ούτε στο σουπαχή επιτρέπεται να του δώσει ταπού για το μέρος αυτό.
Πληροφοριες απο τον πρωτο ιστοριογραφο της Σαντας Φιλιππο Χειμωνιδη
Σχολεία έλειπαν ολότελα, ελάχιστοι ήξεραν σκέτη ανάγνωση, και αυτοί ήσαν από τους νέους πρόσφυγες.
Ναό είχαν ένα μόνο στην πρώτη ενορία Γιαννάντων, δεν είχαν όμως μόνιμο παπά και μόνο στην ανάγκη καλούσαν άπ’ έξω.
Κατά τα τελευταία χρόνια της περιόδου αυτής επισκέπτονταν τη Σαντά και μοναχοί, προπάντων από τη Μονή Σουμελά και εφημέρευαν μερικούς μήνες· απ’ αυτό κάποια σχέση δημιουργήθηκε μεταξύ Σαντάς και Σουμελά, μόνο όμως μετά ένα αιώνα στον καιρό του Χαλδίας Διονυσίου Σουμελιώτη προσαρτήθηκε στη Σουμελά.
 |
| Καρακαπάν |
Ο παπα Γιάννης δέχθηκε, με τη συμφωνία να φέρουν από τη Μούζαινα την οικογένεια του και την οικογένεια του αδελφού του Παύλου, που οι Σανταίοι με ευχαρίστηση το δέχθηκαν , μαζί μ’ αυτές ήρθαν και πολλές άλλες οικογένειες από τη Μούζαινα και κατοίκησαν στην ενορία Θοδωράντων. Υστερα όμως από μερικά χρόνια (γύρω στο 1630), χώρισαν με μερικούς άλλους και σύστησαν την ενορία Ζουρνατσάντων.
Επειδή όμως το πέραν του ποταμού μέρος ήταν διαφιλονικούμενο, γι αυτό ο Παύλος, πριν να φύγει από το Θοδωράντων, πήγε στο Πενταμύλ' της Παϊτέρτης όπου ήταν περίφημος φετβατζής (νομομαθής), από τον οποίο έλαβε φετβάν πού έλεγε ότι:
Αν ένα χωριό κερδίσει δικαστικώς ένα διαφιλονικούμενο μέρος και το κατέχει περισσότερο από 40 χρόνια, δε μπορεί το δεύτερο χωριό να καταγγείλει το πρώτο, ούτε στο σουπαχή επιτρέπεται να του δώσει ταπού για το μέρος αυτό.
Πληροφοριες απο τον πρωτο ιστοριογραφο της Σαντας Φιλιππο Χειμωνιδη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου