Δημοσιογράφοι του Ελληνισμού της Ανατολής

Η έκδοση περιοδικών και εφημερίδων αποτέλεσε ένα από τα κύρια μελήματα των Θρακιωτών, Μικρασιατών και Ποντίων, ήδη από τα τέλη του 19ου αιώνα. Δειλά στην αρχή, γιατί υπήρχε πολύ αυστηρή λογοκρισία από μέρους του οθωμανικού κράτους, που έκανε ό,τι μπορούσε για να μην θιγούν στο ελάχιστο οι σουλτάνοι και το περιβάλλον τους, και πολύ πιο αγωνιστικά για το έθνος και τη θρησκεία, μετά την επανάσταση των Νεοτούρκων, το 1908, και τις υποσχέσεις τους για ελευθερία, ισότητα και δικαιοσύνη.
Οι περισσότερες εφημερίδες και τα περιοδικά εκδόθηκαν από παλιά στην Κωνσταντινούπολη,   με πολλούς και διακεκριμένους δημοσιογράφους, και ακολούθησαν η Σμύρνη και η Τραπεζούντα. Οι εφημερίδες, που εκδόθηκαν στις περιοχές αυτές πριν από το σουλτανικό διάταγμα «χάτι χουμαγιούν» του 1856, που εννοείται ότι ήταν χάρτης των ελευθεριών — θρησκευτικών, ουσιαστικά — ήταν πολύ λίγες και οι δημοσιογράφοι ελάχιστοι.
Μετά το 1908, ο αριθμός των εφημερίδων και των περιοδικών, αλλά και των δημοσιογράφων, αυξήθηκε σημαντικά, τόσο που όλες οι μεγάλες πόλεις της Θράκης, της Μικράς Ασίας και του Πόντου να έχουν τις εφημερίδες τους, αλλά και κάποια περιοδικά. Δεν είχαν, όμως, πολλούς δημοσιογράφους. Τη δουλειά του συντάκτη έκαναν οι ίδιοι οι εκδότες των εφημερίδων, που ήταν, απλώς, μορφωμένοι.
Εκείνοι που πρωτοασχολήθηκαν με τη δημοσιογραφία σε όλες τις περιοχές  του Ελληνισμού της Ανατολής ήταν γιατροί, δικηγόροι και υπάλληλοι εταιρειών ή και κάποιοι που εργάζονταν ως τυπογράφοι στα ελάχιστα τυπογραφεία που λειτουργούσαν παλαιότερα. Με τον καιρό, ο αριθμός των δημοσιογράφων αυξήθηκε και ξεχώρισαν εκείνοι που είχαν ως κύριο και βιοποριστικό επάγγελμα τη δημοσιογραφία. Δηλαδή, επειδή το επάγγελμα χρειαζόταν αρκετούς ανθρώπους,  που να ασχουλούνται αποκλειστικά με αυτό, αρκετοί εγκατέλειψαν τις δουλειές τους  και αφοσιώθηκαν στο επάγγελμα του συντάκτη.

Όλοι οι ασχολούμενοι με τον ελληνικό Τύπο στη Μικρά Ασία, τον Πόντο και τη Θράκη, διακινδύνευαν καθημερινά τη ζωή τους, εκτός από το ό,τι αυτή γινόταν δυσκολότερη. Αρκετοί δημοσιογράφοι υπήρξαν εθνομάρτυρες, οδηγήθηκαν, δηλαδή, στην αγχόνη ή δολοφονήθηκαν πισώπλατα από τους Τούρκους, γιατί τα τυραννικά καθεστώτα, πάντοτε, φοβούνται τον Τύπο, που ξυπνάει τους ανθρώπους.
Από τον Ελληνισμό της Ανατολής βγήκαν κορυφαίες μορφές της ελληνικής δημοσιογραφίας, που και πριν, αλλά κυρίως μετά την αναγκαστική ανταλλαγή των πληθυσμών το 1922 — 1923, μπόλιασαν την ελλαδική δημοσιογραφία. Αναφέρουμε, σαν μνημόσυνο, τα ονόματα των περισσοτέρων, που είναι και οι πιο γνωστοί.
Στην Κωνσταντινούπολη και Θράκη, γενικότερα: Βλάσης Γαβριηλίδης, Σταύρος Βουτυράς, Φώτης Φωτιάδης, Νικόλαος Γιαννιός, Παύλος Παλαιολόγος, I. Σιώπης, Ιωάννης Βρεττός, Ιωάννης Κάλφογλοιυ (δημοσιογραφούσε και σε εφημερίδες των Ποντίων), Αδελφοί Μισαηλίδη, Ιωάννης Τανταλίδης, Ιπποκράτης Μαργαρίτης, Θωμάς Πασχίδης, Χαρίσιος Βαμβακάς (από την Κοζάνη, κατοπινός δήμαρχος Θεσσαλονίκης), Κωνσταντίνος Σπανούδης, Όμηρος Μπεκές, Γεώργιος Χαλκού-σης, Ιωάννης Βαφειάδης, Ίων Δραγούμης, Αλέξανδρος Πανταζής, Γιώργος Παππάς.

Βλάσης Γαβριηλίδης

Στη Σμύρνη και γενικότερα στη Μικρά Ασία: Αβράμιος Ομηρόλης, Κωνσταντίνος Ρόδάς ή Ροδέν, Σωκράτης και Σπύρος Σολομωνίδης, Γ. Κ. Υπερίδης, I. Ισιδωρίδης Σκυλίτσης, Άγγελος Σημηριώτης, Μηνάς και Χρήστος Χαμουδόπουλος, Ν. X. Λάσκαρης, Μιχάλης Αργυρόπουλος, Μ. Τσακίρογλου, Ν. Νικολαΐδης, Γιώργος Αναστασιάδης, Μιλτιάδης Σεϊζάνης, Στ. Πιττακής, Β. Γιαννίκης, Περράκης Βερνάρδος, Γεράσιμος Χατζηνικολάου, Π. Βιττωριάδης, Ιωάννης Σαμιωτάκης, Ξενοφών Ραφόπου-λος, Δήμος Σαλτέλης, Σάββας Κεσσίσογλου, Ιπποκράτης Λέοντος, Δανιήλ Τέμπλος, Ε. X. Εμμανουηλίδης.
Στήν Τραπεζούντα και γενικότερα στον Πόντο: Φίλων Κτενίδης, Νίκος Καπετανίδης, Θεοφύλακτος Θεοφύλακτος, Θεόδωρος Γραμματικόπουλος, Ιωάννης Παρχαρίδης, Δημήτριος Κτενίδης, Γεώργιος Κ. Βαλαβάνης, Χρήστος και Γεώργιος Σεράσης, Ισραήλ Βασιλειάδης, Δημήτριος Θεοχαρίδης, Γιάννης Πασαλίδης, Χρήστος Μιχαηλίδης, Αριστείδης και Κωνσταντίνος Ιεροκλής, Κωνσταντίνος Λεονταρίδης, Γεώργιος Προυσσαίος ή Προυσανίδης, Χρυσόστομος Συμβουλίδης, Φίλιππος Φιλιππίδης, Νίκος Λεοντίδης, Νικόλαος Λουκάς, Δημήτριος Τατσόγλου ή Ταστσόγλου, Ιωάννης Στατηρόπουλος, Φίλιππος Χειμωνίδης

Καίτη Μελή- Παπαπαναγιώτου
Δημοσιογραφος-Οικονομολόγος