Κερασούντα

Κερασούντα

(Κάτοικοι 22.000: Τούρκοι 12.000, Έλληνες 10.000, προ της ανταλλαγής).

Είναι έδρα Καζά. Βρίσκεται δυτικά της Τραπεζούντας, πάνω σε μικρή βραχώδη χερσόνη­σο, με θαυμάσια θέα προς τη θάλασσα. Ιδιαίτερα μαγευτική είναι η θέα από την ακρόπολη, που είναι ψηλά, πάνω από την πόλη και που, κατά την αρχαιότητα, περιβαλλόταν με τεί­χη, υπολείμματα του οποίου σώζονταν μέχρι την ανταλλαγή.

Η Κερασούντα χτίστηκε το 630 π.Χ. από Μιλήσιους της Σινώπης, και οφείλει το όνομά της στην άφθονη παραγωγή κερασιών της περιοχής. Εξάλλου από την Κερασούντα πήρε φυτό κερασιάς ο Λούκουλλος και το μεταφύτεψε στη Ρώμη το 73 π.Χ.

Πλούσια είναι η αρχαία ιστορία της πόλης, η θέση της οποίας ήταν στην κοιλάδα του Κερασούν - Δαρέ. Πρώτα - πρώτα, στο λιμάνι και πολύ κοντά στις ακτές υψώνεται το νησάκι Αρητιάς ή νησί του Άρη, όπου κατά τη μυθολογία οι βασίλισσες των Αμαζόνων Οτρήρη και Αντιόπη είχαν αφιερώσει ναό προς τιμήν του Άρη.

Έπειτα από τον Ξενοφώντα πληροφορούμαστε ότι εδώ σ' αυτή την πόλη αναπαύθηκαν οι μύριοι.

Πλούσια, όμως, είναι και η βυζαντινή χριστιανική της παράδοση. Η πόλη περιβαλλόταν από περιώνυμα μοναστήρια: του Αγίου Γεωργίου (πάνω σε βράχο, κοντά στην παραλία) και ενός άλλου (λίγο εσωτερικότερα), που ερείπια του σώζονταν το 1922. Στο μοναστήρι αυτό, κατά την παράδοση είχαν μονάσει οι Πατέρες της Εκκλησίας, Άγιος Βασίλειος και Ά­γιος Γρηγόριος. Εξάλλου, κατάλοιπα βυζαντινού τείχους, με πύργο και ερείπια μικρού χρι­στιανικού ναού σώζονταν και στην Αρητιάδα.

Δεν είχε μόνο πλούσια ιστορία η Κερασούντα. Είχε και αξιόλογη οικονομική ανάπτυξη. Από το λιμάνι της διεξάγονταν ζωηρό εμπόριο προς το εσωτερικό, με το οποίο την συνέδεε μια μόνο οδός που έφτανε μέχρι το Καρά Χισάρ της Σεβάστειας.

Κερασούντα

Έπειτα, στις παραλίες της αλιεύονταν όλα τα είδη των ψαριών. Ακόμη για την εκμετάλλευση της άφθονης ξυλείας που παρήγε η περιοχή, Λειτουργούσαν προ της ανταλλαγής δύο ατμοκίνητα πριονιστήρια. Τέλος παράγονταν και άφθονα γεωργοκτηνοτροφικά προϊό­ντα.

Εκκλησιαστικά, η περιοχή Κερασούντος υπαγόταν στη Μητρόπολη Χαλδίας που έφερε το επίσημο όνομα "Χαλδίας και Κερασούντος". Σπουδαιότερα ελληνικά χωριά, από τα 95 της περιοχής: Κους καγιά, Τζαλ, Κεϊρέζ, Πάτλαμα, Τιβάν, Αγιούκιοϊ, Τζαγήλ, Κάραλα, Γιάμουρτζα, Κοτύλια, Αλμάκια, Κίρκχαρμαν.

Η Κερασούντα είχε και φιλαρμονική ορχήστρα.

Μνημεία που σώζονται μέχρι και σήμερα στην Κερασούντα:

-   Ο Μητροπολιτικός ναός του Αγ. Νικολάου, προστάτη των Κερασούντων ναυτικών.

-   Το τετραώροφο Ημιγυμνάσιο αρρένων, ένα από τα εφτά ελληνικά σχολεία της πόλης.

-   Το Παρθεναγωγείο

-   Ο ναός της Μεταμορφώσεως με το καμπαναριό του.

-   Το μνημείο του Γιώργη Κωνσταντινίδη, που αντικαταστάθηκε από το μνημείο του Τοπάλ Οσμάν.

Ευστάθιος Πελαγίδης

 Καθηγητής  Ιστορίας Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης