Παράπονο της θάλασσας από τα βουνά του Πόντου

Η Σοφία  Κοκκά στη Ρωσία,
πριν έρθουν στην Ελλάδα, το 1923

Γιατί του Πόντου τα βουνά είν’ τόσον βουρκωμένα

 και κατηβάζ’νε σον γυαλόν ποτάμια ματωμένα

 και ματών’νε την θάλασα μ’ και θλίβουν τα καράβια μ’;

 Μην άνεμος τα κυνηγά, μην η βροχή τα δέρνει;

Μην άλλο ’κι σώζ’ν να βαστάζ’ν την βαρυχειμωνίαν; 

Μήτ’ άνεμος τα κυνηγά ούτε η βροχή τα δέρνει 

και τον χειμώνα βαστάζουν όσον βαρύς κι αν είναι·

συνηθισμένα τα βουνά μ’ σην βαρυχειμωνίαν.

Του σκλάβου το παράπονον ’κι σώζ’ν να υπομέν’νε.

Ως πότε θα κουρσέβ’ν οι Τούρκ’ την Ρωμανίαν;

Το πρώτο από τα δεκατέσσερα παιδιά του Παναγιώτη και της Ευτυχίας Ασιατίδη, η Σοφία, γεννήθηκε στις 25 Δεκέμβρη 1901 στην ενορία Σαμανάντων της Κρώμνης.
Η οικογένεια της περνούσε τους χειμώνες στο Τσεβισλίκ (Μάτσκα-Ματσούκα), όπου ο πατέρας της, με τους αδελφούς του Κωνσταντίνο και Γεώργιο διατηρούσαν φούρνο και εμπορικό, κληρονομιά από τον πατέρα τους. Τα καλοκαίρια, η οικογένεια τα περνούσε στην Κρώμνη.

Σαμανάντων  Κρώμνης

Η Σοφία τελείωσε το δημοτικό σχολείο στο Τσεβισλίκ. Το 1917, η οικογένεια του Παναγιώτη Ασιατίδη, ακολουθώντας τον ρούσικο στρατό, που εγκατέλειπε τον Πόντο, εγκαταστάθηκε στο Βατούμ. Το 1920 παντρεύτηκε τον Μιχάλη Κοκκά. Τον Οκτώβριο του 1923 ήρθαν οικογενειακούς στην Ελλάδα.
Στην Καλαμαριά έζησαν στους θαλάμους μέχρι το 1927, οπότε και εγκαταστάθηκαν στα «διώροφα», τα σπίτια που έχτισε ο Επικοισμός. Από τα πέντε, που απέκτησε, ζουν ο Κωνσταντίνος - από τον οποίο είδε δύο εγγονές και δύο δισέγγονες -, και η Ευτυχία.
Η Σοφία, από πολύ μικρή ηλικία, έβγαζε μοιρολόγια και έπλεκε στίχους. Δημιουργούσε, κάνοντας δουλειές του σπιτιού ή πλέκοντας τις δαντέλες της υπομονής. Τα ποιήματά της τα τραγουδούσε ή τα απήγγελλε, χωρίς να τα γράψει ποτέ και τα θυμόταν όλα, μέχρι την τελευταία της ανάσα.
Τα περισσότερα από τα ποιήματά της αναφέρονται στον Πόντο και ειδικά στην αγαπημένη

της Κρώμνη, που νοσταλγούσε πάντα. Ωστόσο, την ενένπνεαν και θέματα της επικαιρότητας, το περιβάλλον, η φύση, ο Θεός, η οικογένειά της.

Το 1993 βιντεοσκοπήθηκε να απαγγέλλει αρκετά από τα ποιήματά της, τα οποία, στη συνέχεια, πέρασαν για πρώτη φορά στο χαρτί. Το 1996, καταβεβλημένη από τα βαθιά γεράματα, συνθέτει το δικό της μοιρολόι:

Έχετε γεια, ψηλά βουνά, λόγγοι και πεδιάδες

 Έχετε γεια, κρύα νερά, π’ εκλείστα κα και έπα

 Έχετε γεια, γειτόνοι μου και συγγενοί μ’ και φίλοι

 Έχετε γεια, πουλόπα μου, για πάντα ταξιδεύω

 Ελάτε παρεβγάλτε με σ’ αγύριστον την στράταν

 Όθεν πάν’ και ’κι κλώσκουνταν κι απόθεν κανείς ’κ’ έρθεν

 Διαβάτης πα ’κι επέρασεν να λέει, εδέβα κ’ είδα τ’ς.

Η Σοφία Κοκκά έφυγε από τη ζωή στις 10 Σεπτεμβρίου 1998. Από τότε αναπαύεται δίπλα στον σύζυγό της και πατέρα μου, στις Πέντε Βρύσες Λαγκαδά.

Η βιογραφία ειναι γραμμένη απο την κόρη της Ευτυχίας  Κοκκά.