Οι
αντάρτες της Σαντάς σ' όλο το διάστημα της τελευταίας δράσης τους είχαν
τρεις Τούρκους συνεργάτες, τον Αλή Οσμάν, τον Ελιάς και τον Σαλέχ. Και οι τρεις
αυτοί στα τελευταία διέλυσαν την συνεργασία τους και ζητούσαν να προδώσουν
τους αντάρτες.
Γι' αυτόν τον Αλή Οσμάν δύο οπλαρχηγοί μας ο Αλέξης
Σπυριδόπουλος και ο Χαράλαμπος Λαζαρίδης μας
αφηγούνται τα παρακάτω: «Αυτός ο Αλη Οσμάν είχε την καταγωγή του από τα
Σούρμενα και ήταν ο στόχος της τούρκικης αστυνομίας για κάτι εγκλήματα που
έκαμε στο διάστημα του πολέμου. Επίσης τον κυνηγούσε κι ο Τούρκος αγάς
Πατσόγλης και αναγκάσθηκε να φύγει στο Σοχούμ του Καυκάσου.
 |
Παλαιοί αντάρτες των βουνών της Σαντάς του Πόντου
φωτογραφίζονται με τον Τούρκο φιλέλληνα Χαλήλ Ουζούν Αλή Ογλού (κουστούμι
γραβάτα).
|
Ο Πατσόγλης
τότε έστειλε δικούς του ανθρώπους στο Σοχούμ για να βρουν τον Αλή Οσμάν και να
τον δολοφονήσουν. Ο Αλή Οσμάν έντρομος παρουσιάστηκε στην Επιτροπή των Σανταίων
του Σοχούμ και ζήτησε την προστασία της. Η Επιτροπή συμφώνησε μαζί του να τον
εντάξει στη δύναμη των ανταρτών μας, μα κι αυτός μας υποσχέθηκε σε δεδομένη
στιγμή να μας φυγαδέψει στη Ρωσία με φιλική του βενζινάκατο.
Του έδωσε λοιπόν η Επιτροπή "συστατικά" και τον
έστειλε στη Σαντά, μα αυτός ύστερα από δωδεκάμηνη υπηρεσία στις τάξεις μας
άλλαξε γνώμη και μελέτησε την προδοσία μας. Όταν μετά 12 μήνες του ζητήσαμε
να εκπληρώσει την υπόσχεση του για την φυγάδεψή μας στη Ρωσία, έδειξε
τάχα προθυμία και τότε εμείς για μεγαλύτερη μας ασφάλεια πήραμε μαζί μας τον
Αλή Ουζούν Χαλήλ Ογλού και κατεβήκαμε νύχτα στα Σούρμενα. Εκεί ο Αλής κι εμείς
ακόμα είδαμε κάτι κινήσεις ύποπτες των φίλων του Αλή Οσμάν και τον
υποψιαστήκαμε. Ο Αλής μάλιστα φοβήθηκε την προδοσία εκ μέρους του και γύρισε
πίσω, μαζί του γυρίσαμε κι εμείς στη Σαντά.
Στο δρόμο όμως οι Τούρκοι φίλοι του Αλή Οσμάν
έστησαν ενέδρα για να μας πιάσουν, επίσης και απόσπασμα στρατού ανέβηκε στο
βουνό της Μούκουζης για να κόψει τον δρόμο μας για τη Σαντά, μα εμείς φύγαμε
από ένα μονοπάτι και γλυτώσαμε, με πολλή όμως δυσκολία. Αυτά έγιναν τον
Αύγουστο του 1922.
Ο Αλη Οσμάν δυσαρεστήθηκε και για να μας εκδικηθεί κατατάχτηκε στη χωροφυλακή και βγήκε με αποσπάσματα στην καταδίωξη μας, τον προτιμούσε η τουρκική κυβέρνηση γιατί ήξερε τα λημέρια μας και τον τρόπο της ζωής μας. Εννοείται δεν πέτυχε τίποτε, γιατί εμείς ξέραμε να προφυλαχτούμε. Στο μεταξύ εμείς με την συμβουλή του Αλή Ουζούν Χαλήλ ογλού ετοιμαστήκαμε να κατεβούμε στην Τραπεζούντα, από κει είχαμε σκοπό να επιβιβαστούμε κρυφά σε κανένα ελληνικό βαπόρι και να φύγομε στην Ελλάδα .
Ο Αλη Οσμάν δυσαρεστήθηκε και για να μας εκδικηθεί κατατάχτηκε στη χωροφυλακή και βγήκε με αποσπάσματα στην καταδίωξη μας, τον προτιμούσε η τουρκική κυβέρνηση γιατί ήξερε τα λημέρια μας και τον τρόπο της ζωής μας. Εννοείται δεν πέτυχε τίποτε, γιατί εμείς ξέραμε να προφυλαχτούμε. Στο μεταξύ εμείς με την συμβουλή του Αλή Ουζούν Χαλήλ ογλού ετοιμαστήκαμε να κατεβούμε στην Τραπεζούντα, από κει είχαμε σκοπό να επιβιβαστούμε κρυφά σε κανένα ελληνικό βαπόρι και να φύγομε στην Ελλάδα .
Περνώντας από την Ούζη παραδώσαμε ότι είχαμε και
δεν είχαμε στον Λιμάν αγάν, τον Γιακούπ Ζαλούμογλου και τον Αλή Οσμάν-
άλλος ήταν αυτός-και τους παρακαλέσαμε να κρατήσουν τα όπλα και να μας φέρουν
στην Τραπεζούντα τα ρολόγια και τις ταμπακιέρες μας, αν κατεβούμε εκεί με
το καλό. Ο φίλος Αλή Οσμάν και oι άλλοι συμφώνησαν, μα ο Αλή Οσμάν
μόλις είδε την θαυμάσια ταμπακιέρα του Αλέξη την ορέχτηκε και του την ζήτησε.
Ο Αλέξης του την δώρησε με προθυμία, και ο Αλή Οσμάν δεν ήξερε πως
να εκφράσει την ευγνωμοσύνη του. Συχνά πυκνά μας επισκεπτόταν ο Γιακούπ
στην Τραπεζούντα, όπου κρυφτήκαμε σε κάποιο ερημόσπιτο κολλημένο στο σπίτι του
Απλάχ, και μας πρόσφερε μεγάλες υπηρεσίες.
Ο εχθρός Αλή Οσμάν με απόσπασμα κυνηγώντας μας πέρασε από την Ούζη και κατά κακή σύμπτωση αντάμωσε τον φίλο Αλή Οσμάν στον δρόμο και του ζήτησε ένα τσιγάρο. Ο φίλος Αλή Οσμάν ανύποπτος του άπλωσε την ταμπακιέρα που του δώρησε ο Αλέξης, ο εχθρός όμως Αλή Όσμάν επειδή του ήταν γνωστή η ταμπακέρα του Αλέξη άρχισε ν' αφρίζει σαν λυσσασμένος και μαζί με το απόσπασμα ξυλοκόπησε και αυτόν και τη γυναίκα του και τα κορίτσια του. Ύστερα τον απείλησε με θάνατο για να του υποδείξει το καταφύγιο μας στην Τραπεζούντα, και τότε ο φίλος Αλή Οσμάν και ο Γιακούπ Αποφάσισαν να υποδείξουν το σπίτι όπου ήμαστε κρυμμένοι.
Οι οπλαρχηγοί
που κρυφτήκαμε στην Τραπεζούντα ήμαστε 8, οι
1.Ευκλείδης Κουρτίδης,
2.Κωνσταντίνος Κουρτίδης,
3.Φίλιππος Κουρτίδης,
4.Χριστόφορος Αγγελίδης,
5.Χαράλαμπος Αγγελίδης,
6.Αλέξης Σπυριδόπουλος,
7.Χαράλαμπος Λαζαρίδης
8. Παναγιώτης Γραντσάς.
Από το σχολείο Δαφνούντας μετατοπιστήκαμε νύχτα σ' ένα απόκεντρο σπίτι που ήταν κολλημένο στο σπίτι του Αβραάμ Απλάχ για να μην μας πάρει μυρουδιά η Αστυνομία. Εμπιστευτήκαμε τότε το παν στον Γιακούπ γιατί ήταν άξιος εμπιστοσύνης, μα πολλοί Τούρκοι τον συκοφάντησαν ως κατάσκοπο και τροφοδότη μας, και έτσι τον πίεσε η Αστυνομία να υποδείξει το καταφύγιο μα;. Τέλος ένα πρωί του Φλεβάρη του 1924 όλη η αστυνομική δύναμη της Τραπεζούντας κινητοποιήθηκε για την σύλληψη μας. Εμπρός ο Γιακούπ και πίσω η αστυνομία χτύπησαν την πόρτα του ερημόσπιτου όπου είμαστε κρυμμένοι και μας έπιασαν όλους. Όλος ο τούρκικος όχλος της Τραπεζούντας ξεχύθηκε στους δρόμους για να δει τι θεριά ήσαν αυτοί οι αντάρτες της Σαντάς που κατατρόμαξαν την ύπαιθρο. Μερικοί Τούρκοι ύψωναν απειλητικά τις γροθιές τους, μα οι Αστυνόμοι παραμέρισαν τα πλήθη και δεν επέτρεψαν σε κανένα να επιτεθεί εναντίον μας, έως ότου μας έφεραν στις κεντρικές φυλακές του Διοικητηρίου.
Εκεί ήσαν
φυλακισμένοι όλοι οι Τούρκοι κακούργοι της Γεμουράς, οι οποίοι μόλις μας
είδαν άρχισαν να μουρμουρίζουν και να ετοιμάζουν φονικά όργανα για
να μας εκτελέσουν την πρώτη βραδιά. Τον κίνδυνο τον αντιληφθήκαμε και
ειδοποιήσαμε τον διευθυντή των φυλακών, ο οποίος απομάκρυνε τους Τούρκους και
τους έριξε στον επάνω όροφο των φυλακών, μα επειδή και από κει
υπήρχε κίνδυνος να μας πυροβολήσουν(σ.σ. μήπως εννοεί :να μας δολοφονήσουν;;) αναγκάστηκε ο διευθυντής της φυλακής
να τους απομακρύνει σε άλλο διαμέρισμα των φυλακών. Στις φυλακές εμείναμε
για αρκετούς μήνες, μα η φτώχεια απ' τη μια μεριά και ο
κατατρεγμός των Τούρκων απ’ την άλλη έκαμαν την ζωή μας ανυπόφορη».
Ο εχθρός Αλή Οσμάν με απόσπασμα κυνηγώντας μας πέρασε από την Ούζη και κατά κακή σύμπτωση αντάμωσε τον φίλο Αλή Οσμάν στον δρόμο και του ζήτησε ένα τσιγάρο. Ο φίλος Αλή Οσμάν ανύποπτος του άπλωσε την ταμπακιέρα που του δώρησε ο Αλέξης, ο εχθρός όμως Αλή Όσμάν επειδή του ήταν γνωστή η ταμπακέρα του Αλέξη άρχισε ν' αφρίζει σαν λυσσασμένος και μαζί με το απόσπασμα ξυλοκόπησε και αυτόν και τη γυναίκα του και τα κορίτσια του. Ύστερα τον απείλησε με θάνατο για να του υποδείξει το καταφύγιο μας στην Τραπεζούντα, και τότε ο φίλος Αλή Οσμάν και ο Γιακούπ Αποφάσισαν να υποδείξουν το σπίτι όπου ήμαστε κρυμμένοι.
 |
| Ευκλείδης Κουρτίδης |
1.Ευκλείδης Κουρτίδης,
2.Κωνσταντίνος Κουρτίδης,
3.Φίλιππος Κουρτίδης,
4.Χριστόφορος Αγγελίδης,
5.Χαράλαμπος Αγγελίδης,
6.Αλέξης Σπυριδόπουλος,
7.Χαράλαμπος Λαζαρίδης
8. Παναγιώτης Γραντσάς.
Από το σχολείο Δαφνούντας μετατοπιστήκαμε νύχτα σ' ένα απόκεντρο σπίτι που ήταν κολλημένο στο σπίτι του Αβραάμ Απλάχ για να μην μας πάρει μυρουδιά η Αστυνομία. Εμπιστευτήκαμε τότε το παν στον Γιακούπ γιατί ήταν άξιος εμπιστοσύνης, μα πολλοί Τούρκοι τον συκοφάντησαν ως κατάσκοπο και τροφοδότη μας, και έτσι τον πίεσε η Αστυνομία να υποδείξει το καταφύγιο μα;. Τέλος ένα πρωί του Φλεβάρη του 1924 όλη η αστυνομική δύναμη της Τραπεζούντας κινητοποιήθηκε για την σύλληψη μας. Εμπρός ο Γιακούπ και πίσω η αστυνομία χτύπησαν την πόρτα του ερημόσπιτου όπου είμαστε κρυμμένοι και μας έπιασαν όλους. Όλος ο τούρκικος όχλος της Τραπεζούντας ξεχύθηκε στους δρόμους για να δει τι θεριά ήσαν αυτοί οι αντάρτες της Σαντάς που κατατρόμαξαν την ύπαιθρο. Μερικοί Τούρκοι ύψωναν απειλητικά τις γροθιές τους, μα οι Αστυνόμοι παραμέρισαν τα πλήθη και δεν επέτρεψαν σε κανένα να επιτεθεί εναντίον μας, έως ότου μας έφεραν στις κεντρικές φυλακές του Διοικητηρίου.
 |
| Τραπεζούντα από το ΠΟΖ ΤΕΠΕ |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου