Εξοχότατοι,
Αρκετά Υπομνήματα
υπεβλήθησαν εις την Συνδιάσκεψιν
της Ειρήνης επί του ζητήματος του Πόντου. Εν τούτοις, επιτρέψατε μοι, να προσθέσω και το επόμενον,
όπερ βασίζεται επί αδιαμφισβητήτων γεγονότων και εγγράφων, άτινα δύνανται να
διαφωτίσωσι την
κρίσιν εκείνων, των οποίων θα είναι καθήκον να λάβωσι σοβαράς αποφάσεις, αφορώσας την
αποκατάτασιν της παγκοσμίου ειρήνης.
Το Σααλναμέ, ήτοι η
επίσημος στατιστική του έτους 1908, εις το Βιλαέτιον Τραπεζούντος ανεβίβαζε τον
ελληνικόν πληθυσμόν εις 500.000 μόνο εις αυτό το Βιλαέτιον.
Τω 1912, η
φιλελευθερία Κυβέρνησις του Κιαμήλ - πασά, κατόπιν επισήμου συμφωνίας μετά των Πατριαρχείων, έδωκεν επτά
Βουλευτικάς έδρας εις τους Ελληνας του Πόντου, εξ ων τρεις εις την περιφέρειαν
Τραπεζούντος, δύο εις την της Σαμψούντος και ανά μίαν εις τας περιφερείας Καρρά
- Χισάρ και Σινώπης.
Ούτω, η Κυβέρνησις
του Κιαμίλ - πασά επισήμως ανεγνώρισεν ότι υπήρχον 700.000 Ελληνες εν Πόντω, δεδομένου
ότι, κατά τους Τουρκικούς εκλογικούς νόμους, επί 100.000 κατοίκων εξελέγετο εις
βουλευτής της Τουρκικής Βουλής. Προσέτι, και αυτή η Κυβέρνησις των
Νεοτούρκων, ηναγκάσθη να παραχώρηση τέσσαρας βουλευτικάς έδρας εις τους Ελληνας του Πόντου
- δύο εις την Τραπεζούντα και ανά μίαν εν Καρρά - Χισάρ και Σαμψούντι -
αναγνωρίζουσα, εκούσα άκουσα, την αριθμητικήν σπουδαιότητα των Ποντίων.
Βασιζόμενοι επί των
διαφόρων τούτων δεδομένων, δυνάμεθα να υπολογίσωμεν τους Ελληνας του Ευξείνου Πόντου εις 600.000
κατά τους μετριωτέρους υπολογισμούς. Ο αριθμός ούτος πλησιάζει πολύ τας
στατιστικάς του
Οικουμενικού Πατριαρχείου, αίτινες βασίζονται επί του αριθμού των μαθητών των
Σχολείων και παρουσιάζουσι 550.000 Έλληνας εις την περιφέρειαν του Πόντου,
εξαιρουμένης της Σινώπης και του Λαζιστάν.
Ως εκ τούτου, ο
Ελληνικός πληθυσμός του Πόντου, ανέρχεται εις 850.000 εκ των οποίων 250.000
ευρίσκονται νυν εν τη Νοτίω Ρωσία και τω Καυκάσω.
Ο μουσουλμανικός
πληθυσμός της ιδίας περιφερείας υπολογίζεται εις 1.068.000, εκ των οποίων,
232.000 κατοικούσιν
εις την Επαρχίαν του Λαζιστάν, ως εκ τούτου, εις την περιφέρειαν του Πόντου,
μένουσι 836.000 μουσουλμάνοι.
Εν άλλαις λέξεσι,
το ελληνικόν και το μουσουλμανικόν στοιχείον είναι περίπου ισάριθμα.
Οι Μουσουλμάνοι του
Πόντου ανήκουσιν εις διαφόρους φυλάς. Εκ του ολικού αριθμού, 340.000 περίπου
είναι γνήσιοι Τούρκοι, 200.000 είναι Σουρμενίται, 50.000 Κιρκάσιοι, 200.000
Οφίται και 50.000 Σταυριώται. Οι Σταυριώται είναι χριστιανοί, ους η τουρκική κυβέρνησις παρά τας
διαμαρτυρίας αυτών, ηνάγκασε να μείνωσι προσηρτημένοι εις τον Ισλαμισμόν.
Οι Οφίται και οι
Τονγιαλήδες ουδέποτε ελησμόνησαν την ελληνικήν καταγωγήν των. Οι Οφίται εξισλαμίσθησαν προ 180 ετών.
Διατηρούσιν εισέτι χριστιανικά τινά ήθη. Φυλάττουσι τα Ευαγγέλια, ως πολύτιμα
κειμήλια, αι δε σύζυγοι των δεν γνωρίζουσιν καμμίαν άλλην γλώσσαν πλην της ελληνικής.
Κατά το διάστημα
της Ρωσικής κατοχής, εζήτησαν δι' Επιτροπής να επιτραπή αυτοίς να επιστρέψωσιν εις
τας αγκάλας της Ορθοδόξου Εκκλησίας, αλλά δεν εθεωρήθη φρόνιμον να γίνη δεκτή η
αίτησίς των, διότι ηδύνατο τούτο να θεωρηθή ως προσηλυτισμός, επειδή, τη
αιτήσει αυτών, είχον αναλάβει εγώ την προστασίαν αυτών.
Προς τους
πληθυσμούς τούτους, υπάρχουσιν εν Πόντω 78.000 Αρμένιοι, εξ ων 50.000 εν τω
Βιλαετίω Τραπεζούντος, οι δε λοιποί εν τοις Σαντσακίοις Καρρά - Χισάρ και
Αμασείας - του Βιλαετίου Σεβαστείας.
Ο ελληνικός χαρακτήρ του Πόντου ανεγνωρίσθη επισήμως, κατά τον πόλεμον, τόσον υπό των Τούρκων και των
Ρώσων, όσον και υπό των Συμμάχων Δυνάμεων. Τα έγγραφα, τα αποτελούντα παραρτήματα
του Υπομνήματος τούτου, αποδεικνύουσι τούτο τρανότατα.
Και κατά το
διάστημα της ρωσικής κατοχής, και κατά τας περιόδους, καθ' ας η χώρα έμεινεν
άνευ στρατού κατοχής, οι διάφοροι πληθυσμοί, ανεξαιρέτως, ουδέποτε έπαυσαν
αναγνωρίζοντες εμέ, και τους συνεργάτας μου, ως τας νομίμους καθεστηκυίας αρχάς
της περιφερείας και δεικνύοντες προς ημάς την πλέον απόλυτον εμπιστοσύνην.
Οι Έλληνες του
Πόντου απέδειξαν εαυτούς αξίους εμπιστοσύνης. Εφάνησαν άξιοι να εξασφαλίζωσι
την ζωήν και την περιουσίαν όλων των κατοίκων, χριστιανών τε και Μουσουλμάνων.
Παρ' όλας τας διαφοράς της θρησκείας και τας εξαιρετικάς δυσκολίας της
περιστάσεως, ουδέποτε συνέβησαν ανησυχίαι και αδικήματα. Η επιστολή, ην έλαβον παρά του Βεχήπ - πασά, Διοικητού του Γ
Στρατιωτικού Σώματος, μαρτυρεί περί τούτου.
Τα γεγονότα ταύτα
αποδεικνύουσι:
- Ότι ο Ελληνικός πληθυσμός του Πόντου, μετά
την επιστροφήν των Προσφύγων εκ του Καυκάσου και της Ν. Ρωσίας, θα είναι τόσος,
όσος και ο Μουσουλμανικός πληθυσμός.
- Ότι μέγα μέρος του Μουσουλμανικού πληθυσμού
είναι Ελληνες την καταγωγήν, οίτινες ουδέποτε ελησμόνησαν, ούτε την καταγωγήν
των, ούτε την ελληνικήν γλώσσαν, ην εξακολουθούσι να ομιλώσι.
Υπό τοιαύτας
συνθήκας, ορθόν είναι και δίκαιον όπως η χώρα του Πόντου αποτελέση αυτόνομον
ελληνικόν κράτος, συμφώνως προς την ακλόνητον επιθυμίαν του Ελληνισμού, όστις είναι αποφασισμένος
να μη υπομένη πλέον ξένην κυριαρχίαν.
Η μεγάλη γειτνίασις προς το μέλλον Αρμενικόν
Κράτος και αι εμπορικοί σχέσεις και τα κοινά δεινά των δύο λαών σχηματίζουσι
μεταξύ αυτών δεσμούς τους οποίους ευχαρίστως θα συνεχίζωμεν.
Δια τους άνω λόγους
είμεθα έτοιμοι να δεχθώμεν προθύμως τον σχηματισμόν δεσμών στενής συνεργασίας
μεταξύ των δύο κρατών, υπό τον ρητόν όμως άρον ότι έκαστον αυτόνομον κράτος θα
έχει απόλυτον ανεξαρτησίαν.
Ευχαριστών υμάς εκ των προτέρων, προσφέρω
εις τας υμ. Εξοχότητας την διαβεβαίωσιν της εξόχου προς υμάς υπολήψεως.
Παρίσιοι 2 Μαΐου 1919
Χρύσανθος Μητροπολίτης Τραπεζούντος
Αντιπρόσωπος των Αλυτρώτων Ελλήνων
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου