Στο ημερολόγιο των αρχαίων Αθηναίων ο Απρίλης λεγόταν Μουνυχιών, από τις καθιερωμένες γιορτές προς τιμήν της Μουνυχίας Αρτέμιδος. Η γιορτή αυτή σχετιζόταν με τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, κατά την οποία η θεά Άρτεμις, ως πανσέληνος, φώτισε τους Αθηναίους και νίκησαν τους Πέρσες το 480 π.Χ. Στη γιορτή προσφερόταν θυσία με πίτες που συμβόλιζαν την ανατολή τον Ήλιον και τη δύση της Σελήνης.
Μερικοί Πόντιοι συγχέουν τον μήνα αυτόν με τον Νοέμβρη, που λέγεται ποντιακά Αεργίτες. Η σύγχυση προέρχεται από το γεγονός ότι ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος γιορτάζεται στις 23 Απρίλη. Ο «Πόντιος» Άγιος Γεώργιος γιορτάζεται στις 3 Νοέμβρη, γιαυτό και ο Νοέμβρης στα ποντιακά λέγεται Αεργίτες, δηλαδή ο μήνας του Αγίου Γεωργίου.
Στις 23 Απρίλη γιορτάζεται η μνήμη των άθλων του Αγίου Γεωργίου και στις 3 Νοέμβρη η ανακομιδή των λειψάνων του.
Ενδεικτικός είναι ο στίχος «Αεργίτα - Νοέμβριο -στρώσον — Απριλί σκώσον». Δηλαδή τον Νοέμβρη στρώσε, γιατί μπαίνει ο χειμώνας με το κρύο, και τον Απρίλη ξεστρώσε, γιατί έρχεται το καλοκαίρι, με τις ζέστες του.
Ο Απρίλης πήρε το όνομά του από το λατινικό κύριο όνομα Απρίλιους. Οι Πόντιοι κράτησαν αυτό το όνομα σχεδόν αναλλοίωτο. Στην Τραπεζούντα, στη Χαλδεία, στα Κοτύωρα, στη Σαντά και στον Όφη έλεγαν τον μήνα Απρίλ’ - ο Απρίλτς. Στα Σούρμενα τον έλεγαν ο Απριλής.
Ο Απρίλης (Απρίλτς) στην ποντιακή παράδοση
Έρθεν Απρίλτς με το καλόν κι έγκεν τα πρασινάδας, ξενιτευ’νε οι παντρεμέν’, κλαινίζ’νε τα νυφάδας.
(Ήρθε ο Απρίλης με το καλό και έφερε τις πρασινάδες, ξενιτεύονται οι παντρεμένοι και κάνουν τις γυναίκες τους να κλαίνε).
Απρίλτς κι αν εκατεπράεσεν, απρινάρευτος 'κ' εξέβεν.
(Ο Απρίλης κι αν μαλάκωσε, δεν τέλειωσε χωρίς το κάψιμο πουρναριών, δηλαδή μέσα στον μήνα κάνει μερικές φορές κρύο).
Απρίλτς μαραίν’ τ’ αμάραντα, τα παλαλά χορτάρα
(Ο Απρίλης μαραίνει τα αμάραντα, τα παλαβά χορτάρια, δηλαδή τον Απρίλη ξαναγεννιέται η φύση)
Τ’ Απριλί’ το φούστ’ρον πολλά ακριβόν έν'
(Του Απρίλη η ομελέτα είναι πολύ ακριβή)
Πάντα Λαμπρή 'κ' έν’.
(Πάντα δεν είναι άνοιξη).
Απρίλτς έρται και περά, τ’ άλλο κλαίει τ’ άλλο γελά.
(Ο Απρίλης έρχεται και περνά, μια κλαίει και μια γελά, δηλαδή ο καιρός τον Απρίλη δεν είναι σταθερός, αλλά έχει βροχερές και αίθριες ημέρες).
Έρθεν και ο Απριλής, δύο λογιό ναμουσλής (στα Σούρμενα).
(Ήρθε και ο Απρίλης, με τις δυο μορφές του, δηλαδή κρύο και ζέστη).
Καίτη Μελή - Παπαπαναγιώτου
Δημοσιογράφος και οικονομολόγος
Μερικοί Πόντιοι συγχέουν τον μήνα αυτόν με τον Νοέμβρη, που λέγεται ποντιακά Αεργίτες. Η σύγχυση προέρχεται από το γεγονός ότι ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος γιορτάζεται στις 23 Απρίλη. Ο «Πόντιος» Άγιος Γεώργιος γιορτάζεται στις 3 Νοέμβρη, γιαυτό και ο Νοέμβρης στα ποντιακά λέγεται Αεργίτες, δηλαδή ο μήνας του Αγίου Γεωργίου.
Στις 23 Απρίλη γιορτάζεται η μνήμη των άθλων του Αγίου Γεωργίου και στις 3 Νοέμβρη η ανακομιδή των λειψάνων του.
Ενδεικτικός είναι ο στίχος «Αεργίτα - Νοέμβριο -στρώσον — Απριλί σκώσον». Δηλαδή τον Νοέμβρη στρώσε, γιατί μπαίνει ο χειμώνας με το κρύο, και τον Απρίλη ξεστρώσε, γιατί έρχεται το καλοκαίρι, με τις ζέστες του.
Ο Απρίλης πήρε το όνομά του από το λατινικό κύριο όνομα Απρίλιους. Οι Πόντιοι κράτησαν αυτό το όνομα σχεδόν αναλλοίωτο. Στην Τραπεζούντα, στη Χαλδεία, στα Κοτύωρα, στη Σαντά και στον Όφη έλεγαν τον μήνα Απρίλ’ - ο Απρίλτς. Στα Σούρμενα τον έλεγαν ο Απριλής.
Ο Απρίλης (Απρίλτς) στην ποντιακή παράδοση
Έρθεν Απρίλτς με το καλόν κι έγκεν τα πρασινάδας, ξενιτευ’νε οι παντρεμέν’, κλαινίζ’νε τα νυφάδας.
(Ήρθε ο Απρίλης με το καλό και έφερε τις πρασινάδες, ξενιτεύονται οι παντρεμένοι και κάνουν τις γυναίκες τους να κλαίνε).
Απρίλτς κι αν εκατεπράεσεν, απρινάρευτος 'κ' εξέβεν.
(Ο Απρίλης κι αν μαλάκωσε, δεν τέλειωσε χωρίς το κάψιμο πουρναριών, δηλαδή μέσα στον μήνα κάνει μερικές φορές κρύο).
Απρίλτς μαραίν’ τ’ αμάραντα, τα παλαλά χορτάρα
(Ο Απρίλης μαραίνει τα αμάραντα, τα παλαβά χορτάρια, δηλαδή τον Απρίλη ξαναγεννιέται η φύση)
Τ’ Απριλί’ το φούστ’ρον πολλά ακριβόν έν'
(Του Απρίλη η ομελέτα είναι πολύ ακριβή)
Πάντα Λαμπρή 'κ' έν’.
(Πάντα δεν είναι άνοιξη).
Απρίλτς έρται και περά, τ’ άλλο κλαίει τ’ άλλο γελά.
(Ο Απρίλης έρχεται και περνά, μια κλαίει και μια γελά, δηλαδή ο καιρός τον Απρίλη δεν είναι σταθερός, αλλά έχει βροχερές και αίθριες ημέρες).
Έρθεν και ο Απριλής, δύο λογιό ναμουσλής (στα Σούρμενα).
(Ήρθε και ο Απρίλης, με τις δυο μορφές του, δηλαδή κρύο και ζέστη).
Καίτη Μελή - Παπαπαναγιώτου
Δημοσιογράφος και οικονομολόγος
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου