Το κλέψιμον τη Φαΐ

Στον Πόντο υπήρχε το έθιμο «Τη φαΐ' το κλέψιμον». Γινόταν τη νύχτα που άλεθαν οι νέοι τα κορκότα και τα πληγούρα. Μερικοί από αυτούς προσπαθούσαν να κλέψουν ένα από τα φαγητά που ετοίμαζε εκείνο το βράδυ η νοικοκυρά του σπιτιού για το τραπέζι της παρέας.

Είσοδος στην Κιβωτό Γρεβενών
(photo:Panos - Kerveros)

Στην Κιβωτό Γρεβενών, αλησμόνητο παρέμεινε το κλέψιμο της πίτας της θείας Χριστίνας.

Με το ατέλειωτο χιούμορ της, η θεία Χριστίνα ετοίμασε από νωρίς την πίτα της, την οποία θα προσέφερε στην παρέα των αλεστών, και την τακτοποίησε στην κουζίνα. Κατόπιν μέσα σε ένα παλιό ταψί ετοίμαζε μια δεύτερη πίτα, παρακολουθούμενη τώρα, συνέχεια, από τους υποψήφιους κλέφτες του φαγητού των αλεσμάτων. Τα υλικά της δεύτερης πίτας ήταν λίγο ζυμάρι και αρκετή φρέσκια κοπριά αγελάδας.

Η θεία Χριστίνα άναψε επιδεικτικά τη φωτιά σε μια άκρη της αυλής, όπου, συνήθως, ψήνονταν οι πίτες, αφού, πρώτα, τοποθετούσαν την πυροστιά, πάνω στην οποία έβαζαν το ταψί με την πίτα.

 Πάνω από την πίτα έβαζαν τη γάστρα, μια μεταλλική χοντρή λαμαρίνα, κυκλική, με καμπύλη εξωτερική επιφάνεια, ώστε να καλύπτει άνετα το ταψί. Σκέπαζαν την πίτα με τη γάστρα, πάνω στην οποία έβαζαν πολλή στάχτη και μετά αρκετά κάρβουνα.

Έτσι, η πίτα ψηνόταν πολύ καλά. Αυτό έκανε και η θεία Χριστίνα με την κοπρόπιτα, επιδεικτικά, για να τη βλέπουν οι επίδοξοι νεαροί κλέφτες.

Οι νεαροί εκτίμησαν τον χρόνο ψησίματος της πίτας και όταν θεώρησαν ότι πρέπει να είχε ψηθεί, πλησίασαν, με πανιά στα χέρια, για να μην καούν.

 Σηκώνουν τη γάστρα και αρπάζουν την κοπρόπιτα. Αφού απομακρύνθηκαν μέσα στη νύχτα, σταμάτησαν στην άκρη του χωριού και τη μοιράστηκαν σε ίσα κομμάτια. Την ώρα που έτρωγαν την πίτα, ο Λάμπης φώναξε:

 «Ξάι έμνοστον 'κ' έν! (δεν είναι καθόλου νόστιμη).

 Ο Γοργόρτς, με μια έκφραση αηδίας στο πρόσωπο του, είπε: «Άμον κοπρέαν μυρίζ' !(σαν κοπριά μυρίζει).

Και ο Θόδωρον ο γουλέας (λιχούδης): «Τ' εμόν καλόν έν'! (το δικό μου κομμάτι είναι καλό)

Όταν αναγκάστηκε ο Γιωρίκας να ανάψει τον αναπτήρα, διαπίστωσαν για τι είδους πίτα επρόκειτο.

Άρχισαν οι εμετοί, αλλά και τα γέλια.      

Έτσι, η θεία Χριστίνα έμεινε στην ιστορία των αλεσμάτων και από να γίνεται το έθιμο «το κλέψιμον τη φαΐ'».

Χρήστος Παπαδοπουλος

Εκπαιδευτικος-Συγγραφεας