Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΤΩΝ ΜΕΤΑΛΛΕΙΩΝ

Το προσωπικό των μεταλλείων αποτελούσαν οι:

—►Μαντέν εμίνης (επόπτης μεταλλείων , κοινά εμινές ή εμίνης). Ήταν αποκλειστικά Τούρκος και έμπιστος του Παλατιού. Για κάθε μεταλλείο υπήρχε και ιδιαίτερος επόπτης, αλλά ανώτερος όλων ήταν αυτός της Γκιουμουσχανέ(σ.σ. Αργυρούπολης), που συγχρόνως ήταν και βασιλικός επίτροπος στη διοίκηση του τόπου και όλων των τιμαριωτικών οίκων (τσιφλικάδων).

Μεταλλουργοί της Χαλδίας στην είσοδο μεταλλείου

Αρμοδιότητες και καθήκοντα των μαντέν εμινέδων:

*Βασικό τους καθήκον η ανακάλυψη νέων μεταλλείων, σε συνεργασία με τους αρχιμεταλλουργούς.

* Διατηρούσαν επίσημο γραφείο στην Αργυρούπολη, στελεχωμένο με γραμματείς και υπαλλήλους, που κατέγραφαν σε ιδιαίτερους κώδικες την ονομασία και τον αριθμό των μεταλλείων σε ολόκληρη την επικράτεια, καθώς και τα ονόματα των αρχιμεταλλουργών (γενικών και τοπικών) και τα έξοδα λειτουργίας.

* Εφοδίαζαν με τα απαραίτητα έγγραφα και τις άδειες τους γενικούς αρχιμεταλλουργούς, που έστελναν το μετάλλευμα στην Κωνσταντινούπολη και εξασφάλιζαν την ασφαλή μεταφορά του με τα τάγματα των ταγκαλάκηδων (Τούρκων στρατιωτών).

* Απαγόρευαν στα διάφορα κυβερνητικά όργανα, στους αγάδες και στους μπέηδες να επεμβαίνουν με οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία των μεταλλείων. Αυτοί φρόντιζαν για την εύρυθμη λειτουργία τους και για την ασφάλεια του προσωπικού.

*Είχαν το δικαίωμα της υπαγωγής χωριών και οικισμών στη δικαιοδοσία του οργανισμού των μεταλλείων, με τον απαραίτητο όρο ότι και εκείνα συμφωνούσαν σε αυτό. Και τέτοια χωριά ήταν πολλά.

Τα χριστιανικά χωριά από τον φόβο των διωγμών καταγράφονταν πρόθυμα να υπηρετήσουν στα μεταλλεία, και τα τουρκικά, που διοικούνταν από φιλήσυχους τοπάρχες, έκαναν το ίδιο για λόγους μεγαλύτερης ασφάλειας και προστασίας. Τα χωριά αυτά, από τη στιγμή της υπαγωγής τους στο ειδικό καθεστώς των μεταλλείων ονομάζονταν «ζεβαάτ».

Από πολιτική άποψη, οι εμίνηδες ήταν πανίσχυροι. Διόριζαν ή έπαυαν τους αρχηγούς των τιμαριωτικών οίκων, αφού είχαν το δικαίωμα να προκαλούν την έκδοση φιρμανιών ή μικρότερης ισχύος διαταγμάτων για την παύση, την καταδίωξη, την τιμωρία και την εκτέλεσή τους, για τυχόν σοβαρότατες παρανομίες τους..

Όμως, αν και πρώτοι στην ιεραρχία, συχνά καταντούσαν υποχείρια των γενικών αρχιμεταλλουργών. Και αυτό γιατί δεν γνώριζαν όλα τα μυστικά της μεταλλουργικής τέχνης και αναγκαστικά απευθύνονταν σε αυτούς για κάθε πληροφορία και ενημέρωση.

Η ενδυμασία τους ήταν μακρύς επενδυτής και φαρδύς, με τσεκπένια.

Στο κεφάλι τους φορούσαν καβούκι με αποτυπώματα πένας και μελανοδοχείου, που ήταν και τα διακριτικά του αξιώματος τους.

Κώστας  Ν. Νικολαΐδης

Οικονομολόγος

"Τα  ευλογημένα μαντένια της Χαλδίας- Ακ νταγ Μαντέν"