Κώστας Γαβριηλίδης

 Στα χωρια βρισκεται το κεφαλι της αγελαδας για να την ταϊζουμε και στην πολη τα μασταρια της για να της αρμεγουν το γαλα. Στον αγροτη μενει η κοπρια..

Ο Κώστας Γαβριηλίδης γεννήθηκε στις 31 Δεκεμβρη 1897 στο χωριό Κάτω Τσαπίκ του Καρς. Οι γονείς του, φτωχοί αγρότες, έφεραν στον κόσμο δώδεκα παιδιά, από τα οποία επέζησε μόνον αυτός. Μεγάλωσε μέσα στη φτώχεια και τις στερήσεις. Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο χωριό του. Τις σπουδές του τις ανέλαβε ο θείος του, ο παπάς,. Το 1919 πήρε το δίπλωμα του δασκάλου της ρωσικής γλώσσας. Ένα χρόνο αργότερα διορίσθηκε δάσκαλος στο χωριό Μπελίκ Μπας του Καυκάσου.

Στα 20 του χρόνια υπηρετεί τη θητεία του στον τσαρικό στρατό. Το 1918, λόγω της επικείμενης επιστροφής των Τούρκων, χιλιάδες Έλληνες αναγκάζονται να εγκαταλείψουν την περιοχή του Καρς και να εγκατασταθούν στα χωριά της Τιφλίδας. Δύο χρόνια αργότερα, το καλοκαίρι του 1920, εγκαταλείπει τη Ρωσία και έρχεται μαζί με την οικογένειά του στην Ελλάδα για εγκατάσταση. Αφού πέρασε πρώτα από τα λοιμοκαθαρτήρια της Καλαμαριάς, μαζί με όλους τους χωριανούς του, θα εγκατασταθεί στο Κούσοβο του νομού Κιλκίς, που μετονομάσθηκε αργότερα σε Κοκκινιά.

Στο χωριό του διορίζεται πρόεδρος της κοινότητας και πρωτοστατεί στη λύση των προσφυγικών προβλημάτων: Η ζωή ήταν γεμάτη στερήσεις τα χρόνια εκείνα. Δεν υπήρχε ούτε δουλειά, ούτε ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Δεν είχαν ζώα και γεωργικά εργαλεία για να καλλιεργήσουν οι κάτοικοι τα χωράφια τους. Τα έσκαβαν στην αρχή με φτυάρια για να σπείρουν λίγα καλαμπόκια. Ήταν, ακόμη, σε έξαρση η ελονοσία και οι θάνατοι από την πείνα και την εξάντληση αυξήθηκαν.

Με την ίδρυση του Αγροτικού Κόμματος (1923) θα ενταχθεί στις γραμμές του, για να αγωνιστεί μέσα από αυτό για την επίλυση των προβλημάτων του λαού. Ο Γαβριηλίδης σ’ όλη του τη ζωή θα σταθεί μεγάλος κήρυκας για την εργατοαγροτική συμμαχία. Ήταν ο πρώτος που σκέφθηκε να δημιουργηθούν συνεταιρισμοί, διότι πίστευε πως με τη συνεταιριστική δράση θα βελτιώνονταν οι συνθήκες ζωής των προσφύγων. Οι πρώτοι συνεταιρισμοί που έγιναν στο ν. Κιλκίς ήταν της Μ. Βρύσης, του Γερακαριού, της Κοκκινιάς, της Τερπύλλου, των Αμαράντων, του Μεσιανού κ.ά.

Το έτος 1927,με προσωπικές του ενέργειες, ιδρύθηκε η Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Κιλκίς και το 1928, εκλέγεται ο Κώστας Γαβριηλίδης πρώτος πρόεδρός της. Να ειπωθεί ότι η Ένωση Γεωργικών Συνεταιρισμών Κιλκίς προσφέρθηκε και χρηματοδότησε το Νοσοκομείο Κιλκίς και πως ο Κώστας Γραβριηλίδης αξιοποίησε τον σύνδεσμο κοινοτήτων για να πληρώνει τα τροφεία και τους γιατρούς στο νοσοκομείο.

Από το 1932 μέχρι και το 1935 ο Κώστας Γαβριηλίδης, εκλέγεται βουλευτής του ΑΚΕ (Αγροτικό Κόμμα Ελλάδας) στην εκλογική περιφέρεια Θεσσαλονίκης. Με την ίδρυση του Παλλαϊκού Μετώπου, το 1936, από το ΚΚΕ και το ΑΚΕ, κατέρχεται στις δημοτικές εκλογές του Κιλκίς, ως υποψήφιος του Λ. Μετώπου και κερδίζει το δήμο Κιλκίς, ως πρώτος αιρετός Δήμαρχος.

Μετά τις δημοτικές εκλογές, τις οποίες και κέρδισε και, ενώ περίμενε να αναλάβει καθήκοντα δημάρχου, η δικτατορία του Μεταξά τον συλλαμβάνει και τον στέλνει εξορία στην Ανάφη. Όντας εξορισμένος υποβάλλεται σε εγχείρηση στομάχου στο νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» στην Αθήνα, απ’ όπου μετά την εγχείρηση δραπετεύει και ζει στην παρανομία. Στη συνέχεια ανεβαίνει στη Θεσσαλονίκη, διοργανώνει παράνομη συνδιάσκεψη στελεχών του ΑΚΕ και εκλέγεται Γενικός Γραμματέας του Κόμματος. Το Κράτος τον επικηρύσσει με σεβαστό ποσό, αλλά ο Γαβριηλίδης οικειοθελώς παραδίδεται στις 2 Μαρτίου 1938 και στέλνεται στα απομονωτήρια των φυλακών της Κέρκυρας. Το 1939 θα μεταφερθεί στις νέες φυλακές Θεσσαλονίκης, από όπου και αποφυλακίζεται. Ο τότε νομάρχης του Κιλκίς, Δρέλλιας του απαγορεύει την παραμονή του στην περιφέρεια του Κιλκίς και ο Κώστας Γαβριηλίδης αναγκάζεται να εγκατασταθεί στη Θεσσαλονίκη μαζί με την οικογένειά του.ΓΑΒΡΙΗΛΙΔΗΣ

Θα συλληφθεί ξανά στις 2 Ιουλίου το 1941 και θα φυλακιστεί στις φυλακές των Τρικάλων και της Λάρισας. Στις 12/9/1943 ανεβαίνει στην Ελεύθερη Ελλάδα και παίρνει μέρος στην Κεντρική Επιτροπή του ΕΑΜ, ως γενικός γραμματέας του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδας. Και στην κυβέρνηση της ΠΕΑΕΑ, με έδρα τις Κορυσχάδες της Ευρυτανίας, ορίζεται υπουργός Γεωργίας.

Μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Βάρκιζας, 12-2-1945, ο Γαβριηλίδης θα επιστρέψει με την Κ.Ε. του ΕΑΜ στην Αθήνα. Στις 26 Ιουνίου 1947 πεθαίνει η γυναίκα του. Σε λίγες ημέρες ξανασυλλαμβάνεται, εξορίζεται και ζει την τελευταία του Οδύσσεια: Ικαρία, Μακρόνησος, Αϊ-Στράτης. Παρότι η υγεία του βρίσκεται σε κρίσιμη κατάσταση, η κυβέρνηση εξακολουθεί να τον κρατά εξόριστο. Ζει το όργιο και τα βασανιστήρια της Μακρονήσου. Το 1949 με το φορείο τον μεταφέρουν στο στρατιωτικό νοσοκομείο της Μακρονήσου. Με το σχηματισμό της Κυβέρνησης Πλαστήρα, το 1950, οδηγείται από το στρατιωτικό νοσοκομείο της Μακρονήσου στο νοσοκομείο της Αγίας Όλγας στην Αθήνα. Μένει για λίγες μέρες σε κατ’ οίκον περιορισμό, συλλαμβάνεται εκ νέου, μεταφέρεται στη Μακρόνησο κι από εκεί φεύγει εξόριστος για τον Αϊ- Στράτη.

Στις εκλογές του Σεπτεμβρίου 1951 εκλέγεται πρώτος βουλευτής της Θεσσαλονίκης μαζί με άλλους έξι εξόριστους με το ψηφοδέλτιο της ΕΔΑ. Η ΕΔΑ πριμοδοτούσε τότε τα επιφανή στελέχη της, προκειμένου να απαλλαγούν ή να αποφύγουν τις διώξεις, διότι ίσχυαν οι διατάξεις του εμφυλίου και το ΚΚΕ ήταν παράνομο. Στο μεταξύ η βουλή άλλαξε το νόμο κι, ενώ ορκίστηκε βουλευτής, τον ξανάστειλαν στη φυλακή, μαζί με όλη την κοινοβουλευτική ομάδα.

Στις 20 Αυγούστου το 1952, ύστερα από αίτηση της οικογενείας του προς το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, για την κρίσιμη κατάσταση της υγείας του, μεταφέρεται στο νοσοκομείο της Λήμνου, όπου παραμένει μια εβδομάδα. Και παρά τις γνωματεύσεις των γιατρών, τον ξαναστέλνουν στον Αϊ-Στράτη. Εκεί παθαίνει εγκεφαλικό επεισόδιο. Παλεύει μόνος του χωρίς φάρμακα. Στις 27 Σεπτεμβρίου, ημέρα ίδρυσης του ΕΑΜ, ο Κώστας Γαβριηλίδης αφήνει την τελευταία του πνοή στον Αϊ-Στράτη. Και το χειρότερο; Η κυβέρνηση αρνήθηκε τη μεταφορά του με πλοίο της γραμμής. Το φέρετρο με εντολή του στρατοπεδάρχη τοποθετήθηκε στο αμπάρι ενός καϊκιού και μόνο στην κόρη του, η Νίτσα, και στο γιατρό του, Φλούτζη, επέτρεψαν να το συνοδέψουν. Η ταφή του έγινε στο Γ΄ Νεκροταφείο της Κοκκινιάς.

Ο Κώστας Γαβριηλίδης, ο εκ Καυκάσου πρόσφυγας έφυγε από τη ζωή, μαχόμενος ως την τελευταία στιγμή, ακολουθώντας την προτροπή του ποιητή: «… Γιατί οι άνθρωποι υπάρχουν απ’ τη στιγμή που βρίσκουνε μια θέση στη ζωή των άλλων. Ή ένα θάνατο για τη ζωή των άλλων».

(Πηγή: Κώστας Γαβριηλίδης, Το ημερολόγιο της Ανάφης στη δικτατορία του Μεταξά, εκδόσεις ΕΝΤΟΣ).