"Νοητικές Ασκήσεις"

Εισαγωγή

Η άνοια είναι ένα σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από έκπτωση των νοητικών λειτουργιών, η οποία με τη σειρά της οδηγεί σε διαταραχή της καθημερινής λειτουργικότητας. Τα ελλείμματα στη μνήμη, η δυσκολία στην κατανόηση και την παραγωγή του λόγου, η διαταραχή στη συγκέντρωση, η δυσκολία στον προσανατολισμό στον χώρο και στον χρόνο δυσκολεύουν την καθημερινή ζωή τόσο των ασθενών όσο και των οικογενειών τους. Τα νοητικά ελλείμματα οδηγούν σε έλλειψη αυτοεκτίμησης, κοινωνική απόσυρση, άγχος και κατάθλιψη. Η συναισθηματική επιβάρυνση οδηγεί σε περαιτέρω έκπτωση των νοητικών λειτουργιών και επιδείνωση της καθημερινής λειτουργικότητας και έτσι τα άτομα μπαίνουν σε ένα φαύλο κύκλο νοητικής έκπτωσης και συναισθηματικής επιβάρυνσης.

Η άνοια, με πιο συχνή μορφή τη νόσο Alzheimer, αποτελεί ένα τεράστιο πρόβλημα υγείας παγκοσμίως. Ο αριθμός των ατόμων που πάσχουν από άνοια υπολογίζεται σήμερα στα 50 εκατομμύρια και αναμένεται να ξεπεράσει τα 150 έως το 2050. Στην Ελλάδα, υπάρχουν σήμερα 200.000 ασθενείς με άνοια ενώ μέχρι το 2050 αναμένεται να ξεπεράσουν τις 600.000.

Μέχρι σήμερα δεν υπάρχει οριστική θεραπεία. Φαρμακευτικές και μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις έχουν σαν στόχο την ενίσχυση των νοητικών λειτουργιών, τη διατήρηση της λειτουργικότητας και τη βελτίωση της συναισθηματικής κατάστασης. Οι μη φαρμακευτικές παρεμβάσεις είναι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για να καλύψουν τις ανάγκες των ασθενών, οι οποίες προκύπτουν ως συνέπεια της άνοιας. Η αποτελεσματικότητά τους βασίζεται στην πλαστικότητα του εγκεφάλου, στην ικανότητά του δηλαδή, να αλλάζει και να τροποποιεί τη δομή και τη λειτουργία του ως απάντηση σε περιβαλλοντικά ερεθίσματα. Τα πλεονεκτήματα των παρεμβάσεων είναι πολλά: Ενισχύουν το θεραπευτικό αποτέλεσμα των διαθέσιμων φαρμάκων, συμβάλλουν στη διαχείριση των συμπεριφορικών συμπτωμάτων, είναι ευέλικτες και προσαρμόζονται στις ανάγκες του κάθε ατόμου, είναι κατάλληλες για όλους, και δεν έχουν καμία παρενέργεια. Με λίγα λόγια, βελτιώνουν την ποιότητα ζωής του ίδιου του ασθενή και ολόκληρης της οικογένειας.

Η Alzheimer Hellas ιδρύθηκε το 1995 και διατηρεί δύο Κέντρα Ημέρας στη Θεσσαλονίκη, στα  οποία εξυπηρετούνται χιλιάδες άνθρωποι -128.000 επισκέψεις το 2018-, συμμετέχοντας σε τέτοιου είδους παρεμβάσεις. Έχουμε αποδείξει, ότι τα άτομα που συμμετείχαν στις παρεμβάσεις διατήρησαν τη νοητική και λειτουργική τους κατάσταση σταθερή για τουλάχιστον 3 χρόνια! Δυστυχώς, λόγω απόστασης ή άλλων προβλημάτων, πολύς κόσμος δεν δύναται να επισκέπτεται τα Κέντρα Ημέρας. Έτσι, δημιουργήσαμε ένα εγχειρίδιο με τρία από τα προγράμματα μας, ώστε όλοι να μπορέσουν να επωφεληθούν από την αποτελεσματικότητα αυτών των ασκήσεων.

Η συγγραφέας

 Η καθηγήτρια Μάγδα Τσολάκη διαθέτει κλινική και νοσοκομειακή πείρα 40 ετών. Από το 2010 έως σήμερα υπηρετεί ως καθηγήτρια και από το 2017 ως διευθύντρια στην Α΄ Νευρολογική Κλινική του Π.Ν ΑΧΕΠΑ του ΑΠΘ. 

Εχει παρουσιάσει περισσότερες από 531 ανακοινώσεις σε  Ελληνικά Συνέδρια, 466 ανακοινώσεις σε διεθνή συνέδρια, 285 δημοσιεύσεις σε Ελληνικά περιοδικά, και πάνω από 450 (346 στο Pubmed) δημοσιεύσεις σε διεθνή περιοδικά, με συνολικό Impact Factor=2128,4444 h-index=56. 

Για τις εργασίες αυτές υπάρχουν >18.628 αναφορές – citations. Είναι ιδρυτικό μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Alzheimer (1995) καθώς και πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Νόσου Alzheimer (2007), η οποία με τη σειρά της είναι μέλος της Alzheimer Europe και της Alzheimer Disease International, ενώ επιμελείται και της εκδόσεως του περιοδικού της Ομοσπονδίας. Στο κοινωνικό της έργο περιλαμβάνονται περισσότερες από 516 εκδηλώσεις σε ευρύ κοινό. 

Είναι επιστημονικά υπεύθυνη των δύο Μονάδων Αντιμετώπισης της Νόσου Alzheimer με > από 50 άτομα προσωπικό και πάνω από 8.000 μέλη. Μέχρι σήμερα έχει  συμμετάσχει σε πλήθος Ευρωπαϊκών Ερευνητικών προγραμμάτων και κλινικών μελετών στο τομέα της Άνοιας, όπως EDAR, ΕΝΙR, DESCRIPA, AddNeuroMed, PharmaCog, NILVAD, AD-Gaming, BIOMARK-ARD, I-connect, Bridge, Sincala, Story2 Remember, Snoezelen, VREDA, Modiag, Recage, RADAR, Recage, EMIF, Tab-Cat-Pilot.

Είναι μητέρα 4 παιδιών και γιαγιά 9 εγγονών.