Η εξέλιξη της Θρακικής γλώσσας μέχρι σήμερα..

Θα φανεί, ίσως, παράξενο σε πολλούς ότι η Θρακική γλώσσα από διάλεκτος που ήταν στα χρόνια πριν από τον Όμηρο, εξελίχθη­κε στη συνέχεια σε γλώσσα, πήρε, δηλαδή, τέτοια μορφή που οι υπόλοιποι Έλληνες δεν μπορούσαν να συνεννοηθούν με τους Θρά­κες.

 Αυτό σημαίνει ότι η Θρακική γλώσσα, που είχε μόνον διαλεκτικές διαφορές με την ελληνική, έμεινε στάσιμη, δεν εξελίχθηκε, έμεινε αδούλευτη και πρωτόγονη, σε αντί­θεση με την ελληνική γλώσσα που σημείωσε σημαντική εξέλιξη, απέκτησε πλουσιώτατους τύπους και θαυμαστή ποικιλία στη μορφή της, με έντονες εκφράσεις και διατυπώσεις.Και ο Ευριπίδης στον «Ρήσο» και ο Αρι­στοφάνης στους «Βατράχους» παρουσιάζουν τους Θράκες ως απολίτιστους και με άσχημη γλώσσα.

Ορισμένοι θεωρούν ότι αυτή η γλώσσα που μιλούσαν οι Θράκες ήταν βάρβαρη για το γε­γονός και μόνον ότι δεν είχε καμία σχέση ή συγγένεια με την ελληνική. Είναι, όμως, λά­θος, κατά τις απόψεις κάποιων άλλων, να συγκρίνονται όλα ελληνοκεντρικά, ακόμη και η γλώσσα, με την ελληνική πολιτισμική πραγματικότητα. Η σύγκριση είναι επιθυμητή και αποδεκτή, όχι, όμως, και η απόρριψη. Γιατί κάθε γλώσσα και κάθε διάλεκτος έχουν τις ομορφιές τους.

Αλλά δεν πρέπει να ξεχνιέται και το γεγο­νός ότι σε ορισμένες περιόδους της ιστορίας τους, όπως στα προοημηρικά χρόνια και κατά την περίοδο γύρω από τον τρωικό πόλεμο, Θράκες και Έλληνες μπορούσαν και συνεν­νοούνταν και είχαν αναπτυγμένες εμπορικές σχέσεις.

Η διαφορά στη γλώσσα ανάμεσα στους Θράκες και τους Έλληνες άρχισε μετά την εποχή του Ομήρου και έγινε ολοφάνερη κατά την κλασική εποχή (τον 5ο και 4ο αιώνα π. X.). Αυτό έγινε, γιατί, όπως προαναφέρθηκε, η ελληνική γλώσσα εξελίχθηκε με γρήγορους ρυθμούς.

Η Θρακική γλώσσα έγινε γνωστή από τα γεωγραφικά και τα κύρια ονόματα, καθώς και από τις λίγες λέξεις που διέσωσαν αρχαίοι συγγραφείς και κυρίως ο λεξικογράφος Ησύ­χιος από την Αλεξάνδρεια, ο σημαντικότερος από όλους, ο οποίος έζησε τον 5ο μ. X. αι­ώνα.

Εκτός, όμως, από τον Ησύχιο, και τον σπουδαίο γραμματικό και γεωγράφο Στέφανο Βυζάντιο, που έδρασε τον 6ο μ. X. αιώνα, αρκετές πληροφορίες για τη θρακική γλώσσα έδωσαν και οι επιγραφές που βρέθηκαν στη βόρεια Θράκη, όπου διατηρήθηκαν πολλά θρακικά κύρια ονόματα, από διάφορες εποχές, ακόμη και από τη ρωμαϊκή. Ανάμεσα στις επιγραφές είναι και το χρυσό δαχτυλίδι, που βρέθηκε το 1912 κοντά στο βουλγαρικό χωριό Εζέροβο, στην περιοχή του Χάσκοβο, στη Φιλιππούπολη. Επάνω στο δαχτυλίδι υπάρχει χαραγμένη επιγραφή με κεφαλαία ελληνικά γράμματα, γραμμένα χωρίς να διακρίνονται οι λέξεις μεταξύ τους — όπως συμβαίνει και σε όλες τις αρχαίες ελληνικές επιγραφές - που, δυστυχώς, δεν μπόρεσαν μέχρι τώρα να εξηγήσουν οι αρχαιολόγοι και οι άλλοι ειδικοί.
Πολλοί είναι εκείνοι που μελέτησαν τη θρακική γλώσσα, χωρίς, ωστόσο, να υπάρξει κάποια πρόοδος στη σπουδή της. 

Η θρακική γλώσσα άντεξε μέχρι τα ελληνιστικά χρόνια, δηλαδή την εποχή μετά τον θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Ωστόσο, οι Θράκες άρχισαν σταδιακά να εξελληνίζονται από την περίοδο της κυριαρχίας των Μακεδόνων στον ελληνικό χώρο και μιλούσαν πλέον την κοινή, τότε, ελληνική κατά την περίοδο της βυζαντινής αυτοκρατορίας. Η σταδιακή αυτή γλωσσική αφομοίωση των Θρακών διήρκεσε περίπου έξι αιώνες, από τον 3ο π. X. αιώνα έως και τον 4ο μ. X. αιώνα. Στη γλωσσική αφομοίωση των Θρακών συνετέλεσαν καθοριστικά οι αποικίες που έκαναν στη Θράκη - όπως, άλλωστε, και στη Μικρά Ασία — οι Έλληνες της κυρίως Ελλάδας. Επειδή, στην αρχή, οι Θράκες πρόφεραν τις ελληνικές λέξεις δύσκολα - δηλαδή πρόφεραν τις λέξεις «σκληρώς και τραχέως», οι άλλοι Έλληνες τους έλεγαν βαρβάρους.
Σήμερα λίγοι, πλέον, Θράκες μιλάνε μια ελληνική διάλεκτο, η οποία, όμως, γίνεται εύκολα κατανοητή από τους άλλους Έλληνες, γιατί όλες, σχεδόν, οι παραφθαρμένες λέξεις προέρχονται από την κοινή ομιλουμένη ελληνική.

Καίτη  Μελή  Παπαπαναγιώτου
Οικονομολόγος- Συγγραφέας









Στις φωτογραφίες: 
1. Πολύδωρος Παπαχριστοδούλου καθηγητής και λαογράφος
2. Κωνσταντίνος Κουρτίδης γιατρός και φιλόλογος
3. Κώστας Βάρναλης δάσκαλος και ποιητής
4. Γεώργιος Βιζυηνός συγγραφέας
Μερικοί από τους Θρακιώτες λόγιους που πρόσφεραν τόσα πολλά στη λογοτεχνία και λαογραφία.