Η πρώτη μεταδικτατορική κυβέρνηση Κ. Καραμανλή θέλησε και αυτή να τακτοποιήσει την «ταχείαν ρευστοποίησιν της ανταλλαξίμου περιουσίας και έφερε στη Βουλή ένα σχέδιο νόμου «Περί ταχείας ρευστοποιήσεως και εκκαθαρίσεως της ανταλλαξίμου περιουσίας» τον Φεβρουάριο του 1976. Η συζήτηση στη Βουλή για το νομοσχέδιο αυτό άρχισε στο πρώτο δεκαήμερο του Μαΐου 1976.
Τότε έγραψα στην εφημερίδα «Το Βήμα», στην οποία εργαζόμουν ένα άρθρο που προκάλεσε ευρεία συζήτηση στη Βουλή από την τότε αντιπολίτευση και σήμερα κυβέρνηση. Με τίτλο: «Με νομοσχέδιο «δωρίζεται» η ανταλλάξιμη περιουσία».
Για τη μακρόχρονη και περιπετειώδη ιστορία της πολύπαθης ανταλλάξιμης περιουσίας, σας το παραθέτω ολόκληρο:
«Το υπουργείο Οικονομικών κατάθεσε στη Βουλή νομοσχέδιο για την «ταχεία ρευστοποίηση» - πούληση θα λέγαμε - και την εκκαθάριση της ανταλλάξιμης μουσουλμανικής περιουσίας. Και ανταλλάξιμη μουσουλμανική περιουσία, όπως είναι γνωστό σε πολλούς και ιδίως σε παλαιότερους, είναι η ακίνητη περιουσία - αστική και αγροτική - πού άφησαν οι Τούρκοι στην Ελλάδα κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Λωζάνης που συνομολογήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1923 από την Ελλάδα και την Τουρκία δηλαδή, ύστερα από την εθνική πανωλεθρία της Μ. Ασίας.
Το νομοσχέδιο όπως είναι κατανοητό, αναφέρεται στην «υπολειφθείσαν μουσουλμανικήν περιουσίαν», επειδή το μεγαλύτερο μέρος της έχει ρευστοποιηθεί και απετέλεσε τη βάση της μερικής αποζημιώσεως των προσφύγων και της αποκαταστάσεως του μεγαλύτερου όγκου τους.
»Η περιουσία αυτή των Τούρκων που έμεινε στην Ελλάδα, παρ' όλο ότι ήταν το ένα δέκατο (1/10) σχεδόν της περιουσίας που άφησαν οι Έλληνες της Μ. Ασίας, του Πόντου και της Ανατολικής Θράκης στο τουρκικό κράτος καθορίσθηκε να χρησιμοποιηθεί για την αποζημίωση των Ελλήνων προσφύγων όπως αναφέρεται ρητά στο άρθρο 14 της «Συμβάσεως περί ανταλλαγής των Ελληνο-τουρκικών πληθυσμών».
«Ούτος (ο μετανάστης που εγκαταλείπει την ακίνητη περιουσία του δικαιούται κατ' αρχήν να λάβη εν τη χώρα, ένθα μεταναστεύει και δια τα ποσά άτινα τω οφείλονται, περιουσίαν ίσης αξίας και της αυτής φύσεως, οία η παρ αυτού εγκαταλειφθείσα...».
»Και η συμπληρωματική Απόφαση VIII της Μικτής Ελληνο-τουρκικής Επιτροπής της 7 Δεκεμβρίου 1923 και η τροποποίηση της Αποφάσεως αυτής της 21 Ιουνίου 1924, καθορίζουν με ακρίβεια τις υποχρεώσεις των κρατών -Ελλάδας και Τουρκίας - όπως:
«Αι ακίνητοι ιδιοκτησίαι, αι κείμεναι εντός των δύο χωρών και ανήκουσαι εις πρόσωπα υπαχθέντα εις την ανταλλαγήν και εγκαταλείψαντα το έδαφος των δύο χωρών, τίθενται, άνευ ουδενός περιορισμού, υπό την διοίκησιν των εκατέρωθεν Κυβερνήσεων, αίτινες έχουσι το δικαίωμα να διαχειρίζωνται τας προσόδους δια λογαριασμόν του ιδιοκτήτου».
»Αλλα, και το κείμενο που τροποποιήθηκε στις 21 Ιουνίου 1924 είναι περισσότερό αυστηρό ως προς τα δικαιώματα των ανταλλαγέντων και υπενθυμίζει στα δύο κράτη την αυστηρή εφαρμογή του άρθρου 14 της Συμβάσεως: «Από σήμερον και άμα τη αναχωρήσει των προσώπων των υποκειμένων εις ανταλλαγήν, αι υπ' αυτών εγκαταλειφθείσαι περιουσίαι τίθενται εις την διάθεσιν της Κυβερνήσεως, επί του εδάφους της οποίας κείνται, υπό την επιφύλαξιν των υποχρεώσεων των αναληφθεισών μεταξύ των δύο Κυβερνήσεων, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 14 της Συμβάσεως».
»Τι εξάγεται από τα αποσπάσματα αυτά; Πρώτο, ότι το κράτος υποχρεουται να δώσει στους ανταλλαγέντες περιουσία ίσης αξίας και όμοιας μορφής (αστική, αγροτική κλπ) με αυτή που εγκατάλειψαν και δεύτερο, ότι η περιουσία αυτή ανήκει στον «μετανάστη» (τον ανταλλαγέντα) και το κράτος μπορεί να τη διαχειρίζεται «δια λογαριασμόν του ιδιοκτήτου», χωρίς να είναι δική του.
(Τα κείμενα της Συμβάσεως και των Αποφάσεων της Μικτής Επιτροπής έχουν παρθεί από το βιβλίο του Α. Πρωτονοτάριου: Το προσφυγικόν πρόβλημα από ιστορικής, νομικής και κρατικής απόψεως, Αθηναι 1929, σελ. 178 και 185).
Γιωργος Λαμψιδης
"ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΟΥ 1922"
Εκδοσεις Αδελφων Κυριακιδη
Θεσσαλονικη 1992
Τότε έγραψα στην εφημερίδα «Το Βήμα», στην οποία εργαζόμουν ένα άρθρο που προκάλεσε ευρεία συζήτηση στη Βουλή από την τότε αντιπολίτευση και σήμερα κυβέρνηση. Με τίτλο: «Με νομοσχέδιο «δωρίζεται» η ανταλλάξιμη περιουσία».
Για τη μακρόχρονη και περιπετειώδη ιστορία της πολύπαθης ανταλλάξιμης περιουσίας, σας το παραθέτω ολόκληρο:
«Το υπουργείο Οικονομικών κατάθεσε στη Βουλή νομοσχέδιο για την «ταχεία ρευστοποίηση» - πούληση θα λέγαμε - και την εκκαθάριση της ανταλλάξιμης μουσουλμανικής περιουσίας. Και ανταλλάξιμη μουσουλμανική περιουσία, όπως είναι γνωστό σε πολλούς και ιδίως σε παλαιότερους, είναι η ακίνητη περιουσία - αστική και αγροτική - πού άφησαν οι Τούρκοι στην Ελλάδα κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών, σύμφωνα με τη Σύμβαση της Λωζάνης που συνομολογήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 1923 από την Ελλάδα και την Τουρκία δηλαδή, ύστερα από την εθνική πανωλεθρία της Μ. Ασίας.
Το νομοσχέδιο όπως είναι κατανοητό, αναφέρεται στην «υπολειφθείσαν μουσουλμανικήν περιουσίαν», επειδή το μεγαλύτερο μέρος της έχει ρευστοποιηθεί και απετέλεσε τη βάση της μερικής αποζημιώσεως των προσφύγων και της αποκαταστάσεως του μεγαλύτερου όγκου τους.
«Ούτος (ο μετανάστης που εγκαταλείπει την ακίνητη περιουσία του δικαιούται κατ' αρχήν να λάβη εν τη χώρα, ένθα μεταναστεύει και δια τα ποσά άτινα τω οφείλονται, περιουσίαν ίσης αξίας και της αυτής φύσεως, οία η παρ αυτού εγκαταλειφθείσα...».
»Και η συμπληρωματική Απόφαση VIII της Μικτής Ελληνο-τουρκικής Επιτροπής της 7 Δεκεμβρίου 1923 και η τροποποίηση της Αποφάσεως αυτής της 21 Ιουνίου 1924, καθορίζουν με ακρίβεια τις υποχρεώσεις των κρατών -Ελλάδας και Τουρκίας - όπως:
«Αι ακίνητοι ιδιοκτησίαι, αι κείμεναι εντός των δύο χωρών και ανήκουσαι εις πρόσωπα υπαχθέντα εις την ανταλλαγήν και εγκαταλείψαντα το έδαφος των δύο χωρών, τίθενται, άνευ ουδενός περιορισμού, υπό την διοίκησιν των εκατέρωθεν Κυβερνήσεων, αίτινες έχουσι το δικαίωμα να διαχειρίζωνται τας προσόδους δια λογαριασμόν του ιδιοκτήτου».
»Αλλα, και το κείμενο που τροποποιήθηκε στις 21 Ιουνίου 1924 είναι περισσότερό αυστηρό ως προς τα δικαιώματα των ανταλλαγέντων και υπενθυμίζει στα δύο κράτη την αυστηρή εφαρμογή του άρθρου 14 της Συμβάσεως: «Από σήμερον και άμα τη αναχωρήσει των προσώπων των υποκειμένων εις ανταλλαγήν, αι υπ' αυτών εγκαταλειφθείσαι περιουσίαι τίθενται εις την διάθεσιν της Κυβερνήσεως, επί του εδάφους της οποίας κείνται, υπό την επιφύλαξιν των υποχρεώσεων των αναληφθεισών μεταξύ των δύο Κυβερνήσεων, δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 14 της Συμβάσεως».
»Τι εξάγεται από τα αποσπάσματα αυτά; Πρώτο, ότι το κράτος υποχρεουται να δώσει στους ανταλλαγέντες περιουσία ίσης αξίας και όμοιας μορφής (αστική, αγροτική κλπ) με αυτή που εγκατάλειψαν και δεύτερο, ότι η περιουσία αυτή ανήκει στον «μετανάστη» (τον ανταλλαγέντα) και το κράτος μπορεί να τη διαχειρίζεται «δια λογαριασμόν του ιδιοκτήτου», χωρίς να είναι δική του.
(Τα κείμενα της Συμβάσεως και των Αποφάσεων της Μικτής Επιτροπής έχουν παρθεί από το βιβλίο του Α. Πρωτονοτάριου: Το προσφυγικόν πρόβλημα από ιστορικής, νομικής και κρατικής απόψεως, Αθηναι 1929, σελ. 178 και 185).
Γιωργος Λαμψιδης
"ΟΙ ΠΡΟΣΦΥΓΕΣ ΤΟΥ 1922"
Εκδοσεις Αδελφων Κυριακιδη
Θεσσαλονικη 1992
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου