Το κίνημα των Νεότουρκων το 1908

Το 1908 ήταν ένα δυσοίωνο έτος για τις εθνικές μειονότητες της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Τη χρονιά εκείνη εκδηλώθηκε και επικράτησε το κίνημα των Νεοτούρκων, που έθεσε στο περιθώριο τον σουλτάνο. Το κίνημα ξεκίνησε από τη Θεσσαλονίκη. Η Μακεδονία και η Ήπειρος, το 1908, ήταν ακόμη περιοχές τουρκοκρατούμενες. Ηγέτες του νεοτουρκικού κινήματος ήταν ο Ισμαήλ Εμβέρ πασάς, ο Μεχμέτ Ταλαάτ μπέης και ο Αχμέτ Τζεμάλ πασάς.

Enver Paşa 

Οι Νεότουρκοι εμφανίστηκαν ως δύναμη μετασχηματισμού της απολυταρχικής αυτοκρατορίας σε σύγχρονη δημοκρατία, που η λειτουργία της θα καθοριζόταν από τις αρχές του ευρωπαϊκού διαφωτισμού. Ανάμεσα στους στόχους τους ήταν η κατάλυση της απολυταρχίας του σουλτάνου, η επαναφορά του Συντάγματος του 1876, η διενέργεια εκλογών και η εξασφάλιση ισονομίας και ισοπολιτείας για όλους τους υπηκόους της οθωμανικής αυτοκρατορίας. Για τον λόγο αυτόν, οι εθνοτικές μειονότητες πίστεψαν πως θα άλλαζε ριζικά προς το καλύτερο η ζωή τους και ανταποκρίθηκαν με ενθουσιασμό στα μηνύματα των Νεοτούρκων. 

Otto Liman Von Sanders*

Όμως, μετά την επικράτηση του κινήματος τους, οι Νεότουρκοι ξέχασαν τα κηρύγματά τους για ισότητα, ελευθερία και ισονομία όλων των πολιτών και η καταπίεση των χριστιανικών πληθυσμών εντάθηκε και επεκτάθηκε.

Το κίνημα των Νεοτούρκων ενισχύθηκε και από την επεκτατική πολιτική της Γερμανίας, η οποία ζητούσε να ανοίξει δρόμο προς τη Μικρά Ασία, και από εκεί στην Ασία, σε αναζήτηση αγορών για τα γερμανικά βιομηχανικά προϊόντα, πρώτων υλών για τη βιομηχανία της, καθώς και πετρελαίου. Έτσι ξεκίνησε η «πορεία προς Ανατολάς», όπως είχε γίνει γνωστή η διείσδυση της Γερμανίας στην οθωμανική αυτοκρατορία.
Γερμανοί αξιωματικοί είχαν αναλάβει την εκπαίδευση των ενόπλων δυνάμεων της οθωμανικής αυτοκρατορίας, και σε μεγάλο βαθμό ήταν συνένοχοι με τους Τούρκους για τους διωγμούς των Ελλήνων και των Αρμενίων, γιατί τους θεωρούσαν οικονομικούς αντιπάλους.

* Όθων Λίμαν φον Σάντερς, (Otto Viktor Karl Liman, 17 Φεβρουαρίου 1855 - 22 Αυγούστου 1929), περισσότερο γνωστός ως Λίμαν φον Σάντερς, ήταν Γερμανός στρατηγός, που είχε αναλάβει στρατιωτικός σύμβουλος και ανώτατος στρατιωτικός διοικητής του στρατού της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας κατά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο.