Πού βρισκόταν, σύμφωνα με τη γνώμη των Ελλήνων και των Ρωμαίων, η είσοδος στο βασίλειο των νεκρών, όπου κυρίαρχος των νεκρών ψυχών ήταν ο Άδης; Χωρίς συγκεκριμένη γεωγραφική διαπίστωση, μας διηγούνται παλιές παραδόσεις και παλιοί μύθοι γι' αυτόν τον τρομακτικό τόπο.
Σίγουρα ήταν ένας τόπος, που προκαλούσε πάνω στους κατοίκους της περιοχής μια γεμάτη μυστικοπάθεια εντύπωση, ένας τόπος, όπου λες και η γη ανοιγόταν και κανείς μπορούσε να κοιτάει σε ένα απέραντο και σκοτεινό βάθος.
Έπρεπε, λοιπόν, για την αναζήτηση αυτού του τόπου να βασιστεί κανείς στην ιδιαιτερότητα της γεωλογικής υποδομής του, ή στην πετρώδη του μορφολογία, από την άλλη μεριά πάλι έπρεπε να λάβει κανείς υπόψη του τις εκ παραδόσεως τοπικές επωνυμίες, που στέκονταν σε σχέση με τους μύθους σχετικά με την ύπαρξη του Άδη.
Γνωρίζουμε πως ο Ορφέας κατόρθωσε να του επιτραπεί η επιστροφή της γυναίκας του από τον Άδη. Με το τραγούδι του κατόρθωσε αυτός την είσοδο του στον Άδη.
0 Οδυσσέας κατόρθωσε, επίσης, μπροστά στην είσοδο του Άδη να εξορκίσει τις ψυχές των συντρόφων του να τον ακολουθήσουν. Οπωσδήποτε, όμως, ο Ηρακλής κατέβηκε στο βασίλειο των νεκρών.
Ήδη στην αρχαιότητα μάλωναν πολλοί τόποι για τη δόξα, θεωρώντας τους τον τόπο, για τον οποίο ο Ευριπίδης λέει: Και για τον τελευταίο του άθλο κατέβηκε ο Ηρακλής στον Άδη, στο βασίλειο των δακρύων.
Όμως, η Ηράκλεια στη Μαύρη Θάλασσα βρισκόταν σε πλεονεκτικότερη θέση από τους άλλους τόπους, γιατί έφερε το όνομα του μυθικού της ιδρυτή, βρισκόταν σε μια περιοχή, που ήταν γνωστή για τα δηλητηριώδη της βότανα.
Αυτά τα βότανα σύμφωνα με την αρχαία αντίληψη, φύτρωσαν, όταν έπεσαν τα σάλια του πολυκέφαλου σκύλου, φύλακα του Άδη, Κέρβερου πάνω στη γη, την ώρα που ο Ηρακλής τον κρατούσε πάνω στα χέρια του, αφού τον δάμασε και τον έβγαλε έξω στο φως της ημέρας.
Δυστυχώς, όμως, από την τότε πλούσια μυθογραφία και ιστοριογραφία του τόπου για την πόλη Ηράκλεια, στις νότιες ακτές της Μαύρης Θάλασσας, της οποίας το όνομα ακόμη ζει στο όνομα της πόλης Ερεγκλί, υπάρχουν μόνον λίγα στοιχεία.
Μπορούμε, παρόλα αυτά, ακόμη να διαπιστώσουμε πόσο διάσημος ήταν αυτός ο φυσικός λιμένας στην αρχαιότητα, στις νότιες ακτές. Έτσι το περιγράφει το λιμάνι ο Ξενοφών στην Ανάβαση του, τη διήγηση της επιστροφής των μυρίων Ελλήνων κάτω από τη δική του ηγεσία.
Έναν αιώνα πριν από τον Ξενοφώντα είχε γίνει η Ηράκλεια διάσημη από ένα συμβάν, που είχε προκαλέσει σε όλον τον αρχαίο κόσμο μεγάλη εντύπωση. Υπήρχε, δηλαδή, κοντά στην Ηράκλεια ένα γνωστό μαντείο νεκρών, με άλλα λόγια ένας ναός, όπου μπορούσε κανείς, με τη βοήθεια του υπεύθυνου ιερέα, να καλέσει τις ψυχές των νεκρών από τον Άδη, και να επικοινωνήσει μαζί τους.
Σε επίσκεψή μου στην περιοχή του Ερεγκλί, προκάλεσε την περιέργειά μου ένα μικρό ποτάμι που είχε σκάψει την κοίτη του βορείως της πόλης, ανάμεσα στα ψηλά βράχια. Λες να είναι αυτός ο ποταμός Αχέρων, ο οποίος, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ρέει γύρω από τον Κάτω Κόσμο;
Τα δύο σπήλαια που ανακαλύψαμε εκπληρούσαν όλες τις προϋποθέσεις, που θα υποψιαζόταν κανείς για την είσοδο στον Άδη. Είμαι της άποψης ότι η «κοιλάδα των σπηλαίων» είναι ο τόπος, για τον οποίο στην αρχαιότητα πίστευαν ότι αυτός αποτελεί την είσοδο στον Άδη.
Ήταν εδώ, επίσης, ο χώρος του μαντείου των νεκρών. Αρχιτεκτονικά κατάλοιπα στην κοιλάδα των σπηλαίων φανερώνουν ότι εδώ υπήρξαν κτίσματα, που ανήκαν σε έναν πολιτισμό που ήταν πλούσιος σε διακοσμήσεις.
Αυτή η κοιλάδα αποτελούσε μια κατοικία ευσεβούς λατρείας των υποκόσμιων δυνάμεων, καθώς επίσης και ένας τόπος εξιλέωσης για τον πολιούχο ήρωα Ηρακλή, ο οποίος νικηφόρα ξεπέρασε τους φόβους του θανάτου.
Φρίντριχ Καρλ Ντέρνερ
Εισήγηση στο Α' Παγκόσμιο Ποντιακό Συνέδριο
Θεσσαλονικη
7-14 Ιούλη 1985
Σίγουρα ήταν ένας τόπος, που προκαλούσε πάνω στους κατοίκους της περιοχής μια γεμάτη μυστικοπάθεια εντύπωση, ένας τόπος, όπου λες και η γη ανοιγόταν και κανείς μπορούσε να κοιτάει σε ένα απέραντο και σκοτεινό βάθος.
Έπρεπε, λοιπόν, για την αναζήτηση αυτού του τόπου να βασιστεί κανείς στην ιδιαιτερότητα της γεωλογικής υποδομής του, ή στην πετρώδη του μορφολογία, από την άλλη μεριά πάλι έπρεπε να λάβει κανείς υπόψη του τις εκ παραδόσεως τοπικές επωνυμίες, που στέκονταν σε σχέση με τους μύθους σχετικά με την ύπαρξη του Άδη.
Γνωρίζουμε πως ο Ορφέας κατόρθωσε να του επιτραπεί η επιστροφή της γυναίκας του από τον Άδη. Με το τραγούδι του κατόρθωσε αυτός την είσοδο του στον Άδη.
0 Οδυσσέας κατόρθωσε, επίσης, μπροστά στην είσοδο του Άδη να εξορκίσει τις ψυχές των συντρόφων του να τον ακολουθήσουν. Οπωσδήποτε, όμως, ο Ηρακλής κατέβηκε στο βασίλειο των νεκρών.
Ήδη στην αρχαιότητα μάλωναν πολλοί τόποι για τη δόξα, θεωρώντας τους τον τόπο, για τον οποίο ο Ευριπίδης λέει: Και για τον τελευταίο του άθλο κατέβηκε ο Ηρακλής στον Άδη, στο βασίλειο των δακρύων.
Όμως, η Ηράκλεια στη Μαύρη Θάλασσα βρισκόταν σε πλεονεκτικότερη θέση από τους άλλους τόπους, γιατί έφερε το όνομα του μυθικού της ιδρυτή, βρισκόταν σε μια περιοχή, που ήταν γνωστή για τα δηλητηριώδη της βότανα.
 |
| Επιστροφή Αργοναυτών (Κων. Βολανάκη) |
Αυτά τα βότανα σύμφωνα με την αρχαία αντίληψη, φύτρωσαν, όταν έπεσαν τα σάλια του πολυκέφαλου σκύλου, φύλακα του Άδη, Κέρβερου πάνω στη γη, την ώρα που ο Ηρακλής τον κρατούσε πάνω στα χέρια του, αφού τον δάμασε και τον έβγαλε έξω στο φως της ημέρας.
Δυστυχώς, όμως, από την τότε πλούσια μυθογραφία και ιστοριογραφία του τόπου για την πόλη Ηράκλεια, στις νότιες ακτές της Μαύρης Θάλασσας, της οποίας το όνομα ακόμη ζει στο όνομα της πόλης Ερεγκλί, υπάρχουν μόνον λίγα στοιχεία.
Μπορούμε, παρόλα αυτά, ακόμη να διαπιστώσουμε πόσο διάσημος ήταν αυτός ο φυσικός λιμένας στην αρχαιότητα, στις νότιες ακτές. Έτσι το περιγράφει το λιμάνι ο Ξενοφών στην Ανάβαση του, τη διήγηση της επιστροφής των μυρίων Ελλήνων κάτω από τη δική του ηγεσία.
Έναν αιώνα πριν από τον Ξενοφώντα είχε γίνει η Ηράκλεια διάσημη από ένα συμβάν, που είχε προκαλέσει σε όλον τον αρχαίο κόσμο μεγάλη εντύπωση. Υπήρχε, δηλαδή, κοντά στην Ηράκλεια ένα γνωστό μαντείο νεκρών, με άλλα λόγια ένας ναός, όπου μπορούσε κανείς, με τη βοήθεια του υπεύθυνου ιερέα, να καλέσει τις ψυχές των νεκρών από τον Άδη, και να επικοινωνήσει μαζί τους.
Σε επίσκεψή μου στην περιοχή του Ερεγκλί, προκάλεσε την περιέργειά μου ένα μικρό ποτάμι που είχε σκάψει την κοίτη του βορείως της πόλης, ανάμεσα στα ψηλά βράχια. Λες να είναι αυτός ο ποταμός Αχέρων, ο οποίος, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ρέει γύρω από τον Κάτω Κόσμο;
Τα δύο σπήλαια που ανακαλύψαμε εκπληρούσαν όλες τις προϋποθέσεις, που θα υποψιαζόταν κανείς για την είσοδο στον Άδη. Είμαι της άποψης ότι η «κοιλάδα των σπηλαίων» είναι ο τόπος, για τον οποίο στην αρχαιότητα πίστευαν ότι αυτός αποτελεί την είσοδο στον Άδη.
Ήταν εδώ, επίσης, ο χώρος του μαντείου των νεκρών. Αρχιτεκτονικά κατάλοιπα στην κοιλάδα των σπηλαίων φανερώνουν ότι εδώ υπήρξαν κτίσματα, που ανήκαν σε έναν πολιτισμό που ήταν πλούσιος σε διακοσμήσεις.
Αυτή η κοιλάδα αποτελούσε μια κατοικία ευσεβούς λατρείας των υποκόσμιων δυνάμεων, καθώς επίσης και ένας τόπος εξιλέωσης για τον πολιούχο ήρωα Ηρακλή, ο οποίος νικηφόρα ξεπέρασε τους φόβους του θανάτου.
Φρίντριχ Καρλ Ντέρνερ
Εισήγηση στο Α' Παγκόσμιο Ποντιακό Συνέδριο
Θεσσαλονικη
7-14 Ιούλη 1985
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου