Ο Πόντιος ήρωας της κατοχής ΚΩΣΤΑΣ ΚΟΥΚΙΔΗΣ

 Στις αρχές της γερμανικής Κατοχής, στην Ελλάδα, το 1941, δύο γεγονότα που συνέβησαν στην Ακρόπολη, σκόρπισαν ρίγη εθνικής υπερη­φάνειας στους Έλληνες, ενώ έγιναν αντικείμενο διεθνούς θαυμασμού από όσους μάχονταν κατά των Γερμανών και των συμμάχων τους.

Το πρώτο είναι η πτώση από την Ακρόπολη, στις 27 Απριλίου 1941, του Κωνσταντίνου Κουκίδη, που, εκτελώντας χρέη φρουρού της ελλη­νικής σημαίας, αρνήθηκε να την υποστείλει και να αναρτήσει στην θέση της τη γερμανική με την σβάστικα. Ο Κώστας Κουκίδης τυλίχτηκε με την ελληνική ση­μαία και πήδησε από τον βράχο στο κενό, βρίσκοντας τραγικό θάνατο.

Το δεύτερο αφορά την υποστολή της γερ­μανικής σημαίας από την Ακρόπολη, έναν περίπου μήνα αργό­τερα, στις 30 Μαΐου 1941, από τον Μανώλη Γλέζο και τον Από­στολο Σάντα.

Σχετικά με την περίπτωση του Κων­σταντίνου Κουκίδη, υπάρχουν 2-3 εκδο­χές. Η πιο δια­δεδομένη είναι ότι ήταν εύζωνος, φρουρός στην Ακρόπολη, στις 27 Απριλίου 1941, την πρώτη ημέρα της παρουσίας των Γερμανών στην Αθήνα. Το γερ­μανικό απόσπα­σμα, που ανέβηκε στην Ακρόπολη για να υψώσει τη γερμανική σημαία, ζήτησε από τον Κουκίδη να υποστείλει την ελληνική.

Λένε ότι τότε ο Κου­κίδης βουβός και βουρκωμένος, κατέβασε την ελληνική σημαία, τύλιξε το κορμί του με αυτήν και πήδησε από την Ακρόπολη.

 Άλλοι λένε ότι ο Κουκίδης αρνήθηκε να υποστείλει την ελληνική σημαία και το χρέος αυτό ανέλαβε ένας Γερ­μανός στρατιώτης, ο οποίος αφού υπέστειλε την ελληνική σημαία, την οποία πήρε ο Κουκίδης και έπεσε στο κενό.

Οι έρευνες που έχουν γίνει έκτοτε, δεν κατάφεραν να ανακαλύψουν κανέναν στρατιώτη ή εύζωνο στα στρατιωτικά αρχεία, με το όνομα Κωνσταντίνος Κουκίδης, προκαλώντας εύλογα ερωτηματικά. Ως απάντηση σ' αυτή την αδυναμία έρχεται μια άλλη εκδοχή που λέει ότι ο Κουκίδης δεν ήταν στρατιώτης και δεν βρισκόταν μ' αυτή την ιδιότητα στην Ακρόπολη (κάτι τέτοιο δεν προβλέπονταν ούτως ή άλλως όμως, καθώς είχε ήδη συναφθεί συνθήκη ανακωχής-παράδοσης με την Γερμανία). 
Ο Κωνσταντίνος Κουκίδης, σύμφωνα με τον συγγραφέα Ιωάννη Γιαννόπουλο (βιβλίο «Μυστική Ακρόπολη»), «Είναι μόλις 17 χρονών και μέλος της Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας (ΕΟΝ). Μόλις χθες (σ.σ: 26 Απριλίου 1941), η τοπική επιτροπή της Νεολαίας του Θησείου απεφάσισε όπως τα νεαρά της μέλη εκτελούν τα καθήκοντα του φρουρού της σημαίας μέχρις ότου το κατοχικό κράτος θα απεφάσιζε -με την συνεργασία των κατοχικών δυνάμεων- το τι θα έμελλε να γίνει».
Πάντως, αργότερα ο Γερμανός στρατηγός φον Στούμε έδωσε διαταγή και στις 3 το μεσημέρι της ίδιας μέρας, της πρώτης μέρας της Κατοχής, υψώθηκε στην Ακρόπολη και το Δημαρχείο και η ελληνική σημαία, δίπλα από τη γερμανική. Σύμφωνα με μια εκδοχή, οι προαναφερθέντες Γερμανοί αξιωματικοί, Γιάκομπι και Έλσνιτς, αναγνωρίζοντας το ηρωικό της πράξεως του Κουκίδη, ζήτησαν άδεια και την έλαβαν από την γερμανική διοίκηση (Βέρμαχτ) να αναρτείται και η ελληνική σημαία στην Ακρόπολη, όπως κι έγινε.
 Αυτή η εκδοχή όμως δεν φαίνεται να συμφωνεί με το γεγονός (που εμμέσως πάντως, επιβεβαιώνει το συμβάν) ότι γερμανική στρατιωτική διοίκηση Αθηνών υποχρέωσε την προδοτική κυβέρνηση Τσολάκογλου να δημοσιεύσει στον Τύπο ανακοίνωση, σύμφωνα με την οποία ο φρουρός της σημαίας μας, υπέστη έμφραγμα από την συγκίνηση όταν του ζητήθηκε να την παραδώσει.

 Κάποια άλλα στοιχεία που συνηγορούν υπέρ της ηρωικής πράξης του Κουκίδη, είναι τα εξής: 
1. Η δήλωση του επικεφαλής της Διεύθυνσης Ιστορίας Στρα­τού ότι τα ιστορικά αρχεία λένε ότι «ο φρουρός στρατιώτης τής σημαίας ηυτοκτόνησεν περιβληθείς ταύτην».

2. Ο τότε αρχιεπίσκοπος Χρύσανθος, στα απομνημονεύματα του, αναφέρει ότι: «Ο Έλλην φρουρός της ελληνικής σημαίας επί της Ακροπόλεως, μη θελήσας να παραστή μάρτυς τού θλιβερού θεάματος της αναρτήσεως της εχθρικής σημαίας, ώρμησεν εκ τής Ακροπόλεως κρημνισθείς και εφονεύθη. Εκάθησα στό γραφείον μου περίλυπος μέχρι θανάτου και δακρύων...».

3. Η εφημερίδα Daily Mail αναφέρει στις 9 Ιουνίου 1941, σε δημοσίευμα με τίτλο «Α Greek carries his flag to the death» (Ένας Έλληνας φέρει την σημαία του έως τον θάνατο) γράφει: «Ο Κώστας Κουκίδης, Έλληνας στρατιώτης, ο οποίος φρουρούσε το εθνικό σύμβολο των Ελλήνων πάνω στην Ακρόπολη, τυλιγμένος με την γαλανόλευκη, εφόρμησε στο κενό και αυτοκτόνησε (27/4/1941)».

4. Ο Νικόλας Χάμοντ (Nicolas Hammond), καθηγητής τού πανεπιστημίου του Κέμπριτζ, αξιωματικός ειδικών επιχειρήσεων Καΐρου στην Ελλάδα κατά την Κατοχή, γράφει: «Την 27ην Απριλίου 1941, λίγο προτού χαράξει, όλα ήσαν κλειστά. Τότε έμαθα ότι οι Γερμανοί διέταξαν τον φρουρό τής Ακρόπολης να κατεβάσει το ελληνικό σύμβολο. Πράγματι, εκείνος την υπέστειλε. Τυλίχθηκε με αυτήν και αυτοκτόνησε, πέφτοντας από τον βράχο...».

5. Μια αναφορά του λογοτέχνη Μενέλαου Λουντέμη στο διήγημά του «Τα άλογα του Κουπύλ», που γράφτηκε τον Οκτώβριο του 1944: «.. .την κατέβασε, τυλίχθηκε μέσα κι έπεσε χωρίς ηρωισμούς απ' το βράχο».

6. Στο λεύκωμα «Έπεσαν για τη ζωή», του ΚΚΕ: «Τη στιγμή που άλλοι έδιναν γην και ύδωρ στους χιτλερικούς, ο Έλληνας στρατιώτης, πιστός στα πατριωτικά ιδανικά, προτίμησε να αυτοκτονήσει, τυλιγμένος με τη γαλανόλευκη, πέφτοντας από τον ιερό βράχο της Ακρόπολης, παρά ν' ανεβάσει στον ιστό τη σβάστικα».

7. Σύμφωνα με την ιστορική έρευνα του Κώστα Γ. Κωστόπουλου: «Ο Ήρωας Στρατιώτης, χτυπώντας πάνω στα βράχια, στην διαδρομή τής πτώσεώς του στον γκρεμό από τον βράχο τής Ακροπόλεως, όταν τελικά κατατρακυλώντας, έπεσε στην οδό Θρασύλλου στην Πλάκα, είχε πολτοποιηθεί και η στολή του ήταν καταξεσκισμένη. Όταν τον περιμάζεψαν δύο-τρεις κάτοικοι της Πλάκας, δεν βρήκαν τίποτε επάνω του εκτός από ένα τσαλακωμένο ταχυδρομικό δελτάριο στο οποίο έγραφε πολύ κακογραμμένα το όνομα τού παραλήπτη: ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΟΥΚΙΔΗΣ. Αυτά τα στοιχεία είχαν καταθέσει δύο γέροντες (επιζώντες ακόμη) σχετικά με το ανωτέρω περιστατικό».

 Γεώργιος Τσαλουχίδης

Πτέραρχου ε.α.
 Αθήνα