Τα τείχη της Τραπεζούντας σώζονται ακόμη και σήμερα σε αρκετά καλή κατάσταση, παρά τις μεγάλες απώλειες που υπέστησαν με το πέρασμα του χρόνου.
Η ιστορία τους είναι συνυφασμένη με εκείνη της πόλης.Η τειχισμένη πόλη αποτελείται από τρία τμήματα που διακρίνονται σαφώς μεταξύ τους, φαινόμενο ιδιαίτερα συνηθισμένο στις βυζαντινές πόλεις, όπως για παράδειγμα ο Μυστράς ή τα Σέρβια.
Η οργάνωση του αστικού χώρου σε δύο ή τρία μέρη δεν ήταν τυχαία, αλλά σχετιζόταν με τη λειτουργία των τμημάτων αυτών και τα κοινωνικά στρώματα που κατοικούσαν στο καθένα.
Το ανώτερο τμήμα, η ακρόπολη, το Κάστρο των Βυζαντινών, περιέκλειε συνήθως το διοικητικό κέντρο της πόλης.
Το μεσαίο, η Άνω ή Μέση Χώρα, ήταν η κατοικία των αρχόντων, ενώ το τρίτο κατώτερο τμήμα, το οποίο συνήθως τειχιζόταν αργότερα, μετά την αύξηση του πληθυσμού, προοριζόταν για τους υπόλοιπους κατοίκους της πόλης.
Τα κάστρα και τα παλάτια των Κομνηνών δεσπόζουν ψηλά πάνω από την Τραπεζούντα, μεγαλόπρεπα, επιβλητικά, γεμάτα ιστορία και δόξα. Γύρω από τα καστρόπυργα, στην πλαγιά του λόφου, φτωχόσπιτα, δρόμοι και στενά σοκάκια.
Δεξιά, κάτω, χάσκει η χαράδρα με τα πολλά γεφύρια.
Έτσι περιγράφουν σύγχρονοι επισκέπτες της Τραπεζούντας (στην περίπτωση ο Γ. Παναγιω-τίδης), όταν ξεφεύγουν από την περιγραφή εκκλησιών ή σχολείων. Δυστυχώς, δεν υπάρχουν τέτοιες αναφορές στα κάστρα και τα καστρόπυργα του Πόντου.
Συνοπτική μόνον παρουσίαση έκανε ο ομότιμος καθηγητής και αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών Νίκος Κ. Μουτσόπουλος.
 |
| Λεοντόκαστρο Τραπεζούντας |
Ανάμεσα της παλαιότερους επισκέπτες (1953) περιλαμβάνεται ο Νεοκλής Νικολαΐδης, που περιγράφει στο βιβλίο του «Έξι Αργυρουπολίται ένα μήνα εις τον Πόντον, 1953» (επιμέλεια — έκδοση Πάνου Καϊσίδη, 1968) ως εξής το θέαμα που αντίκρυσε από τον Μποζ Τεπέ:
«Κατάμαυρα και υψηλά τα θαυμάσια τείχη, μόλις διακρίνονται πίσω από τα σπίτια. Παραμέσα αι δύο γέφυραι, του Ταπαχανές και του Ζάνος, και υψηλότερα, κοκκινισμένο το διοικητήριο, με το Ιμαρέτ (πτωχοκομείο) δίπλα του, χωρίς, τον τάφον του Αλεξίου Κομνηνού μπροστά του. Κατάφυτος η γύρω περιφέρεια.
Είναι το πάρκο Ατατούρκ και στην άκρη του, επιβλητικό, το νέο κτίριο του μονοπωλείου Τεκέλ Ιντασεσί».
Εδώθε, τα τείχη, δαντελωτά εν μέρει, και κατοικίας επ’ αυτών ως πύργους, εις το άκρον και το Κουλέ Μπόι, τα ανάκτορα του Κομνηνού, μαύρα από τον πανδαμάτορα χρόνον, με χαίνοντα τα μεγάλα παράθυρά των.
Πέρα, τα χωρία Σογούκ Σου, Πολίτα, Κιθάραινα, Κιρισχανά, Λυκοράχ, Κανλικά, Αγρίδ’, με κάτασπρη την πρόσοψίν των, μέσα στο οργιώδες πράσινο.
Παντού δένδρα και φουντουκιές.
Εις το ύψος του Σογούκ Σου, η έπαυλις Καπαγιαννίδου, νυν «Ατατούρκ κιόσκι», στην παραλία τα Εξώτειχα και δίπλα η Αγία Σοφία, επιβλητική εν τη μοναξιά της, πέρα από το «Καπάκ Μεϊδάνι» και στο βάθος τα Πλάτανα, με το ωραίο φυσικό λιμάνι της ...
Ολοστρόγγυλος ο πύρινος δίσκος του ήλιου, σιγά σιγά κρύβεται στην θάλασσα, στο άκρον του Ιερού Ακρωτηρίου.
Δημοσιογράφος - Συγγραφέας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου