Πολλά χωριά,
ολόκληρες περιοχές, στην Τόνια και τον 'Οφη, συνεχίζουν να έχουν ως μητρική
γλώσσα την ποντιακή.
Τα παιδιά μαθαίνουν τα τουρκικά μόνο όταν
πάνε σχολείο κι εκεί τα ακούνε για πρώτη φορά. Γιατί η γλώσσα της οικογένειας,
η γλώσσα του χωριού και των συναναστροφών τους, η μητρική τους ντοπιολαλιά,
είναι η ποντιακή.
Γέροι και γριές
θυμούνται τους ομοεθνείς τους Ρωμιούς, με τους οποίους ζούσαν ειρηνικά, αλλά
ο Τούρκος δυνάστης τους χώρισε. Αν και τώρα η πολιτική του τουρκισμού είναι
στην ημερήσια διάταξη, αυτοί αντιστέκονται και ξεχωρίζουν. Δεν διστάζουν να
πουν, σε Τούρκους δημοσιογράφους που τους επισκέπτονται, ότι «τα ποντιακά δεν τα μάθαμε από τον αέρα.
Ρωμιοί είμαστε, γιατί να αρνηθούμε τον εαυτό μας;».
Αλλά ο φόβος του
χωροφύλακα παραμονεύει. Και οι πιο συνειδητοποιημένοι τα «βάζουν» με τους
Έλληνες Πόντιους, που έφυγαν με την ανταλλαγή των πληθυσμών. «Εσείς φύγατε,
εμείς μείναμε εδώ. Γιατί μας εγκαταλείψατε;», λένε.
Τραγουδούν και
χορεύουν υπό τους ήχους της ποντιακής λύρας, του γαβάλ, του νταουλιού, το τικ, το κότσιαρι, τη σέρα, το διπάτ είναι οι
αγαπημένοι τους χοροί.
Προσπάθεια
αφανισμού
Το επίσημο τουρκικό
κράτος, μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών, άρχισε τη συστηματική προσπάθεια
καταστροφής των μνημείων του ελληνικού πολιτισμού, άλλαξε τα τοπωνύμια και από
ελληνικά τα έκανε τουρκικά, προσπαθώντας έτσι να εξαφανίσει την ιστορική μνήμη
και τη συνέχεια.
Στα επίσημα χαρτιά μπορεί όλα να είναι στα
τουρκικά, ύστερα από μία προσπάθεια που άρχισε το 1948. Όμως δε συμβαίνει το
ίδιο και στην πραγματικότητα. Εκεί εάν ρωτήσεις ως επισκέπτης τα ονόματα των χωριών,
των γειτονιών και των οικογενειών, θα σου απαντήσει αμέσως ο συνομιλητής σου
στα ποντιακά, όπως τότε που τα άφησαν οι δικοί μας, όταν βιαίως εξεδιώχθησαν
από τον ιστορικό Πόντο. Θα σου πει για το Κατοχώριν, το Παλαιχώριν, Υψήλ' ή Υψηλάντων, πατρίδα
των Υψηλάντηδων, για το Ξένον, Φωτεινόν, Χαλάεσσα, Γοργόνα, Κοντού, Χωλόν,
Όκλεων, Αληθινόν.
Πάντως, ο
εξισλαμισμός των Ποντίων δεν έσβησε από τις μνήμες τους τις ορθόδοξες γιορτές.
Μπορεί οι άνθρωποι αυτοί να έγιναν μουσουλμάνοι, αλλά δεν έχασαν την ιστορική
θρησκευτική τους μνήμη. Οι Οφίτες του Πόντου δεν είναι τυχαίο που λένε ακόμη
και σήμερα το Ραμαζάνι, «Τριώδ'».
Όποιος επισκέπτης
βρεθεί στα χώματα του Πόντου, θα διαπιστώσει χωρίς μεγάλη προσπάθεια ότι οι
κάτοικοι του σημερινού Πόντου δεν έχουν καμία σχέση με τους Τούρκους που ήρθαν
από την Κεντρική Ασία και εγκαταστάθηκαν στη Μικρασία. Τα εξωτερικά τους
χαρακτηριστικά είναι ίδια με αυτά των Ελλήνων, των αρχαίων Ελλήνων.
Του Φόρη Πεταλίδη
Περιοδικό «Δημότης» του Δήμου Σταυρούπολης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου