Επώνυμα(Παρωνύμα) σην Σαντά

Σε παλαιά δημόσια ή κοινοτικά έγγραφα βρίσκονταν υπογραφές Γεώργιoς Δημητρίου, Νικόλαος Κωνσταντίνου κ.λ.π.
Επειδή όμως δύο ή και περισσότεροι συνέπιπτε να έχουν το ίδιο όνομα και πατρώνυμο, έγινε ανάγκη να προστεθεί και άλλο όνομα το επώνυμο ή επίθετο , κατά τους ποντίους παρωνύμ, και τουρκικά λαούπ.
Το επώνυμο έγινε κυρίως από το όνομα του γονιού στο οποίο είχαν προστεθεί οι καταλήξεις - ίδης - άδης και - πουλος: Γεωργιάδης, Πετρίδης, Σπυριδόπουλος.
Αλλά και αυτό δεν μπορούσε να αποκλείσει τη συνωνυμία και τη σύγχυση, γι αυτό πολλά επώνυμα έγιναν από το επάγγελμα: Τεμιρτζόγλης (σιδεράς), Κουφατζής (κατασκευαστής κούφας δηλ. ξύλινο δοχείο), Γιαζιτζόγλου (γραμματικός) ,Ζωγραφόπουλος κ.τ.λ.
Άλλα επώνυμα έγιναν και από σωματικά ή ψυχικά ελαττώματα ή χαρίσματα: Τοπαλίδης (κουτσός), Παρμακσούης (χωρίς δάχτυλο) Ουζούντζ (μακρύς), Νιζάμς (στρατιώτης), Τσσιακλέας (γαλανομμάτης) κ.τ.λ. και  από τον τόπο της καταγωγής έγιναν μερικά: Κοασέτες (από το Κοάς), Τσαγκαρέτες (Τσαγκάρ), Ταντουρλουχέτες και άλλα.
 Προκειμένου για γυναίκες το επώνυμο εκφέρεται σε πτώση γενική: Ελένη Πηλείδου (θυγατέρα ή σύζυγος του Πηλείδη).
 Πολλά επώνυμα έχουν μεταφρασθεί στην καθαρεύουσα από τους δασκάλους: Το Αράπογλου έγινε Μαυρόπουλος, Καράγιλαν - Μαυροφρίδης,Ισπύρογλου - Σπυράντης στού Τερζάντων και Σπυριδόπουλος στου Ισχανάντων, Τοπάλογλου - Χωλίδης, Τοσουνόγλου - Ταυρίδης κ.τ.λ.
 Μερικά επώνυμα έχουν μεταφρασθεί λανθασμένα από άγνοια της Τουρκικής: Τεριόγλου - Ποταμόπουλος σαν να ήτανΤερέογλου, Τεπετίογλου -Κορυφίδης σαν να ήταν Τεπέογλου.
Αλλα πάλι δεν έχουν μεταφρασθεί: Ασλανίδης, Πασαλίδης, Τοπαλίδης, Κανταρίδης, Καλαϊτσίδης, Πιστοφίδης, Τουϊσουζίδης κ.λ.π.
Κάποτε συνέπιπτε σε ένα σπίτι και οι δύο νύφες να έχουν το ίδιο όνομα. Για να μη γίνει σύγχυση ονομάστηκαν η Τρανέσα και η Μικρέσα ,η Ζωή τ' Αραπάντων, η Κάθεν η νύφε (τ' Αραπάντων) η Κοντέσα 'Ελένε (τη Τιαριά) κ.λ.π. 
Ή αν ήταν η μία από ξένο χωριό προσετέθη το όνομα του χωριού: Ολασέτζα η Ζωή (τ' Αραπάντων), η Φτελενέτζα, η Κοπαλετζα κ.λ.π.
Στά επώνυμα μπορεί κανείς να κατατάξει και τα παράγωγα που φανερώνουν τη γυναίκα του δείνα (ανδρωνυμικά): Γιαννίνα (γυναίκα του Γιάνν'), Θοδωρίνα, Πετρίνα, Θεοδοσίνα, Γιωρίνα, Φιλππίνα, Σταθίνα κ.λ.π.