ΠΡΙΓΚΙΠΑΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑΣΙΑΤΙΚΗ ΕΚΣΤΡΑΤΕΙΑ. Μέρος 2ο

Οι επαναστατικοί επίτροποι (εισαγγελείς):
Ο πρώτος επαναστατικός επίτροπος συνταγματάρχης Καλογεράς, υποστήριξε στην αγόρευσή του τα εξής:
«Έχω την πεποίθηση ότι ο αντιστράτηγος δικάζεται ως αδελφός του τέως βασιλέως. Του ανατέθηκε η διοίκηση, διότι ήταν αδελφός του βασιλέως.[…] 

Η στρατιωτική πρωτοβουλία δεν μπορεί να εκδηλώνεται όπως αρέσει στον ηγήτορα, αλλά πρέπει να μην ξεφεύγει από τον κύκλο της ενεργείας εκείνων που εξέδωσαν τη διαταγή. Η απόφαση της Στρατιάς περί προελάσεως σε τόσο κρίσιμη στιγμή είναι σπουδαιότατη και τιμά τη Στρατιά.Στον κατηγορούμενο δεν επιτρέπεται να σκεφθεί κάτι άλλο, διότι η διαταγή είναι ρητή. […]

Η ανάθεση μονάδων σε μέλη της βασιλικής οικογένειας είναι δύναμη φθοροποιός για το στράτευμα. Διότι, αν ο κατηγορούμενος δεν ήταν αδελφός του βασιλέως, η διοίκηση της Στρατιάς θα επέμενε στην εκτέλεση της διαταγής. Δεν επέμενε διότι φοβόταν κλονισμό του γοήτρου της Δυναστείας. Το αδίκημα προβλέπεται από το άρθρο 207 της Στρατιωτικής Ποινικής Νομοθεσίας και δεν επιτρέπεται αμφιβολία ότι το αδίκημα έγινε.

 Εκπληρώνοντας πράξη συνειδήσεως, σας δηλώνω ότι ο κατηγορούμενος δεν υπέχει πλήρη την ευθύνη του εν λόγω άρθρου, διότι, όπως δέχθηκε, η ιδιότητα του ως βασιλόπαιδος και οι συνθήκες υπό τις οποίες διατελούσε ως διοικητής του Β' Σώματος είναι γεγονότα τέτοια που πείθουν ότι ο κατηγορούμενος δεν ήταν σε θέση να εκτιμήσει τη σοβαρότητα της καταστάσεως.[…]

Ο δεύτερος επίτροπος Ν. Αβραάμ υποστήριξε στην δική του αγόρευση:
«[…]Η παράβαση της εντολής έγινε ασφαλώς. Το ζήτημα της αυτοβουλίας είναι ζήτημα που συζητήθηκε και στο εξωτερικό. Ως προς το περιεχόμενο της διαταγής δεν μπορεί να γεννηθεί αμφιβολία, ότι αυτή περιείχε όλα τα στοιχεία και για την εκτέλεση ακόμη, όπως βεβαίωσε ο μάρτυς συνταγματάρχης Σαρηγιάννης. 

Εκείνο που θα συζητήσει η υπεράσπιση είναι, αν στην αναφορά που έστειλε ο κατηγορούμενος υπάρχει άρνηση. Αυτές καθεαυτές οι φράσεις της αναφοράς απαρτίζουν τα στοιχεία της αρνήσεως. Αλλά εκτός αυτής, υπάρχει και έμπρακτη εκδήλωση της αρνήσεως, διότι αναφέρεται σ' αυτήν ότι άρχισε μετακίνηση των μεταγωγικών.

[…]Ο δόλος υπάρχει από τη στιγμή που διατυπώνεται η άρνηση, κατά τους διασημότερους συγγραφείς. Στη στάση αυτή του κατηγορουμένου κατά του αρχιστρατήγου συνέβαλε βεβαίως και η πριγκιπική του ιδιότητα. Διότι, όπως βεβαίωσε και ο αρχιστράτηγος Παπούλας, κανείς άλλος σωματάρχης δεν προέβη σε παρόμοια απείθεια. 

[…] Ζητώ την τιμωρία του πρίγκιπα. Η τιμωρία του θα χρησιμεύσει ως δίδαγμα για τους επερχόμενους και ως κύρος της αρχής της ισότητας, επί της οποίας εδράζεται η δικαιοσύνη, ώστε να ισχύσει και σε εκείνους που νόμισαν ότι, έχοντας στη φλέβα τους το γαλάζιο αίμα, έχουν και το δικαίωμα να παραβιάζουν και να περιφρονούν γενικότερα.

Η υπεράσπιση:
Ο γνωστός τότε ποινικολόγος Δ. Δαμασκηνός τόνισε στην υπεράσπισή του ότι αντί επαίνου για τη στάση του στη συγκεκριμένη περίπτωση, σύρθηκε στο εδώλιο του κατηγορουμένου. Φυσικά ζήτησε την αθώωση του.

Παραλειπόμενα
Σε τρισέλιδο τηλεγράφημά του προς το υπουργείο Εξωτερικών ο Ε. Βενιζέλος συνιστά επί λέξει τα εξής: 

«[…] δίκη πρίγκηπος Ανδρέου εάν δεν εγκαταλειφθεί πρέπει να περατωθεί εντός 48 ωρών ει δυνατόν, η δε ποινή εάν επιβληθή να μην υπερβή στρατιωτική καθαίρεσιν και ισόβιον υπερορίαν, αποφευγομένης επιμελώς πανηγυρικής καθαιρέσεως και εν γένει περιοριζομένης καθαιρέσως εις την δι’ αποφάσεως επιβολής αυτής».

Η καταδίκη
Ο πρόεδρος του δικαστηρίου στρατηγός Ν. Βλαχόπουλος, απάγγειλε την απόφαση του δικαστηρίου απόντος του κατηγορουμένου:

"Επειδή εκ της διεξαχθείσης αποδεικτικής διαδικασίας απεδείχθη ότι ο κατηγορούμενος βασιλόπαις Ανδρέας εξετέλεσε την εις αυτόν αποδιδομένην πράξιν, ήτοι... επειδή εκ πασών των περιστάσεων προκύπτει σαφώς και ανενδοιάστως ότι ο κατηγορούμενος κατά την εκτέλεσιν της πράξεως δεν είχε μεν εντελώς αποκεκλεισμένην του λογικού του την ενάργειαν εις τοιούτον όμως βαθμόν ουσιωδώς ηλαττωμένην ώστε να μη δικαιολογήται η πλήρης και τελεία των υπό του νόμου οριζομένων ποινών εφαρμογή, λόγω της τελείας απειρίας του περί την διοίκησιν ανωτέρων μονάδων και των άλλων συνθηκών υφ' ας ευρέθη.

[…] Δια ταύτα κηρύσσει παμψηφεί ένοχον τον κατήγορουμενον βασιλόπαιδα Ανδρέαν, αντιστράτηγον. Καταδικάζει αυτόν παμψηφεί εις ισόβιον υπερορίαν και έκπτωσιν του βαθμού του, επιβάλλει δε αυτώ τα έξοδα και τέλη και δια προσωπικής κρατήσεως"

Η φυγή του Ανδρέα
           Μετά από την απόφαση του δικαστηρίου ο Πάγκαλος (!) πήγε στο σπίτι του αντιστράτηγου Πάλλη, στο οποίο διέμενε ο Ανδρέας, και αφού παρέλαβε τον πρίγκιπα, την σύζυγο του και μέλη της ακολουθίας του, τους μετέφερε στο Φάληρο.

 Εκεί βρισκόταν το βρετανικό αντιτορπιλικό «Καλυψώ» επί του οποίου βρισκόταν ο Άγγλος πλοίαρχος Τ. Τάλμποτ. Το "Καλυψώ" σταμάτησε στην Κέρκυρα για να παραλάβει τα παιδιά του πρίγκιπα και στην στη συνέχεια το αγγλικό αντιτορπιλικό άφησε τους πρίγκιπες στο Πρίντιζι. Από εκεί έφθασαν σιδηροδρομικώς στο Παρίσι και τελικά ύστερα από δύο ημέρες έφυγαν για το Λονδίνο.

         Η Αγγλία που είχε διακόψει διπλωματικές σχέσεις με την Ελλάδα εξ αιτίας της δίκης των πολιτικών, με συνεχείς και έντονες πιεστικές επεμβάσεις, είχε υποσχεθεί έκτακτη οικονομική βοήθεια για την περίθαλψη των προσφύγων, σε επικείμενη θετική εξέλιξη της δίκης του Ανδρέα. (Ιστορία του Ελληνικού Έθνους τ. 20 σελ. 246).

Ο Άγγλος πλοίαρχος Τζέραλντ Τάλμποτ που είχε υπηρετήσει σαν ναυτικός ακόλουθος της βρετανικής πρεσβείας στην Αθήνα, κάνει ξανά την εμφάνισή του στην Ελλάδα, επί δικτατορίας Θ. Πάγκαλου, το 1925, όταν εμφανίζεται ως ο μεγαλοϊδιοκτήτης της περιβόητης εταιρείας Πάουερ, προκατόχου της ΔΕΗ.

Τα μετέπειτα της εξορίας
          Ανεξάρτητα από την εξέλιξη της προσωπικής του ζωής, ο Ανδρέας έζησε μόνος του στο Μόντε Κάρλο. Η επιλογή της πόλης ίσως να μην είναι τυχαία, μιας και στην ίδια πόλη έζησε και ένα άλλο πρόσωπο που συνδέθηκε με την Μικρασιατική Καταστροφή και μάλιστα με την καταστροφή της Σμύρνης. Ο Αριστείδης Στεργιάδης.

Και οι δύο, άλλος πολύ άλλος λιγότερο ήταν συνταυτισμένοι με τις τραγικές ώρες του 1922. Και τους δυο, οι Άγγλοι φρόντισαν να διαφυλάξουν και να προστατεύσουν, μεταφέροντάς τους σε ασφαλές καταφύγιο μακριά από την Ελλάδα.

Κατά την διάρκεια της κατοχής, οι Γερμανοί βολιδοσκόπησαν τον Ανδρέα, ώστε να τον στέψουν βασιλέα της Ελλάδος, αλλά εκείνος δεν ανταποκρίθηκε.

Πέθανε από καρδιακό νόσημα τον Δεκέμβριο του 1944.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Π. Καρολίδη τ. 20 

 «Τα πενήντα χρόνια της ζωής μου» Πρίγκιπας Νικόλας

Περιοδικό Λαβύρινθος τ. 2 

πηγη: Ποιμενικός Αυλός