Όμως και οι πνευματικοί άνθρωποι δεν υστέρησαν σε ευνοϊκές κρίσεις. Το πιο σημαντικό όργανο των διανοουμένων και των λογοτεχνών, Η «Νέα Εστία» αφιέρωσε το τεύχος της των Χριστουγέννων του 1972 στη «Μνήμη της Μικράς Ασίας», όπου ανάμεσα σε άλλους διανοητές και λογοτέχνες, ο Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος, γράφει στο «κομμάτι» του:
«Σήμερα η αντιπάθεια των πρώτων χρόνων έχει σβήσει. Οι πυκνές επιγαμίες έμπασαν τη Μικρασία στις φλέβες μας. Και δεν υπάρχει σημείο της ελληνικής γης όπου ένας πρόσφυγας, ή ένας απόγονος προσφύγων, να μην έχει στήσει και ένα μικρό τρόπαιο φιλοπονίας και επινοίας και τόλμης.
Πριν έρθουν οι μηχανές να βελτιώσουν την καλλιέργεια της γης, ήρθαν οι ξυπνοί «τουρκομερίτες» να μας διδάξουν πολλά. Και πριν το Εμπόριο, με την ώθηση των γενικών ιστορικών συνθηκών ευρύνει τα όριά του, ήρθαν οι πολυμήχανοι εγκέφαλοι της Ανατολής να μας μάθουν, κατά πιο τρόπο ο βιοτέχνης εξελίσσεται σε βιομήχανο και κατά ποιο τρόπο κερδίζει την εμπιστοσύνη των αγορών και του εσωτερικού και του εξωτερικού.
Δεν θέλω να πω πως η κάθε πρόοδος του τόπου είναι έργο των Ελλήνων της συμφοράς... Αλλά, και δεν θέλω να παρασιωπήσω το αναμφισβήτητο γεγονός πως είναι και κατά μεγάλο μέρος, αν όχι το μέγιστο τμήμα της, έργο δικό τους...».
......................
Σ.Σ. Δεν είμαστε από κείνους που πιστεύουν πως όλα τα έκαναν οι πρόσφυγες. Αυτή η άποψη είναι υπερφίαλη και έξω από κάθε πραγματικότητα. Η χώρα δεν θα σταματούσε στα επίπεδα του 1922, αν δεν ερχόταν οι πρόσφυγες.
Το προσφυγικό στοιχείο - πρέπει να το τονίσουμε για να αποφευχθεί κάθε παρεξήγηση -δεν δημιούργησε μόνο του την εξέλιξη της χώρας μας. Την προώθησε όμως, της έδωσε ταχείς ρυθμούς και σε ορισμένες περιπτώσεις, άλλαξε την πορεία αυτής της εξέλιξης και ιδίως στον αγροτικό τομέα.
Από την καταστροφή, γεννήθηκαν νέες δυνάμεις, αναπήδησαν δραστηριότητες και πρωτοβουλίες μέσα από την πείρα και τα δεινοπαθήματα και πρόσφεραν στην πατρίδα αυτή την εγρήγορση, αυτή την αέναη φωτιά που έκρυβε μέσα του ο Ελληνισμός της Μικρασίας, για να θυμηθούμε το δίστιχο του εθνικού μας ποιητή:
Το χάσμα π ’ άνοιξε ο σεισμός
κ' ευθύς εγιόμισ’ άνθη...
 |
| Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος |
Πριν έρθουν οι μηχανές να βελτιώσουν την καλλιέργεια της γης, ήρθαν οι ξυπνοί «τουρκομερίτες» να μας διδάξουν πολλά. Και πριν το Εμπόριο, με την ώθηση των γενικών ιστορικών συνθηκών ευρύνει τα όριά του, ήρθαν οι πολυμήχανοι εγκέφαλοι της Ανατολής να μας μάθουν, κατά πιο τρόπο ο βιοτέχνης εξελίσσεται σε βιομήχανο και κατά ποιο τρόπο κερδίζει την εμπιστοσύνη των αγορών και του εσωτερικού και του εξωτερικού.
Δεν θέλω να πω πως η κάθε πρόοδος του τόπου είναι έργο των Ελλήνων της συμφοράς... Αλλά, και δεν θέλω να παρασιωπήσω το αναμφισβήτητο γεγονός πως είναι και κατά μεγάλο μέρος, αν όχι το μέγιστο τμήμα της, έργο δικό τους...».
......................
Σ.Σ. Δεν είμαστε από κείνους που πιστεύουν πως όλα τα έκαναν οι πρόσφυγες. Αυτή η άποψη είναι υπερφίαλη και έξω από κάθε πραγματικότητα. Η χώρα δεν θα σταματούσε στα επίπεδα του 1922, αν δεν ερχόταν οι πρόσφυγες.
Το προσφυγικό στοιχείο - πρέπει να το τονίσουμε για να αποφευχθεί κάθε παρεξήγηση -δεν δημιούργησε μόνο του την εξέλιξη της χώρας μας. Την προώθησε όμως, της έδωσε ταχείς ρυθμούς και σε ορισμένες περιπτώσεις, άλλαξε την πορεία αυτής της εξέλιξης και ιδίως στον αγροτικό τομέα.
Από την καταστροφή, γεννήθηκαν νέες δυνάμεις, αναπήδησαν δραστηριότητες και πρωτοβουλίες μέσα από την πείρα και τα δεινοπαθήματα και πρόσφεραν στην πατρίδα αυτή την εγρήγορση, αυτή την αέναη φωτιά που έκρυβε μέσα του ο Ελληνισμός της Μικρασίας, για να θυμηθούμε το δίστιχο του εθνικού μας ποιητή:
Το χάσμα π ’ άνοιξε ο σεισμός
κ' ευθύς εγιόμισ’ άνθη...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου