Παρά λίγο ν’ αλλάξει τοποθεσία η ενορία Ισχανάντων.

Κατά το 1840 πριν αρχίσουν οι οικοδομικές εργασίες στο Ισχανάντων, ο πατέρας του Σπύρου Μαντίδη κάλεσε γενική συνέλευση των κατοίκων Ισχανάντων. Στη συγκέντρωση αυτή πρότεινε ο ίδιος ν’ αλλάξουν την τοποθεσία του χωριού, και υπέδειξε την τοποθεσία Χάρτοτη ως την πιο κατάλληλη γι' αυτόν τον σκοπό.
Οι περισσότεροι Ισχανανταίοι συμφώνησαν με τη γνώμη του πατέρα του Μαντίδη και ήσαν έτοιμοι ν’ αρχίσουν την ανέγερση σπιτιών εκεί, μα βγήκαν τότε στη μέση δύο Ισχανανταίοι, των οποίων τα ονόματα μας διαφεύγουν, και  οι οποίοι γνωμάτευσαν ότι ο νέος συνοικισμός δεν θα μπορέσει να προμηθευτεί σιτηρά από εκείνα που μεταφέρουν οι Κούρδοι από  την Παϊπούρτη, γιατί βρίσκεται σε μακρινή απόσταση.
 Λέγανε επίσης πως οι Κούρδοι που με πολύ δυσκολία μεταφέρουν σιτάρι στα σημερινά χωριά, ουδέποτε θα θελήσουν ούτε θα μπορέσουν να προχωρήσουν άλλα 3 χιλιόμετρα στα βάθη των δασών και των χαραδρών της Σάντας, για ν’ ανακαλύψουν νέους συνοικισμούς, και θα προτιμήσουν να πουλήσουν το σιτάρι τους σε εξευτελιστικές τιμές στους κατοίκους των άλλων ενοριών παρά να εκτεθούν σε άσκοπες περιπλανήσεις, αν δε τυχόν θελήσουν να φτάσουν στον νέο μας συνοικισμό θα μας πουλήσουν το σιτάρι πανάκριβα. 
Υπερίσχυσε η γνώμη των δύο και αμέσως την επομένη της σύσκεψης άρχισε ακράτητος ο οικοδομικός οργασμός που σε λίγα χρόνια άφησε στο Ισχανάντων 250 αθάνατα σπίτια νέας κατασκευής, σχολείο, εκκλησία και καμπαναριό μεγαλοπρεπέστατα.
Κατά την γνώμη μας οι δύο αυτοί άντρες στάθηκαν οι σωτήρες των Ισχανανταίων, και έπρεπε να παραδοθούν τα ονόματά τους στην αιωνιότητα. 
Δυστυχώς παρ’ όλους τους κόπους που καταβάλαμε δεν μπορέσαμε να μάθουμε τα ονόματά τους, αφού και ο ίδιος ο Σ. Μαντίδης τα αγνοούσε. Οι Ισχανανταίοι διέτρεξαν τότε τρεις κινδύνους.

α) ήταν πού είπαμε.
β) ήταν που ο χώρος της Χάρτοτης ήταν τόσο στενός, ώστε δεν θα έφτανε και για μόνα τα κτίρια του συνοικισμού. Που η απλοχωριά των Ισχανανταίων, όπου δεξιά και αριστερά έβλεπες καλλιεργήσιμες εκτάσεις και χορτολείβαδα έκτασης πολλών χιλιάδων στρεμμάτων; 
Εκεί στη Χάρτοτη δεν είχε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Η αριστερή όχθη του ρυακιού της Χάρτοτης  που ανήκε στους Ισχανανταίους ήταν πετρώδης και τελείως ακατάλληλη για γεωργική και κτηνοτροφική εκμετάλλευση, η δεξιά όμως όχθη του ρυακιού που ανήκε στους Πινατανταίους ήταν καλλιεργήσιμη, μα από τους Πινατανταίους, όπως απέδειξε η κατοπινή συμπεριφορά τους στο ζήτημα του παρεκκλησίου του Αη Γεώργη, θα ήταν αδύνατο να τους αποσπάσουμε την όχθη αυτή, έστω κι αν τους προσφέραμε όλους τους Θησαυρούς του Κροίσου
Και αν υποθέσουμε ακόμη ότι οι Πινατανταίοι θα μας χάριζαν την έκταση εκείνη, ποια αξία θα είχαν οι εκεί λίγες δεκάδες στρεμμάτων γης απέναντι των γύρω τους Ισχανάντων χιλιάδων στρεμμάτων γονίμων χωραφιών; 
γ) κίνδυνος ήταν: εξόντωση της κτηνοτροφίας των Ισχανάντων. Γύρω από την Χάρτοτη δεν βρίσκονταν τσαΐρια αρκετά για την ανάπτυξη της κτηνοτροφίας μας. Βρίσκονταν ελάχιστα τέτοια στο Κρέν, μα αυτά ήσαν σταγών έν τώ ώκεανώ. Ασφαλώς όλα αυτά θα συντελούσαν στο να νοσταλγήσουν οι Ισχανανταίοι το παλιό τους χωριό και να καταταραστούν τους αίτιους της μετακίνησής τους. 
Ευτυχώς δεν έγινε η μετακίνηση, και σώθηκε η καλύτερη ενορία της Σάντας από τον μαρασμό και τον θάνατο. Λέχθηκε τότε ότι οι πρωταίτιοι της ανακίνησης του ζητήματος τούτου, και μάλιστα ο πατέρας του Σπύρου Μαντίδη βρήκαν την τοποθεσία της Χάρτοτης πολύ προσήλια και επέμειναν στο να φτιαχτεί νέος συνοικισμός εκεί, μα ένα τέτοιο μικρό προτέρημα της τοποθεσίας αυτής μπορούσε να καταδικάσει σε θάνατο εκατοντάδες οικογενειών.
 Έπειτα δεν ήταν λιγότερο προσήλια και η τοποθεσία του Ισχανάντων-, ώστε ήταν μάταιος ο κόπος και μάταια η συζήτηση για την Χάρτοτη, αυτή που επρόκειτο να καταντήσει ο τάφος των  Ισχανάντων.