«Δημοκρατικό Μανιφέστο» 12 Φλεβάρη 1922. Μέρος 1ο

Το λογοκριμένο πρωτοσέλιδο του
ΕΛΕΥΘΕΡΟΥ ΤΥΠΟΥ
της 12.02.1922

«Η κρισιμότης εις την οποίαν έχουν περιέλθει τα εθνικά μας πράγματα και oι μεγάλοι κίνδυνοι προς τους οποίους φερόμεθα, επιβάλλουν περισσότερο από πάντοτε να είπωμεν γυμνήν, οσονδήποτε ωμή και αν είναι, την αλήθειαν. Και την αλήθειαν αυτήν όπως βλέπομεν, θεωρούμεν καθήκον μας να διακηρύξωμεν.

Η  Ελλάς πιστή εις τας παραδόσεις της και τας υποχρεώσεις της, εν πλήρει γνώσει των συμφερόντων και συναισθήσει των δικαιωμάτων της, καταπνίξασα έκθεσμον εσωτερικήν αντίδρασιν, εισήλθεν εις τον παγκόσμιον πόλεμον και ηγωνίσθη και αυτή ολοψύχως προς επικράτησιν του δικαίου, εξασφάλισιν της εθνικής ελευθερίας και παγίωσιν της ειρήνης εις την Ευρώπην. Και εμπιστευθείσα τα δίκαιά της εις τους Μεγάλους συμμάχους, τους παλαιούς προστάτας και φίλους της είδε τας προσδοκίας της δικαιουμένας, αφού δια των συνθηκών με την Βουλγαρίαν και την Τουρκίαν και των συναφών προς αυτάς διεθνών πράξεων, ανεγνωρίσθησαν κατά το δυνατόν μέτρον αι εθνικαί μας διεκδικήσεις.

Και ανέθεσαν μεν oι σύμμαχοι την εφαρμογήν της συνθήκης των Σεβρών εις την 'Ελλάδα, αλλά εξηκολούθουν oι ίδιοι τας εχθροπραξίας με τους Τούρκους.

Το γεγονός τούτο, η εκ του κοινού αγώνος αλληλεγγύη, καθώς και το γενικόν συμμαχικόν συμφέρον προς σεβασμόν των συνθηκών, παρείχαν την βεβαίωσιν ότι η 'Ελλάς εις την προσπάθειάν της προς εφαρμογήν της συνθήκης των Σεβρών θα είχεν εκτός και της μικράς πολεμικής συνδρομής των Συμμάχων εν πάση περιπτώσει την υλικήν και κυρίως αμέριστον ηθικήν αρωγήν των. Αυτή δε και μόνη θα ήτο ικανή να προκαλέση εν περιπτώσει πείσμονος αντιστάσεως της Τουρκίας τας δυσμενεστέρας δι' αυτήν συνεπείας, αι οποίαι προηγγέλθησαν δια της μετ’ αυτής συνθήκης και οίτινες θα ωδήγουν εις ολοκληρωτικήν απελευθέρωσιν και της Ελληνικής και των άλλων υπό τον τουρκικόν ζυγόν εθνοτήτων.

Όμως τα πράγματα μετεβλήθησαν άρδην από της 22ας Νοεμβρίου 1920.

Αι σύμμαχοι Μεγάλαι Δυνάμεις βλέπουσαι κατά ποίον τρόπον επεδίωκαν τα κυβερνώντα κόμματα να λύσουν το δυναστικόν ζήτημα, εδήλωσαν Επισήμως ότι:

Δεν θέλουν να επέμβουν εις τα εσωτερικά πράγματα της Ελλάδος, αλλά είναι ηναγκασμέναι να δηλώσουν δημοσία ότι η παλινόρθωσις επί του θρόνου της Ελλάδος ενός ηγεμόνος του οποίου η όχι νομιμόφρων στάσις και διαγωγή απέναντι των συμμάχων κατά την διάρκειαν του πολέμου, εγένετο δι' αυτούς πηγή δυσχερειών και απωλειών σοβαρών, δεν θα ηδύνατο να θεωρηθή παρ’ αυτών ειμή ως κύρωσις παρά της Ελλάδος των εχθρικών πράξεων του βασιλέως Κωνσταντίνου. Το γεγονός τούτο θα εδημιούργει μίαν κατάστασιν, νέαν, δυσμενή εις τας σχέσεις μεταξύ Ελλάδος και των Συμμάχων και στην περίπτωσιν αυτήν αι τρεις Κυβερνήσεις δηλούν ότι επιφυλάσσουν δι' εαυτάς πλήρη ελευθερίαν δράσεως δια να κανονίσουν την κατάστασιν αυτήν. Την εξαιρετικήν σοβαρότητα της τοιαύτης δηλώσεως ανεξαρτήτως της βασιμότητος ή μη των κατά του βασιλέως ισχυρισμών των Συμμάχων έκρυψαν από τον λαόν τα κυβερνώντα κόμματα και δια της σκηνοθεσίας του δημοψηφίσματος της 22ας Νοεμβρίου 1920 έρριψαν έφ’ ολοκλήρου του Ελληνικού Έθνους την ευθύνην της παλινορθώσεως, του βασιλέως Κωνσταντίνου, υπέρ της οποίας κανείς πολιτικός, πονών την πατρίδα, δεν επιτρέπεται να ταχθή μετά την κατά της Γερμανίας συμμαχικήν νίκην. Τοιουτοτρόπως εδημιουργήθη εις τον τόπον μας καθεστώς μη απολαύον της εμπιστοσύνης των Συμμάχων τοσούτο μάλλον καθόσον τα ίδια τα κόμματα δια της δουλικής των συμπεριφοράς από του 1915 κατόρθωσαν να παραστήσουν τον βασιλέα Κωνσταντίνον ως συγκεντρούντα εις τον τόπον την ισχυροτέραν και σταθερωτέραν πολιτικήν δύναμιν επιβαλλομένην εναντίον σαφώς εκπεφραζομένης διαφόρου λαϊκής θελήσεως.

Αλέξανδρος Παπαναστασίου

Έκτοτε επισωρεύονται αι εθνικαί συμφοραί. Η Ελλάς εξέπεσεν από την επίζηλον θέσιν που είχεν εις το πλευρόν των συμμάχων. Κάθε οικονομική αρωγή εκ μέρους αυτών διεκόπη.

Ο βασιλεύς επανελθών δεν ανεγνωρίσθη. Ανεγνωρίσθη όμως ο Κεμάλ και η Κυβέρνησις της Αγκύρας ως νόμιμος και ως κυρίως εκπροσωπούσα την Τουρκίαν. Η συνθήκη των Σεβρών εγκατελείφθη και όχι μόνον αφέθημεν κατάμονοι να επιβάλωμεν την ειρήνην εις τους Τούρκους αλλά και περιοριζόμεθα από τους συμμάχους εις την πολεμικήν μας δράσιν.

Σύμμαχοι Δυνάμεις συνάπτουν συμφωνίας με τους Τούρκους, διευκολύνουν την στρατιωτικήν ενίσχυσιν και υποστηρίζουν τας πλέον παραλόγους αξιώσεις των.

Επί πλέον η Βόρειος Ήπειρος ενώ είχε κατακυρωθεί εις την Ελλάδα δια διεθνούς πράξεως παραχωρείται από τας ιδίας συμμάχους Δυνάμεις εις την Αλβανίαν. Η δια την αποκατάστασιν των Δωδεκανήσων ανειλημμένη υποχρέωσις αθετείται αδιαμαρτυρήτως. Τέλος, ακόμη και ύστερα από αιματηροτάτους και  επιτυχείς αγώνας του στρατού μας όχι μόνον δεν γίνεται πλέον κανείς λόγος περί σεβασμού της μετά της Τουρκίας συνθήκης, αλλά και πανταχόθεν επιδιώκεται η απομάκρυνσίς μας από την Μ. Ασίαν υποστηρίζεται μεταξύ των Συμμάχων κατά παράβασιν της από αιώνος ισχυούσης αρχής δια τας απελευθερουμένας από την Τουρκίαν χώρας  η αποκατάστασις πλήρως της Τουρκίας κυριαρχίας και διοικήσεως εις τα απελευθερωθέντα τμήματα της Μ. Ασίας εσχάτως δε και της Ανατολικής Θράκης, δια να χαθή κατόπιν με την σειράν της και η Μακεδονία. Παρίστανονται δε σήμερον αι κυρωθείσαι δια συνθήκης εθνικαί μας διεκδικήσεις ως κατακτητικοί από ίδια συμμαχικά στόματα, τα οποία προηγουμένως εκήρυτταν ότι η διατήρησις της Τουρκικής κατακτήσεως εις την Θράκην και την Δυτικήν Μ. Ασίαν αντίκειται εις το δίκαιον, εις την ιδέαν της εθνικής ελευθερίας και τον ανθρωπισμόν. Παντού όπου προηγουμένως ευρίσκαμεν θερμήν φιλικήν υποδοχήν και αμέριστον υποστήριξιν, συναντώμεν τώρα εις όλα μας τα ζητήματα δυσμένειαν και εχθρότητα.

Εις τοιούτον δε σημείον έχουν περιέλθει τα πράγματα, ώστε ενώ από τεσσάρων μηνών η Κυβέρνησις εκλιπαρεί την επέμβασιν των συμμάχων προς ειρήνευσιν συμμαχική συμφωνία προς τούτο έστω και πόρρωθεν ικανοποιούσα τας αξιώσεις μας και δυναμένη εν αυτώ να επιβληθή εις τους Τούρκους από τους συμμάχους, απεδείχθη αδύνατος.

Μόνον με εντελή καταστροφήν των εθνικών μας δικαίων φαίνεται ότι θα ήτο κατορθωτή η συμμαχική συμφωνία. Κατ' ακολουθίαν μοιραίως φερόμεθα εις εξακολούθησιν της πολεμικής καταστάσεως με παντελή (δικήν μας απομόνωσιν, και έμμεσον και άμεσον ακόμη υποστήριξιν των Τούρκων εκ μέρους των παλαιών φίλων και προστατών της Ελλάδος των χθεσινών συμπολεμιστών καί συμμάχων μας. Η τοιαύτη καταστροφή επήλθε και συνεχίζεται, διότι οι υπεύθυνοι κυβερνήται  απέκρυψαν την αλήθειαν από τον λαόν. Έταξαν υπεράνω της Εθνικής σωτηρίας προσωπικά συμφέροντα της βασιλείας όπισθεν των οποίων καλύπτεται ευτελής κομματική ιδιοτέλεια.

Αλλά είναι πλέον καιρός έστω και την υστάτην στιγμήν να συνέλθουν, να παύσουν τα ψεύδη, να επιβληθή το πραγματικόν συμφέρον του Έθνους. Είναι καιρός να εξαρθώμεν όλοι υπεράνω κάθε κομματικής εμπαθείας και κομματικής βλέψεως.

Είναι υπερτάτη ανάγκη κάθε προσωπικόν συμφέρον της βασιλείας να υποκύψη αγογγύστως εις το εθνικόν. Αι δημαγωγικοί προσωπολατρείαι και οι βυζαντινισμοί πρέπει να λείψουν. Πρόκειται περί της υποστάσεως του Έθνους, περί του στρατού μας του τόσον ηρωικώς θυσιαζομένου, περί της ζωής του εργαζομένου λαού του οποίου διαρκώς τα βάρη αυξάνουν. Η Ελλάς είναι δημιούργημα του πνεύματος των μόχθων και των αγώνων των τέκνων της. Δεν είναι βασιλικόν τιμάριον Και δεν ημπορεί ποτέ να γίνει ανεκτόν να θυσιασθή και το ελάχιστον τμήμα της χάριν προσωπικών βασιλικών συμφερόντων.