Στο θέατρο, «Από του Νείλου μέχρι του Δουνάβεως» είναι αφιερωμένη η ομότιτλη μελέτη του Θόδωρου Χατζηπανταζή, που εξέδωσαν, στο πλαίσιο των φροντισμένων εκδόσεών τους, οι Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης το 2002.
Στον τόμο Α2, μεταξύ των άλλων, γίνεται αναφορά σε θεατρικές παραστάσεις που δόθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, κατά τη διάρκεια των ετών 1872 - 1873, από θιάσους, προερχόμενους από την Αθήνα και συμπληρωμένους, μερικές φορές, από Κωνσταντινουπολίτες ηθοποιούς.
Το φθινόπωρο του 1872, συγκεκριμένα, έδωσε παραστάσεις στο «Γαλλικό Θέατρο» του Πέραν, το λεγόμενο «Κρυστάλλινον Παλάτιον», και στη Λέσχη «Μνηυμοσύνη», στο Φανάρι, ο θίασος «Μένανδρος» των Παντελή Σούτσα και Διονύσιου Ταβουλάρη.
Τον θίασο αυτόν, οι Κωνσταντινουπολίτες δημοσιογράφοι τον θεωρούσαν ως τον αξιότερο ελληνικό, γιαυτό και τον προέβαλαν από τις εφημερίδες τους, με αποτέλεσμα να ξυπνήσει το ενδιαφέρον του θεατρόφιλου κοινού, το οποίο αδιαφόρησε την άνοιξη και το καλοκαίρι του ίδιου έτους για τις παραστάσεις μικρών θεατρικών συγκροτημάτων - ανάμεσα στα οποία ήταν και ο θίασος του Δημοσθένη Αλεξιαδη — στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης.
Στον θίασο «Μένανδρος» συμμετείχαν γνωστοί πρωταγωνιστές, άνδρες και γυναίκες, όπως οι δύο θιασάρχες και οι γυναίκες τους, η Σοφία Ταβουλάρη και η Πολυξένη Σούτσα, ο Μιχαήλ Αρνιωτάκης, ο Αθανάσιος Σίσυφος, ο Αντώνιος Τασόγλου — που έπαιξε για πρώτη φορά στην Κωνσταντινούπολη — ο Σπυρίδων Ταβουλάρης, ο Πέτρος Λαζαρίδης, η Ελένη Αρνιωτάκη, ο Δημοσθένης Νέρης και η ωραία Σοφία Νέρη κ. ά.
Η πρώτη παράσταση δόθηκε στις 21 Οκτωβρίου 1872, με το έργο του Σπυρίδωνα Βασιλειάδη «Γαλάτεια».
Οι παραστάσεις συνεχίστηκαν μέχρι τις 16 Φεβρουαρίου 1873, με τα έργα «Οθέλλος» και «Άμλετ» του Σαίξπηρ, «Ταρτούφος», «Εξηνταβελόνης» και «Αγαθόπουλος» του Μολιέρου, «Η νύμφη της Μεσσήνης», «Οι λησταί» και «Ραδιουργία και έρως» του Σίλλερ, «Λουκρητία Βοργία» του Ουγκό, «Κλαβίγιος» του Γκαίτε, «Ορέστης» του Αλφιέρι, «Λεωνίδας και θερμοπύλαι» του Πισά, «Ερωτευμένοι» του Γκολντόνι, (Αιμιλία Γκαλόττι» του Λέσσινγκ — σε μετάφραση Κωνσταντινουπολίτη, του οποίου το όνομα δεν αναφέρεται — και «Φραγκίσκη εξ Αριμινίου» (η γνωστή Φραντζέσκα Ντα Ρίμινι) του Σύλβιο Πέλλικο.
Από το ελληυνικό δραματολόγιο παρουσιάστηκαν η «Μερόπη» και η «Μαρία Δοξαπατρή» του Βερναρδάκη, η «Βαβυλωνία» του Βυζάντιου, η «Ανεψιά του θείου της» του Ζάνου και τα προσαρμοσμένα για τη σκηνή ποιητικά έργα «Χίος δούλη» του Θ. Ορφανίδη και «Αρματωλοί και κλέπται» του Γ. Ζαλοκώστα.
Παραστάσεις δίνονταν Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή, κυρίως, στο «Γαλλικό Θέατρο» του Πέραν και τα Σαββατοκύριακα στη Λέσχη «Μνημοσύνη», υπό την αιγίδα του Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως, στον οποίο — να σημειωθεί — εκτός από τους Θρακιώτες, ήταν δυναμικά μέλη και αρκετοί Πόντιοι. Αρκετές από τις παραστάσεις δίνονταν για φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Οι σύγχρονοι Έλληνες, οι μπουχτισμένοι από τις νερόβραστες σειρές της τηλεόρασης, μπορεί να μην καταλαβαίνουν τη σημασία των θεατρικών παραστάσεων εκείνης της μακρινής εποχής για τους ανθρώπους, που έβλεπαν στο θέατρο την καλύτερη ψυχαγωγία.
Οι θεατρικές παραστάσεις αποτελούσαν μεγάλο γεγονός, ιδιαίτερα για τις επαρχιακές πόλεις, μέχρι και τη δεκαετία του 1960 Όταν, μάλιστα, επρόκειτο για ποντιακές θεατρικές παραστάσεις, το γεγονός έπαιρνε πανηγυρικό χαρακτήρα.
Καίτη Μελή -Παπαπαναγιώτου
Δημοσιογράφος
Στον τόμο Α2, μεταξύ των άλλων, γίνεται αναφορά σε θεατρικές παραστάσεις που δόθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, κατά τη διάρκεια των ετών 1872 - 1873, από θιάσους, προερχόμενους από την Αθήνα και συμπληρωμένους, μερικές φορές, από Κωνσταντινουπολίτες ηθοποιούς.
Το φθινόπωρο του 1872, συγκεκριμένα, έδωσε παραστάσεις στο «Γαλλικό Θέατρο» του Πέραν, το λεγόμενο «Κρυστάλλινον Παλάτιον», και στη Λέσχη «Μνηυμοσύνη», στο Φανάρι, ο θίασος «Μένανδρος» των Παντελή Σούτσα και Διονύσιου Ταβουλάρη.
Τον θίασο αυτόν, οι Κωνσταντινουπολίτες δημοσιογράφοι τον θεωρούσαν ως τον αξιότερο ελληνικό, γιαυτό και τον προέβαλαν από τις εφημερίδες τους, με αποτέλεσμα να ξυπνήσει το ενδιαφέρον του θεατρόφιλου κοινού, το οποίο αδιαφόρησε την άνοιξη και το καλοκαίρι του ίδιου έτους για τις παραστάσεις μικρών θεατρικών συγκροτημάτων - ανάμεσα στα οποία ήταν και ο θίασος του Δημοσθένη Αλεξιαδη — στα περίχωρα της Κωνσταντινούπολης.
 |
| Παιδική παράσταση |
Η πρώτη παράσταση δόθηκε στις 21 Οκτωβρίου 1872, με το έργο του Σπυρίδωνα Βασιλειάδη «Γαλάτεια».
Οι παραστάσεις συνεχίστηκαν μέχρι τις 16 Φεβρουαρίου 1873, με τα έργα «Οθέλλος» και «Άμλετ» του Σαίξπηρ, «Ταρτούφος», «Εξηνταβελόνης» και «Αγαθόπουλος» του Μολιέρου, «Η νύμφη της Μεσσήνης», «Οι λησταί» και «Ραδιουργία και έρως» του Σίλλερ, «Λουκρητία Βοργία» του Ουγκό, «Κλαβίγιος» του Γκαίτε, «Ορέστης» του Αλφιέρι, «Λεωνίδας και θερμοπύλαι» του Πισά, «Ερωτευμένοι» του Γκολντόνι, (Αιμιλία Γκαλόττι» του Λέσσινγκ — σε μετάφραση Κωνσταντινουπολίτη, του οποίου το όνομα δεν αναφέρεται — και «Φραγκίσκη εξ Αριμινίου» (η γνωστή Φραντζέσκα Ντα Ρίμινι) του Σύλβιο Πέλλικο.
Από το ελληυνικό δραματολόγιο παρουσιάστηκαν η «Μερόπη» και η «Μαρία Δοξαπατρή» του Βερναρδάκη, η «Βαβυλωνία» του Βυζάντιου, η «Ανεψιά του θείου της» του Ζάνου και τα προσαρμοσμένα για τη σκηνή ποιητικά έργα «Χίος δούλη» του Θ. Ορφανίδη και «Αρματωλοί και κλέπται» του Γ. Ζαλοκώστα.
Παραστάσεις δίνονταν Δευτέρα, Τετάρτη και Παρασκευή, κυρίως, στο «Γαλλικό Θέατρο» του Πέραν και τα Σαββατοκύριακα στη Λέσχη «Μνημοσύνη», υπό την αιγίδα του Φιλολογικού Συλλόγου Κωνσταντινουπόλεως, στον οποίο — να σημειωθεί — εκτός από τους Θρακιώτες, ήταν δυναμικά μέλη και αρκετοί Πόντιοι. Αρκετές από τις παραστάσεις δίνονταν για φιλανθρωπικούς σκοπούς.
Οι σύγχρονοι Έλληνες, οι μπουχτισμένοι από τις νερόβραστες σειρές της τηλεόρασης, μπορεί να μην καταλαβαίνουν τη σημασία των θεατρικών παραστάσεων εκείνης της μακρινής εποχής για τους ανθρώπους, που έβλεπαν στο θέατρο την καλύτερη ψυχαγωγία.
Οι θεατρικές παραστάσεις αποτελούσαν μεγάλο γεγονός, ιδιαίτερα για τις επαρχιακές πόλεις, μέχρι και τη δεκαετία του 1960 Όταν, μάλιστα, επρόκειτο για ποντιακές θεατρικές παραστάσεις, το γεγονός έπαιρνε πανηγυρικό χαρακτήρα.
Καίτη Μελή -Παπαπαναγιώτου
Δημοσιογράφος
Πολύ αξιόλογο το άρθρο σας και φωτίζει αρκετά τη δράση του θεατρικού θιάσου Δ. Ταβουλάρη στη δική μου έρευνα για τις πραστάσεις που έδωσε στη Σύρο. Αναζητώ γωτογραφίες από τις παραστάσεις αυτές, ιδιαίτερα σε έργα του Μολιέρου. etheatro@gmail.com
ΑπάντησηΔιαγραφή