Το αμερικανικό κολέγιο «Ανατόλια», είχε αρχικά λειτουργήσει στη Μερζιφούντα του Πόντου, στα τέλη του 19ου αιώνα. Λίγο πριν από την καταστροφή του 1922 και την αναγκαστική ανταλλαγή των πληθυσμών, μεταφέρθηκε στη Θεσσαλονίκη.
Συγκεκριμένα, το 1921, εκπρόσωποι του κολεγίου αναζήτησαν στη Θεσσαλονίκη οικόπεδα για μόνιμη εγκατάσταση του μεγάλου αυτού εκπαιδευτικού ιδρύματος. Οι εκπρόσωποι, δηλαδή ο πρόεδρος Χουάιτ και ο γενικός οικονομικός διευθυντής Κέτσερ, που είχε μαζί του και τη γνώστρια της ελληνικής γλώσσας γυναίκα του, επισκέφθηκαν το Ασβεστοχώρι και τον Χορτιάτη και στη συνέχεια πήγαν στο Πανόραμα, που τότε λεγόταν Αρσακλί.
Στο Πανόραμα, ανέβηκαν στον λόφο, όπου βρίσκεται σήμερα η βίλα Μιχαηλίδη. Ο πρόεδρος του Πανοράματος και κάποιοι άλλοι κάτοικοι, που τους είδαν, τους πλησίασαν και τους ρώτησαν τι θέλουν. Όταν πληροφορήθηκαν τον λόγο της επίσκεψής τους, οι Πανοραμίτες τους έδειξαν τον λόφο της Ανάληψης (Καρά Τεπέ).
Στους ξένους άρεσε η τοποθεσία πολύ, γιαυτό ζήτησαν να τους παραχωρηθεί μια έκταση για την εγκατάσταση του κολεγίου «Ανατόλια». Οι κάτοικοι, όμως, δεν δέχτηκαν να τους παραχωρήσουν το συγκεκριμένο σημείο και τους υπέδειξαν μια άλλη έκταση στη δυτική πλευρά του Πανοράματος, προς τη Θεσσαλονίκη. Αυτό το έκαναν γιατί υπολόγιζαν ότι προς την ανατολική πλευρά θα επεκτεινόταν σιγά σιγά το χωριό τους, ενώ τον λόφο της Ανάληψης τον προόριζαν για πάρκο.
Παρόλα αυτά, συμφωνήθηκε να παραχωρήσουν στους Αμερικανούς μια έκταση στην ανατολική πλευρά. Οι Αμερικανοί, ως αντάλλαγμα, θα χορηγούσαν ηλεκτρικό ρεύμα, θα κατασκεύαζαν δρόμους και θα έφερναν και άλλο νερό και φωτισμό για τις ανάγκες των κατοίκων. Όλες οι εργασίες θα γίνονταν από εργάτες του Πανοράματος και όσα παιδιά
τελείωναν το δημοτικό, θα τους έδινε το κολέγιο την ευκαιρία να σπουδάσουν δωρεάν.
Όταν γίνονταν οι συζητήσεις για τη συμφωνία, είχαν πλησιάσει αρκετοί περίεργοι, μερικοί από τους οποίους σχολίαζαν την εγκατάσταση των Αμερικανών στα μέρη τους, στα οποία μόλις είχαν εγκατασταθεί οι ίδιοι. Μερικοί υποπτεύονταν και το έλεγαν ότι οι ξένοι θα επιδίωκαν να τους κάνουν προτεστάντες, ενώ οι ίδιοι ήταν πιστοί στην ορθοδοξία.
Αυτές τις συζητήσεις περί προτεσταντών τις άκουσε η γυναίκα του οικονομικού διευθυντή Κέτσερ και πήγε και το είπε στον πρόεδρο Χουάιτ. Εκείνος, μόλις το άκουσε, άλλαξε γνώμη. Στη συνέχεια συμφώνησαν με την κοινότητα της Πυλαίας, που τότε λεγόταν Καπτζίδα, και αγόρασαν την έκταση, όπου, από τότε, είναι εγκαταστημένο το κολέγιο «Ανατόλια».
Μέχρι να αποπερατωθεί το κτίριο στην Πυλαία, το αμερικανικό κολέγιο «Ανατόλια» λειτούργησε σε χώρο που υπήρχε στην οδό Αλεξάνδρου Παπαναστασίου, δίπλα στο γήπεδο της ποδοσφαιρικής ομάδας « Άρης », αφού πρώτα έγιναν στο κτίριο οι ανάλογες προσαρμογές, για να καλύψει τις ανάγκες ενός σχολείου. Εκεί λειτούργησε το αρρεναγω-
γείο (γυμνάσιο για αγόρια). Το παρθεναγωγείο λειτούργησε στην οδό Θεμιστοκλή Σοφούλη, μαζί με τα γραφεία του κολεγίου.
Δεν θα πρέπει να φανταστεί κανείς ότι το αμερικανικό κολέγιο «Ανατόλια» έλυσε την εποχή
εκείνη τα προβλήματα εκπαίδευσης της περιοχής. Σε αυτό φοιτούσαν τα «πλουσιόπαιδα». Τα παιδιά του Πανοράματος «έκαναν μάθημα» σε ένα «σχολείο», που συστεγαζόταν με την εκκλησία στην παράγκα που υπήρχε στον χώρο, όπου σήμερα βρίσκεται το πέτρινο σχολείο.
Το χτίσιμο του νέου σχολείου ανέλαβε μια σχολική επιτροπή κατοίκων Πανοράματος. Η επιτροπή συγκέντρωσε, στην αρχή, ένα ποσό διακοσίων χιλιάδων δραχμών, με τη σύναψη δανείων των 30.000, των 70.000 και των 100.000 δραχμών. Με τα χρήματα αυτά έγινε το ξεκίνημα της ανέγερσης του σχολείου.
Στη συνέχεια έγιναν έρανοι για τη συγκέντρωση χρημάτων, ενώ με εθελοντική προσωπική εργασία τους οι Πόντιοι κάτοικοι του Πανοράματος ολοκλήρωσαν το χτίσιμο του σχολείου μέσα σε δύο χρόνια.
Η κατασκευή του σχολείου παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και αποτελεί σήμερα σημείο αναφοράς και παράδοσης. Τώρα, δεν λειτουργεί πλέον ως σχολείο, αλλά στεγάζει υπηρεσίες του Δήμου .
Πρώτοι δάσκαλοί του ήταν ο Ζαχαρίας Ιωαννίδης και η σύζυγός του Αλεξάνδρα, η Κατίνα Καρακόττα, ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος, ο Θεοφάνης Κύρου, ο Βράκας, ο Θεοδωρίδης, ο Γρηγόρης Χρυσουλίδης, ο Αστέριος Πούτικας.
 |
| Κολέγιο "Ανατόλια" στη Μερζιφούντα. Δυστυχώς έχει αφεθεί στις διαθέσεις του πανδαμάτορα χρόνου... |
Συγκεκριμένα, το 1921, εκπρόσωποι του κολεγίου αναζήτησαν στη Θεσσαλονίκη οικόπεδα για μόνιμη εγκατάσταση του μεγάλου αυτού εκπαιδευτικού ιδρύματος. Οι εκπρόσωποι, δηλαδή ο πρόεδρος Χουάιτ και ο γενικός οικονομικός διευθυντής Κέτσερ, που είχε μαζί του και τη γνώστρια της ελληνικής γλώσσας γυναίκα του, επισκέφθηκαν το Ασβεστοχώρι και τον Χορτιάτη και στη συνέχεια πήγαν στο Πανόραμα, που τότε λεγόταν Αρσακλί.
Στο Πανόραμα, ανέβηκαν στον λόφο, όπου βρίσκεται σήμερα η βίλα Μιχαηλίδη. Ο πρόεδρος του Πανοράματος και κάποιοι άλλοι κάτοικοι, που τους είδαν, τους πλησίασαν και τους ρώτησαν τι θέλουν. Όταν πληροφορήθηκαν τον λόγο της επίσκεψής τους, οι Πανοραμίτες τους έδειξαν τον λόφο της Ανάληψης (Καρά Τεπέ).
Στους ξένους άρεσε η τοποθεσία πολύ, γιαυτό ζήτησαν να τους παραχωρηθεί μια έκταση για την εγκατάσταση του κολεγίου «Ανατόλια». Οι κάτοικοι, όμως, δεν δέχτηκαν να τους παραχωρήσουν το συγκεκριμένο σημείο και τους υπέδειξαν μια άλλη έκταση στη δυτική πλευρά του Πανοράματος, προς τη Θεσσαλονίκη. Αυτό το έκαναν γιατί υπολόγιζαν ότι προς την ανατολική πλευρά θα επεκτεινόταν σιγά σιγά το χωριό τους, ενώ τον λόφο της Ανάληψης τον προόριζαν για πάρκο.
Παρόλα αυτά, συμφωνήθηκε να παραχωρήσουν στους Αμερικανούς μια έκταση στην ανατολική πλευρά. Οι Αμερικανοί, ως αντάλλαγμα, θα χορηγούσαν ηλεκτρικό ρεύμα, θα κατασκεύαζαν δρόμους και θα έφερναν και άλλο νερό και φωτισμό για τις ανάγκες των κατοίκων. Όλες οι εργασίες θα γίνονταν από εργάτες του Πανοράματος και όσα παιδιά
τελείωναν το δημοτικό, θα τους έδινε το κολέγιο την ευκαιρία να σπουδάσουν δωρεάν.
Όταν γίνονταν οι συζητήσεις για τη συμφωνία, είχαν πλησιάσει αρκετοί περίεργοι, μερικοί από τους οποίους σχολίαζαν την εγκατάσταση των Αμερικανών στα μέρη τους, στα οποία μόλις είχαν εγκατασταθεί οι ίδιοι. Μερικοί υποπτεύονταν και το έλεγαν ότι οι ξένοι θα επιδίωκαν να τους κάνουν προτεστάντες, ενώ οι ίδιοι ήταν πιστοί στην ορθοδοξία.
Αυτές τις συζητήσεις περί προτεσταντών τις άκουσε η γυναίκα του οικονομικού διευθυντή Κέτσερ και πήγε και το είπε στον πρόεδρο Χουάιτ. Εκείνος, μόλις το άκουσε, άλλαξε γνώμη. Στη συνέχεια συμφώνησαν με την κοινότητα της Πυλαίας, που τότε λεγόταν Καπτζίδα, και αγόρασαν την έκταση, όπου, από τότε, είναι εγκαταστημένο το κολέγιο «Ανατόλια».
 |
| Το κτίριο του κολεγίου "Ανατόλια" αμέσως μετά την απελευθέρωση από τους Γερμανούς. Μπροστά αριστερά διακρίνονται τα άσπρα "τολ" του αγγλικού στρατού. |
γείο (γυμνάσιο για αγόρια). Το παρθεναγωγείο λειτούργησε στην οδό Θεμιστοκλή Σοφούλη, μαζί με τα γραφεία του κολεγίου.
Δεν θα πρέπει να φανταστεί κανείς ότι το αμερικανικό κολέγιο «Ανατόλια» έλυσε την εποχή
εκείνη τα προβλήματα εκπαίδευσης της περιοχής. Σε αυτό φοιτούσαν τα «πλουσιόπαιδα». Τα παιδιά του Πανοράματος «έκαναν μάθημα» σε ένα «σχολείο», που συστεγαζόταν με την εκκλησία στην παράγκα που υπήρχε στον χώρο, όπου σήμερα βρίσκεται το πέτρινο σχολείο.
Το χτίσιμο του νέου σχολείου ανέλαβε μια σχολική επιτροπή κατοίκων Πανοράματος. Η επιτροπή συγκέντρωσε, στην αρχή, ένα ποσό διακοσίων χιλιάδων δραχμών, με τη σύναψη δανείων των 30.000, των 70.000 και των 100.000 δραχμών. Με τα χρήματα αυτά έγινε το ξεκίνημα της ανέγερσης του σχολείου.
Στη συνέχεια έγιναν έρανοι για τη συγκέντρωση χρημάτων, ενώ με εθελοντική προσωπική εργασία τους οι Πόντιοι κάτοικοι του Πανοράματος ολοκλήρωσαν το χτίσιμο του σχολείου μέσα σε δύο χρόνια.
Η κατασκευή του σχολείου παρουσιάζει εξαιρετικό ενδιαφέρον και αποτελεί σήμερα σημείο αναφοράς και παράδοσης. Τώρα, δεν λειτουργεί πλέον ως σχολείο, αλλά στεγάζει υπηρεσίες του Δήμου .
Πρώτοι δάσκαλοί του ήταν ο Ζαχαρίας Ιωαννίδης και η σύζυγός του Αλεξάνδρα, η Κατίνα Καρακόττα, ο Παναγιώτης Παπαδόπουλος, ο Θεοφάνης Κύρου, ο Βράκας, ο Θεοδωρίδης, ο Γρηγόρης Χρυσουλίδης, ο Αστέριος Πούτικας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου