Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ ΤΗΣ ΔΥΣΗΣ

Σχετικά με τον τρόπο, με τον οποίο οι Τούρκοι εκμεταλλεύτηκαν πάντοτε τα συγκρουόμενα συμφέροντα και τις αντιζηλίες των Χριστιανικών Δυνάμεων, ο Λόρδος Morley είχε κάνει πριν από αρκετά χρόνια την εξής επιτυ­χημένη παρατήρηση:

«Η ιδιόρρυθμη αυτή διαμάχη μεταξύ Οθωμανών και Χριστιανών έγινε βαθμηδόν ένας αγώνας ανάμεσα στις Χριστιανικές Δυνάμεις της Βόρειας και Δυτικής Ευρώπης να χρησιμοποιούν βασανιστικά ζητήματα της Ανατολής προς όφελος ιδικών τους ιδιαιτέρων φιλοδοξιών».

Το σχόλιο αυτό του περίφημου αυτού Άγγλου είχε διατυπωθεί πριν αρχίσει εντελώς ο αιώνας του πετρελαίου, και ενόσω το κυριότερο ενδιαφέρον της Αμερικής στην Τουρκία ήταν ακόμα μόνο η προστασία λίγων ιεραπο­στόλων.

Εδώ είναι ανάγκη να κάνουμε μια σύντομη ανασκόπηση της πολιτικής καταστάσεως πού έδωσε στους Τούρ­κους τη δυνατότητα ν' αρχίσουν ανεξέλεγκτα τις βιαιότητες. Θα γίνει έτσι φανερό ότι οι Τούρκοι εφήρμοσαν και πάλι την πασίγνωστη πολιτική τους, της εκμεταλλεύσεως των διαφωνιών και των συγκρουόμενων συμφερόντων των Χριστιανικών Δυνάμεων. Έδειξαν την ευαισθησία ενός βαρόμετρου απέναντι και του ελάχιστου σημείου δια­φωνίας μεταξύ των Ευρωπαϊκών Κυβερνήσεων η λαών και μια εξαιρετική επιτηδειότητα στο να προκαλούν η να αυξάνουν αυτή τη διαφωνία.

Οι Τούρκοι ήταν σύμμαχοι των Γερμανών κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου και ίσως οι πιο πολύτιμοι. Στην πραγματικότητα όλος ο χρυσός εξαφανίσθηκε απ' την Τουρκία και είναι πρόδηλο που θα ήταν δυνατό να πάει. Η Τουρκική Αυτοκρατορία λεηλατήθηκε έναντι σιταριού και άλλων τροφίμων. Πολλές αμαξο­στοιχίες φορτωμένες με τρόφιμα με την επιγραφή «Berlin» εκινούντο με μεγάλη συχνότητα προς την Κωνσταντι­νούπολη απ' τη Σμύρνη κι από άλλα μάκρυνα σημεία. 

Διατήρησαν με δύναμη τα Στενά των Δαρδανελλίων εναντί­ον των Αγγλογάλλων και μια απ' τις πιο υπερφίαλες και πιο συχνές καυχήσεις τους σήμερα είναι ότι τους νίκησαν εκεί. Η Γερμανία μια απ' τις Μεγάλες πολιτισμένες Δυνάμεις, ήταν σύμμαχος των Τούρκων σε όλο το διάστημα πού αυτοί διενεργούσαν την εξόντωση των Αρμενίων. Μετά την ήττα της Γερμανίας θεωρήθηκε σαν δεδομένο ότι είχαν περάσει πια οι κακές μέρες των Χριστιανών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η Τουρκία είχε παραλύσει.

Ο Μουσταφά Κεμάλ, ο όποιος έκαψε τη Σμύρνη και συμπλήρωσε την καταστροφή των Χριστιανών, είναι δη­μιούργημα της Ευρώπης. Δεν μπορεί να αμφισβητηθεί ότι το αρχικό σχέδιο των Συμμάχων περιελάμβανε τον διαμελισμό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ότι είχαν διαμορφωθεί διάφορα σχέδια και είχαν δοθεί υποσχέσεις πού δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν εξ αιτίας των συγκρουόμενων συμφερόντων και ότι οι Τούρκοι εβοηθούντο απ' την μια η απ' την άλλη των Δυνάμεων είτε μυστικά, είτε φανερά για να υπερνικηθούν οι φιλοδοξίες α­ντιζήλων.

Κατά τη διάρκεια της θλιβερής αυτής ιστορίας Χριστιανοί οπλίσθηκαν εναντίον των κληρονομικών των δυ­ναστών και ύστερα εγκαταλείφθηκαν στην εκδίκηση των τελευταίων. Γενικά εγκαταλείφθηκαν, γιατί καμιά Χρι­στιανική δύναμη δεν επιθυμούσε να επιτεθεί κατά των Τούρκων, απ' τους οποίους όλες περίμεναν μεγάλα ωφε­λήματα, πού θα δίδονταν αργότερα άφθονα στους υπηκόους της Δυνάμεως πού θα φαινόταν η περισσότερο φιλότουρκη. 

Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν παρέλειψαν να μετάσχουν στον φρικτό αυτό συναγωνισμό. Στην αρχή το συμφέρον προκάλεσε την εξάπλωση μιας σχεδόν παγκόσμιας φιλότουρκης προπαγάνδας μέσα σε Χριστιανικές χώρες.

 Όταν η απαίσια αυτή σπορά άρχισε να αποδίνει την τρομερή συγκομιδή της σε αμέτρητους θανάτους, ο φόβος της λαϊκής αγανάκτησης και αποδοκιμασίας προκάλεσε μια πολιτική απόκρυψης της αλήθειας και αντι­χριστιανικής προπαγάνδας.

Κατά τη διάρκεια της διαμονής μου στη Θεσ/νίκη από το 1910 ως το 1914 όλοι υπέθεταν ότι και η Ιταλία και η Αυστρία σκόπευαν πολύ σύντομα να καταλάβουν την πόλη αυτή και τα πολεμικά τους έκαμναν συχνές επισκέ­ψεις εκεί αμιλλώμενα μεταξύ τους σχετικά με την γενναιοδωρία της φιλοξενίας τους προς τους κατοίκους.
 Το συ­νηθισμένο θέμα συνομιλίας ήταν «Ποια θα καταλάβει τη Θεσ/νίκη, η Αυστρία η ή Ιταλία;».

GEORGE HORTON 
Προξένου και Γενικού Προξένου των Ήνωμ. Πολιτειών
 στην Εγγύς Ανατολή επί τριάντα χρόνια.