“Περί ανταλλαγής των πληθυσμών”

Η ιστορία για τους αγώνες του ποντιακού ελληνισμού δεν ερευνήθηκε, δεν έγινε γνωστή, σε όλους τους Έλληνες. Μάλιστα χάριν της λεγόμενης “ελληνοτουρκικής φιλίας”, κλείστηκε στο σκοτάδι.

4  Γενάρη του 1924. Μουσουλμάνοι,  της  Δράμας, συγκεντρώνονται προκειμένου να πάνε συνοδεία στρατού  στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Από εκεί θα αναχωρήσουν για την Τουρκία, στα πλαίσια της συμφωνίας ανταλλαγής των πληθυσμών.

 Ο έφεδρος υπολοχαγός Χρυσόστομος Καραΐσκος, Πόντιος από την Οινόη του Πόντου, έφτασε στον Πόντο απεσταλμένος της επιτροπής Ποντίων των Αθηνών, ενώ η ελληνική κυβέρνηση κρατούσε σε αδράνεια τα τάγματα των Ποντίων εθελοντών που είχαν ετοιμαστεί στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη .
Στην Ελλάδα, την εποχή που διαδραματίζονταν τα φοβερά γεγονότα στον Πόντο και την Ιωνία, ζούσαν 475.000 περίπου Τούρκοι μουσουλμάνοι, οι οποίοι έφυγαν με τη συνθήκη της Λωζάνης του 1923 “περί ανταλλαγής των πληθυσμών”, ενώ 120.000 περίπου μουσουλμάνοι παρέμειναν στη Θράκη. Δηλαδή ένα σύνολο μισού περίπου εκατομμυρίου πληθυσμού που με βάση τη συνθήκη της Λωζάνης διεκδικούνταν από την Τουρκία και βρίσκονταν στα χέρια των Ελλήνων.
 Και όμως, το ελληνικό κράτος φέρθηκε στους πληθυσμούς αυτούς με τον πιο πολιτισμένο τρόπο, σε αντίθεση με ότι έκαμε για τους ελληνικούς πληθυσμούς η τουρκική ηγεσία.
Ιδιαίτερα μάλιστα, μετά την ολοκληρωτική επικράτηση της κεμαλικής επανάστασης δηλ. των “γόνγορα” (κοινοβουλευτικών) κατά των “σεραγάτ” (αυτοκρατορικών), τον Οκτώβριο του 1920, οι σύμμαχοι της Ελλάδος Άγγλοι, Γάλλοι και Αμερικανοί, αποκατέστησαν επαφή με την κεμαλική διοίκηση, αναγνωρίζοντας με τον τρόπο αυτό το υφιστάμενο ήδη STATUS QUO.
Έτσι, οι Αγγλοι απέσυραν το στράτευμά τους από την Μερζιφούντα και το μετέφεραν με τον οπλισμό του στη Σαμψούντα ....