1. Άβούτο άνέφορον θα έχχ και τον κατέφορον έθε.
Τις δυσκολίες της ζωής θα ακολουθήσουν ευκολίες.
2. ’Αγάπην πού ’κ έγάπεσεν, φιλίαν πού ’κ έποίκεν, χαϊβάν έρθεν κ’ έπέρασεν, γαλαπαλούχ έποίκεν.
Εκείνος που δεν αγάπησε και δεν έκαμε φιλία, ήρθε και έφυγε σαν ζώο περιττό.
3. Άγιος ό κύρτς.
Λέγεται σ’ εκείνον που υπενθυμίζει κάτι.
4. Άγουρον νά κουβαλεί άπέσ μέ την άραπάν κ’ ή γυναίκα νά κουβαλεί έξ μέ τή φοτάν, άγουρον ’κι σιφτάν.
Η γυναίκα δεν πρέπει να είναι σπάταλη.
5. Αδά πού κάμν τρώει.
Λέγεται με εύθυμο τρόπο στους καλεσμένους.
6. Αδά έν κι άκεί εύρίεται.
Για τον πανταχού παρόντα.
7. Άδάμς αΐδια ’κ είχχεν καί πιτύδια ’σέρευεν.
Γ ιά κείνον που ζητά πράγμα άχρηστο.
8. 'Αδά σ’ έμέτερα πού ερται, θέλ ’κι θέλ θά δουλεύ γιά νά τρώει.
Λέγεται γιά αστεϊσμό στον επισκέπτη, στον οποίο αναθέτομε δουλειά.
9. ’Αδά σόν καιρόν πα φουρκίεται άρθωπος;
Για κείνον που κρίνει την κατάσταση των άλλων σύμφωνα με τη δική του.
10. Αδά σόν καιρόν σά βούδια άφκά πα μουσκάρια άραεύνε.
Σήμερα ο κόσμος είναι απαιτητικός και ζητεί και από κει που δεν πρέπει.
11.‘Αδά σόν καιρόν ντ’ έρθαμε, τό έλα φά έσκώθεν.
Λέγεται γιά κείνον που δεν καλεί στο τραπέζι τον επισκέπτη.
12. Αδελφόν τ’ αδελφού τό θάνατον μοναχόν ’κι θέλ.
Για τα σκληρά αδέλφια.
13 Αδελφοσύνια έσκώθεν κ’ ή συντεκνία έκάτσεν.
Για τους καλούς κουμπάρους.
14. Αδικία σόν ούρανόν κράζ καί πάει.
Η αδικία είναι μεγάλο κακό γινόμενο γνωστό αμέσως και στο Θεό.
15. Άεν τάξον καί μωρόν μή τάεις.
Οταν υποσχεθείς σε παιδί δεν μπορείς να μην το εκτελέσεις.
16. ’Αέραν κοπανίζ.
Για τούς ματαιοπονούντες.
17. Άέτς ας λέγομ’ άτο.
Τό λέγει εκείνος πού έχει διαφορετική γνώμη, αλλά δεν θέλει να διαψεύσει και κακοκαρδίσει το συνομιλητή του.
18. Άέτς πα κι άέτς πα.
Έτσι κι αλλιώς δεν γίνεται διαφορετικά.
19. Άϊλλοί πού τρώει στραβού ραβδέαν και κοτσού κακαλέαν.
Εκείνοι που έχουν κάποιο μειονέκτημα, είναι περισσότερο επικίνδυνοι.
20. Άϊλλοί πού κέχχ Θεόν πα ’κ εχχ.
Για το φτωχό που δεν βρίσκει πουθενά προστασία.
21. Άϊλλοί τον καλομάθετον και που κακοπαθάνει.
Ο καλομαθημένος όταν αναξιοπαθεί είναι περισσότερο αξιολύπητος.
22 Άϊλλοί που ’κ εύρέθεν.
Λέγεται στις ευχάριστες διασκεδάσεις.
23 Άκομάν ’κ έντώκα σε και φλάξξ έποίκες, άν κρούω σε ντο θά ’φτάς;
Για κείνον που παραπονιέται στην άρχή του έργου.
24 Άκομάν τό στόμαν άτ γαλατέαν μυρίζ, ή άκομάν τη μάνας άτ το γάλαν σό στόμαν άτ μυρίζ.
Για τον ανήλικο, του οποίου η γνώμη δεν είναι άξια προσοχής.
25 Άλαλος κι άμήλαλος καί γαλενόν ποτάμι.
Για τον ολιγόλογο και ύπουλο.
26 Άλείφκεται άπάν σήν γην.
Ξαπλώνεται καλά.
27. Άλεπέσσια εύτάει.
Για πονηρό υποκριτή.
28. Αλεπόν τρώει κ’ ή ζεπύρα πρέσσκεται.
Άλλος κάμνει, κι άλλος παιδεύεται .
29. Άλλαγα μετάλλαγα.
Για συχνές αλλαγές.
30. Αλλ' η δόξα τ’ ήλενος και άλλη τη σελήνης ή Άλλο τό κλάσιμον τή πεθεράς και άλλο τη νύφες.
Γιά πρόσωπα ή πράγματα πού δεν συγκρίνονται.
31. Αλληλούια, άλληλούϊα σσκέπασον.
Για δουλειά που πρέπει να γίνεται βιαστικά.
32. Άλλ κλάννε κι άλλ έχνε τά χάρια.
Ειρωνικά όταν άλλοι κοπιάζουν καί άλλοι απολαύουν.
33. Άλλ κάμνε σόν ήλεν, κι άλλ τρώγνε σήν έβόρραν.
Για κείνους πού ζούν από τους κόπους των άλλων.
34. Άλλομίαν άν άντρίζω, θά ’γροικώ και κοιματίζω.
Η πείρα είναι ο καλύτερος οδηγός.
35. Αλλομίαν άν λέγω σε λόγον, ας έν και γιά τ' έσέν.
Είσαι απειθής και παύω να σε συμβουλεύω.
36. Άλλο τη Χαρπαντά τά μουλάρια ’κί φτύρ.
Γιά κείνον που δεν τολμά να επαναλάβει κάτι για τό οποίο έχει τιμωρηθεί.
Τις δυσκολίες της ζωής θα ακολουθήσουν ευκολίες.
2. ’Αγάπην πού ’κ έγάπεσεν, φιλίαν πού ’κ έποίκεν, χαϊβάν έρθεν κ’ έπέρασεν, γαλαπαλούχ έποίκεν.
Εκείνος που δεν αγάπησε και δεν έκαμε φιλία, ήρθε και έφυγε σαν ζώο περιττό.
3. Άγιος ό κύρτς.
Λέγεται σ’ εκείνον που υπενθυμίζει κάτι.
4. Άγουρον νά κουβαλεί άπέσ μέ την άραπάν κ’ ή γυναίκα νά κουβαλεί έξ μέ τή φοτάν, άγουρον ’κι σιφτάν.
Η γυναίκα δεν πρέπει να είναι σπάταλη.
5. Αδά πού κάμν τρώει.
Λέγεται με εύθυμο τρόπο στους καλεσμένους.
6. Αδά έν κι άκεί εύρίεται.
Για τον πανταχού παρόντα.
7. Άδάμς αΐδια ’κ είχχεν καί πιτύδια ’σέρευεν.
Γ ιά κείνον που ζητά πράγμα άχρηστο.
8. 'Αδά σ’ έμέτερα πού ερται, θέλ ’κι θέλ θά δουλεύ γιά νά τρώει.
Λέγεται γιά αστεϊσμό στον επισκέπτη, στον οποίο αναθέτομε δουλειά.
9. ’Αδά σόν καιρόν πα φουρκίεται άρθωπος;
Για κείνον που κρίνει την κατάσταση των άλλων σύμφωνα με τη δική του.
10. Αδά σόν καιρόν σά βούδια άφκά πα μουσκάρια άραεύνε.
Σήμερα ο κόσμος είναι απαιτητικός και ζητεί και από κει που δεν πρέπει.
11.‘Αδά σόν καιρόν ντ’ έρθαμε, τό έλα φά έσκώθεν.
Λέγεται γιά κείνον που δεν καλεί στο τραπέζι τον επισκέπτη.
 | |
| Το σπίτι του Μαντίδη (Από τους πρώτους δάσκαλους της Σαντας) |
Για τα σκληρά αδέλφια.
13 Αδελφοσύνια έσκώθεν κ’ ή συντεκνία έκάτσεν.
Για τους καλούς κουμπάρους.
14. Αδικία σόν ούρανόν κράζ καί πάει.
Η αδικία είναι μεγάλο κακό γινόμενο γνωστό αμέσως και στο Θεό.
15. Άεν τάξον καί μωρόν μή τάεις.
Οταν υποσχεθείς σε παιδί δεν μπορείς να μην το εκτελέσεις.
16. ’Αέραν κοπανίζ.
Για τούς ματαιοπονούντες.
17. Άέτς ας λέγομ’ άτο.
Τό λέγει εκείνος πού έχει διαφορετική γνώμη, αλλά δεν θέλει να διαψεύσει και κακοκαρδίσει το συνομιλητή του.
18. Άέτς πα κι άέτς πα.
Έτσι κι αλλιώς δεν γίνεται διαφορετικά.
19. Άϊλλοί πού τρώει στραβού ραβδέαν και κοτσού κακαλέαν.
Εκείνοι που έχουν κάποιο μειονέκτημα, είναι περισσότερο επικίνδυνοι.
20. Άϊλλοί πού κέχχ Θεόν πα ’κ εχχ.
Για το φτωχό που δεν βρίσκει πουθενά προστασία.
21. Άϊλλοί τον καλομάθετον και που κακοπαθάνει.
Ο καλομαθημένος όταν αναξιοπαθεί είναι περισσότερο αξιολύπητος.
22 Άϊλλοί που ’κ εύρέθεν.
Λέγεται στις ευχάριστες διασκεδάσεις.
23 Άκομάν ’κ έντώκα σε και φλάξξ έποίκες, άν κρούω σε ντο θά ’φτάς;
Για κείνον που παραπονιέται στην άρχή του έργου.
24 Άκομάν τό στόμαν άτ γαλατέαν μυρίζ, ή άκομάν τη μάνας άτ το γάλαν σό στόμαν άτ μυρίζ.
Για τον ανήλικο, του οποίου η γνώμη δεν είναι άξια προσοχής.
25 Άλαλος κι άμήλαλος καί γαλενόν ποτάμι.
Για τον ολιγόλογο και ύπουλο.
26 Άλείφκεται άπάν σήν γην.
Ξαπλώνεται καλά.
27. Άλεπέσσια εύτάει.
Για πονηρό υποκριτή.
 |
| Χαμελέτε σον Γιάμπολη |
28. Αλεπόν τρώει κ’ ή ζεπύρα πρέσσκεται.
Άλλος κάμνει, κι άλλος παιδεύεται .
29. Άλλαγα μετάλλαγα.
Για συχνές αλλαγές.
30. Αλλ' η δόξα τ’ ήλενος και άλλη τη σελήνης ή Άλλο τό κλάσιμον τή πεθεράς και άλλο τη νύφες.
Γιά πρόσωπα ή πράγματα πού δεν συγκρίνονται.
31. Αλληλούια, άλληλούϊα σσκέπασον.
Για δουλειά που πρέπει να γίνεται βιαστικά.
32. Άλλ κλάννε κι άλλ έχνε τά χάρια.
Ειρωνικά όταν άλλοι κοπιάζουν καί άλλοι απολαύουν.
33. Άλλ κάμνε σόν ήλεν, κι άλλ τρώγνε σήν έβόρραν.
Για κείνους πού ζούν από τους κόπους των άλλων.
34. Άλλομίαν άν άντρίζω, θά ’γροικώ και κοιματίζω.
Η πείρα είναι ο καλύτερος οδηγός.
35. Αλλομίαν άν λέγω σε λόγον, ας έν και γιά τ' έσέν.
Είσαι απειθής και παύω να σε συμβουλεύω.
36. Άλλο τη Χαρπαντά τά μουλάρια ’κί φτύρ.
Γιά κείνον που δεν τολμά να επαναλάβει κάτι για τό οποίο έχει τιμωρηθεί.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου